Γράφει ο Θεόδωρος Καρυώτης
Νομίζετε ότι γνωρίζετε τις έξι ηπείρους του πλανήτη μας; Σκεφτείτε και πάλι, καθώς υπάρχει μια νέα υποψήφια ήπειρος που φιλοδοξεί να συμμετάσχει σε αυτή τη λέσχη. Υποδεχτείτε την Ζεαλανδία (Zealandia), μια τεράστια έκταση βυθισμένη σχεδόν εντελώς στο νοτιοδυτικό Ειρηνικό. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι αποτελεί ήπειρο και έχουν κάνει μια πρόταση για να αναγνωριστεί ως τέτοια.
Τελικά είναι πολύ της μόδας η ΑΟΖ. Ανακαλύφθηκε μια νέα ήπειρος «Ζεαλανδία» (Zealandia) ανάμεσα στην Αυστραλία και την Νέα Ζηλανδία και διαθέτει μια μεγάλη ΑΟΖ και ακόμα μεγαλύτερη υφαλοκρηπίδα. Το όνομα και η ιδέα για την Ζεαλανδία προτάθηκε από τον Bruce Luyendyk το 1995. Η Ζεαλανδία ανήκει στη Νέα Ζηλανδία που διαθέτει μια μεγάλη ΑΟΖ αλλά τώρα με την προσθήκη της Ζεαλανδίας διαθέτει μια από τις μεγαλύτερες ΑΟΖ του πλανήτη μας.
Η περιοχή της Ζεαλανδίας έχει μια τεράστια οικονομική αξία για την Νέα Ζηλανδία. Όπως είναι γνωστόν, το UNCLOS καθορίζει τα δικαιώματα ενός κράτους σχετικά με τις θαλάσσιες ζώνες όπως τα χωρικά ύδατα, η συνορεύουσα ζώνη, η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ.
Η ανακάλυψη της Ζεαλανδίας και η ταξινόμησή της ως ηπείρου επέτρεψε στη Νέα Ζηλανδία να επεκτείνει την ΑΟΖ της πολύ περισσότερο στη θάλασσα από ό,τι ήταν πριν και έτσι να αποκτήσει μια από τις μεγαλύτερες ΑΟΖ στον κόσμο και να μπορέσει να επεκτείνει και την υφαλοκρηπίδα της ακόμα περισσότερο. Σε μια χώρα όπως η Νέα Ζηλανδία, όπου οι ανακαλύψεις υδρογονανθράκων σημαίνουν δισεκατομμύρια δολάρια εσόδων, το κίνητρο για εξερεύνηση και χαρτογράφηση του ωκεανού είναι προφανές.
Η Ζεαλανδία υποστηρίζει σημαντική παράκτια αλιεία και περιέχει αέρια πεδία, από τα οποία το μεγαλύτερο γνωστό είναι το φυσικό αέριο Maui της Νέας Ζηλανδίας, κοντά στο Ταρανάκι. Οι άδειες εξερεύνησης πετρελαίου στη Μεγάλη Νότια Λεκάνη εκδόθηκαν το 2007. Οι υπεράκτιοι ορυκτοί πόροι περιλαμβάνουν τις σκωρίες σιδήρου, τα ηφαιστειακά ογκώδη σουλφίδια και τις καταθέσεις των φερομαγγανικών οζιδίων.
Σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Geological Society of America Journal (Zealandia: Earth’s Hidden Continent) στις 19 Δεκεμβρίου 2016, οι ερευνητές εξηγούν ότι η Ζεαλανδία μετρά πέντε εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα (1.9 εκατομμύρια τετραγωνικά μίλια) τα οποία είναι περίπου τα δύο τρίτα της γειτονικής Αυστραλίας.
Περίπου το 94% αυτής της περιοχής είναι κάτω από την θάλασσα, με λίγα μόνο νησιά και τρεις μεγάλες χερσαίες εκτάσεις που είναι πάνω από την επιφάνεια: τα Βόρεια και Νότια Νησιά της Νέας Ζηλανδίας και τη Νέας Καληδονίας.
Η Ζεαλανδία αποτελούσε περίπου το 5% της υπερποντίωσης Γκοντουάνα, η οποία περιλάμβανε αυτό που είναι τώρα η Ανταρκτική, η Αυστραλία, η Νότια Αμερική και η Αφρική. Δεδομένου ότι η Γκοντουάνα διασπάστηκε πριν από 100 εκατομμύρια χρόνια, η Ζεαλανδία ήταν επίπεδη, προκαλώντας την βύθιση κάτω από το νερό.
Η Αυστραλία και η γειτονική Νέα Ζηλανδία θεωρούνται πάντα η ήπειρος της Ωκεανίας. Αλλά τώρα, οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι η Νέα Ζηλανδία στηρίζεται σε ξεχωριστή ηπειρωτική κρούστα μήκους 1,9 εκατομμυρίων τετραγωνικών μιλίων, παρά σε ωκεάνιο φλοιό.
Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΖΕΑΛΑΝΔΙΑΣ
Image source: Land Information New Zealand.
Ο παραπάνω χάρτης δείχνει ξεκάθαρα την επέκταση της ΑΟΖ και την προέκταση των ορίων της υφαλοκρηπίδας πέραν των 200 ν.μ., όπως προβλέπεται από το Παράρτημα ΙΙ (Επιτροπή Ορίων της Υφαλοκρηπίδας) του UNCLOS.
Συγκεκριμένα το Άρθρο 4 αυτού του Παραρτήματος αναφέρει:
«Σε περίπτωση που το παράκτιο κράτος σκοπεύει να καθιερώσει, σύμφωνα με το άρθρο 76, τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας τους πέρα από τα 200 ναυτικά μίλια, καταθέτει στοιχεία των ορίων αυτών στην επιτροπή μαζί με σχετικά επιστημονικά και τεχνικά δεδομένα, το ταχύτερο δυνατό, αλλά σε κάθε περίπτωση εντός δέκα ετών από την έναρξη ισχύος της παρούσας σύμβασης για το κράτος αυτό. Παράλληλα, το παράκτιο κράτος θα καταθέτει και τα ονόματα των μελών της επιτροπής που παρείχαν επιστημονικές και τεχνικές συμβουλές.»
Η Ελλάδα, λόγω του μεγέθους των θαλασσών της δεν έχει την δυνατότητα να επεκτείνει την υφαλοκρηπίδα της πέραν της ΑΟΖ της. Αυτό βέβαια ισχύει για όλα τα κράτη της Μεσογείου.
ΧΑΡΤΗΣ ΖΕΑΛΑΝΔΙΑΣ
Image source: Land Information New Zealand.
Αυτός o χάρτης δίνει μια καλύτερη εικόνα της περιοχής και δείχνει την έκταση της Ζεαλανδίας σε σχέση με την έκταση της Νέας Καληδονίας και της Νέας Ζηλανδίας.
Τέλος, για να με μπερδευτούν κάποιοι αναγνώστες μας στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον Καναδά, πρέπει να διευκρινίσουμε ότι οι κάτοικοι των άλλων ηπείρων αναγνωρίζουν έξη ηπείρους και όχι επτά, διότι αναγνωρίζουν την Αμερική σαν μια από τις ηπείρους ενώ οι Αμερικανοί και οι Καναδοί αναγνωρίζουν δυο ηπείρους την Βόρεια Αμερική και την Νότια Αμερική.
Δημοσίευση σχολίου