Η Οθωμανικη Αυτοκρατορία, την αναβίωση της οποίας στον 21ο αιώνα οραματίζεται ο Ερντογάν, ήταν ένα κράτος δούλων, στο οποίο ο μόνος ελεύθερος ήταν ο Σουλτάνος.
Ο Σουλτάνος συγκέντρωνε στο πρόσωπό του ολόκληρη την πολιτική, θρησκευτική, στρατιωτική και οικονομική εξουσία. Όλοι οι υπήκοοί του, από τα ίδια τα παιδιά του και τις γυναίκες του μέχρι τον τελευταίο Έλληνα ή Εβραίο ραγιά, ήταν σκλάβοι, στερούμενοι οιουδήποτε δικαιώματος πλην αυτών που αυθαίρετα εκχωρούσε και ανά πάσα στιγμή ανακαλούσε ο Σουλτάνος. Απλά υπήρχαν διαβαθμίσεις μεταξύ των σκλάβων, κυρίως μεταξύ μουσουλμάνων και μη μουσουλμάνων, αλλά δεν έπαυαν όλοι να υπόκεινται στην απόλυτη εξουσία ζωής και θανάτου του Σουλτάνου.
Ο πρωθυπουργός του Σουλτάνου, ο Μεγάλος Βεζύρης, ήταν κι αυτός ένας σκλάβος. Με ένα απλό νεύμα του Σουλτάνου, ο φαινομενικά πανίσχυρος Μεγάλος Βεζύρης εσύρετο στην αγχόνη ή στραγγαλιζόταν με μεταξωτό κορδόνι σε ένδειξη εύνοιας. Πλήθος ανώτατων Οθωμανών αξιωματούχων καρατομήθηκαν, στραγγαλίσθηκαν ή κρεμάστηκαν, γιατί απλά άλλαξε η διάθεση του Σουλτάνου.
Στο φαντασιακό του Ερντογάν, ο εκλεγόμενος πλέον απ’ ευθείας από τον λαό πρόεδρος της Τουρκίας θα λειτουργεί ως ένα είδος Σουλτάνου. Ίσως χωρίς την αγριότητα και τις συνεχείς ανθρωποθυσίες των Σουλτάνων, αλλά πάντως με αυταρχικό και δεσποτικό πλαίσιο (η βίαιη καταστολή κεμαλικών, φιλελεύθερων, γκιουλενικών κλπ. από τον Ερντογάν μάλλον δείχνει ότι η «λαμπρή» οθωμανική παράδοση μη ανοχής οποιασδήποτε αντιπολίτευσης συνεχίζεται). Πάντως, ο πρόεδρος της Τουρκίας, όπως τον φαντάζεται ο Ερντογάν, θα είναι ο απόλυτος άρχων, είτε το σημερινό τουρκικό σύνταγμα προβλέπει κάτι τέτοιο είτε όχι (άλλωστε η αλλαγή Συντάγματος είναι μία τυπική λεπτομέρεια που θα διευθετηθεί σύντομα).
Σε αυτό το νέο σκηνικό, έπρεπε να βρεθεί γιά την πρωθυπουργία ένα πρόσωπο απολύτως πειθήνιο στον Ερντογάν, ώστε να μην δημιουργήσει προσκόμματα και να μην επιχειρήσει να λειτουργήσει ως πραγματικός πρωθυπουργός, αφού τυπικά το τουρκικό πολίτευμα παραμένει ακόμα πρωθυπουργοκεντρικό.
Ο Νταβούτογλου είναι δημιούργημα του Ερντογάν, διετέλεσε σύμβουλος και στη συνέχεια διορίστηκε ως τεχνοκράτης εξωκοινοβουλευτικός υπουργός Εξωτερικών. Δεν διαθέτει ερείσματα στο κόμμα του Ερντογάν ούτε στον λαό. Είναι αρκετά ευφυής ώστε να συνειδητοποιεί ότι η εξουσία του είναι δοτή. Άλλωστε και η πρώτη του δήλωση ήταν ότι θα συνεχίσει το έργο του Ερντογάν. Επομένως το κέντρο εξουσίας δεν αλλάζει, απλά μεταφέρεται στο προεδρικό μέγαρο της Άγκυρας. Ο Νταβούτογλου, στο νεο-οθωμανικό σκηνικό που στήνει ο Ερντογάν, θα παίζει τον ρόλο του Μεγάλου Βεζύρη, που θα εκτελεί πειθήνια τις εντολές του Σουλτάνου.
Ας σημειωθεί και κάτι ακόμα: η αποτυχία του Νταβούτογλου να εφαρμόσει την πολιτική των «μηδενικών προβλημάτων» με τους γείτονες, η σύγκρουση της Τουρκίας με το Ισραήλ, το ναυάγιο των διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η απόρριψη της νεο-οθωμανικής πολιτικής της Τουρκίας από τους Άραβες, το αδιέξοδο του κουρδικού, θα είχαν οδηγήσει οποιονδήποτε άλλον υπουργό Εξωτερικών σε πρόωρη συνταξιοδότηση. Στην προκειμένη περίπτωση, ενίσχυσαν την υποψηφιότητα του Νταβούτογλου γιά την πρωθυπουργία γιατί τον κατέστησαν περισσότερο ευάλωτο άρα χειραγωγήσιμο από τον Ερντογάν.
Η ελληνική εξωτερική πολιτική πρέπει να αναλύσει σωστά τις εξελίξεις στην Τουρκία, γιά να γνωρίζει ποιό είναι το πραγματικό κέντρο ισχύος.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου