Γιώργος Χρ. Παπαχρήστος
Προσφυγή Γιώργου στη Χάγη για το Δίστοµο. Προφίλ εθνικού ηγέτη φαίνεται να οικοδοµεί ο Γιώργος Παπανδρέου µετά και τη χθεσινή πολυσήµαντη απόφασή του να προσφύγει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης κατά της Γερµανίας για το θέµα των πολεµικών αποζηµιώσεων.Η απόφαση αυτή, την οποία οίδιος µιλώντας στο ΥπουργικόΣυµβούλιο,
δικαιολόγησε ότι έχει «ωςµοναδικό γνώµονα τηνεξυπηρέτηση του εθνικού συµφέροντος», έρχεται λίγα µόνο 24ωρα µετά την ηχηρή παρέµβασή του για τα ελληνο τουρκικά σε τουρκικό έδαφος και αναθερµαίνει σενάρια για πρόωρες εκλογές ώς την άνοιξη.
Παράλληλα, φαίνεται να δίνει διέξοδο στην ισχυρή πίεση που δέχεται η κυβέρνηση από την κοινωνία λόγω της ύφεσης και των µέτρων σκληρής λιτότητας, ενώ ταυτόχρονα συντηρεί την κόντρα µε την Γερµανία για το ευρωοµόλογο, και γενικότερα για τη στάση που τηρεί η χώρα αυτή έναντι της Ελλάδας σε σχέση µε την κρίση.Είναι αδιευκρίνιστο επί του παρόντος ποιες θα είναι οι επιπτώσεις από την απόφαση τόσο στις διµερείς σχέσεις µε τη Γερµανία, η οποία αρνείται κάθετα να συναινέσει στην καταβολή πολεµικών αποζηµιώσεων (θεωρώντας ότι θα ανοίξει η όρεξη και άλλων ευρωπαϊκών χωρών που υπέστησαν ζηµιές από τα ναζιστικά στρατεύµατα στη διάρκεια του Πολέµου), όσο και γενικότερα στην προσπάθεια που καταβάλλει η Ελλάδα να αποφύγει τη χρεοκοπία στο πλαίσιο της ευρωζώνης. Αναµονή αντιδράσεων
Θεωρείται πάντως βέβαιο ότι η πρωτοβουλία Παπανδρέου θα ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων στη γερµανική κοινή γνώµη, για τις οποίες η ελληνική κυβέρνηση δείχνει να αδιαφορεί, µπροστά, όπως τονίζεται, στον κίνδυνο να καταγγελθεί δηµοσίως ότι λόγω της υφιστάµενης κρίσης και της κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει η χώρα, δείχνει υποχωρητική και δεν προστατεύει τα εθνικά συµφέροντα. ∆εν είναι τυχαίο άλλωστε ότι εκεί ακριβώς εστίασε ο κ. Παπανδρέου στην παρέµβασή του στο Υπουργικό Συµβούλιο. Κυβερνητικοί παράγοντες διαβεβαίωναν αργότερα πως «αν αφήναµε να περάσει άπρακτη η προθεσµία και δεν παρεµβαίναµε στη Χάγη, όπου έχουµε και άλλα θέµατα σε εκκρεµότητα όπως το Σκοπιανό, θα αντιµετωπίζαµε σοβαρό πολιτικό πρόβληµα».
Η απόφαση Παπανδρέου, που έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία στο Υπουργικό Συµβούλιο, κυριάρχησε κάθε άλλου θέµατος της επικαιρότητας, και αποτέλεσε πρώτο θέµα συζήτησης, ακόµη και µεταξύ των µελών του κυβερνητικού οργάνου που έδειξαν να αιφνιδιάζονται. Αν και από τον ίδιο επισήµως δηλώθηκε ως αιτία για την απόφαση αυτή το γεγονός ότι αύριο τελειώνει η προθεσµία που είχε δοθεί από το ∆ιεθνές ∆ικαστήριο της Χάγης για να στηρίξει η χώρα µας την υπόθεση των γερµανικών αποζηµιώσεων για την καταστροφή από τα ναζιστικά στρατεύµατα του µαρτυρικού ∆ιστόµου το 1944, η αλήθεια είναι πως πρόκειται για ένα θέµα που είχε προσεκτικά προετοιµαστεί προ µηνών, καθώς εργάστηκαν 14 κορυφαίοι έλληνες και ξένοι νοµικοί. Τους νοµικούς αυτούς συνέδραµαν κατά καιρούς τόσο ο Ευάγγελος Βενιζέλος όσο και ο Χάρης Παµπούκης, οι οποίοι και τελικά εισηγήθηκανστον Πρωθυπουργό να στηρίξει η Ελλάδα την προσφυγή των κατοίκων του ∆ιστόµου για την καταβολή αποζηµιώσεων από το γερµανικό κράτος. «Τιµάµε τη µνήµη τους»
Οπως τόνισε ο Πρωθυπουργός στο Υπουργικό Συµβούλιο (παρεµπιπτόντως, ως πρώτο θέµα στην ηµερήσια διάταξη είχε το νοµοσχέδιο για την ανασυγκρότηση των αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας), «µε τις οφειλόµενες πράξεις και ενέργειές µας, επιτελούµε χρέος αυτονόητο να τιµήσουµε εµπράκτως τη µνήµη όσων θυσιάστηκαν για την πατρίδα (…), πιστεύω ότι, µε την απόφασή µας αυτή, υπηρετούµε πιστά τα συµφέροντα της χώρας, αλλά και τιµάµε τη µνήµη όσων θυσιάστηκαν για την πατρίδα». Ο κ. Παπανδρέου απένειµε εύσηµα τόσο στον υπουργό Εξωτερικών ∆ηµ. ∆ρούτσα όσο και στον υπουργό ∆ικαιοσύνης Χ. Καστανίδη για την καλύτερη προετοιµασία της ελληνικής προσφυγής.
Η υπόθεση, που είναι εξαιρετικά πολύπλοκη, αν κερδηθεί, πιθανότατα θα ανοίξει τον δρόµο για την διεκδίκηση από την Ελλάδα και άλλων απαιτήσεων από τη Γερµανία, όπως για παράδειγµα του κατοχικού δανείου που έλαβε η ναζιστική κυβέρνηση της χώρας από την Ελλάδα το 1943.
Μέσω Ιταλίας
Συνοπτικά, η απόφαση Παπανδρέου για παρέµβαση ενώπιον του ∆ιεθνούς ∆ικαστηρίου της Χάγης αφορά αγωγή της Γερµανίας κατά της Ιταλίας, επειδή δικαστήριο της χώρας αυτής δικαίωσε τους κατοίκους του ∆ιστόµου που απαιτούσαν αποζηµιώσεις για τις καταστροφές. Οι ∆ιστοµίτες αναγκάστηκαν να προσφύγουν στα ιταλικά δικαστήρια µετά την άρνηση του ελληνικού υπουργείου ∆ικαιοσύνης (επί υπουργίας Μιχ. Σταθόπουλου) να εκτελεστεί απόφαση του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς η οποία τους δικαίωνε και διέτασσε την καταβολή αποζηµιώσεων ύψους 28 εκατ. ευρώ τα οποία µε τους τόκους υπολογίζεται σήµερα ότι υπερβαίνουν τα 60 εκατ.
Η Γερµανία προσέφυγε κατά της Ιταλίας υποστηρίζοντας ότι υφίσταται ετεροδικία για το γερµανικό ∆ηµόσιο και τώρα η ελληνική προσφυγή έρχεται να στηρίξει την απόφαση της ιταλικής ∆ικαιοσύνης υπέρ των κατοίκων του ∆ιστόµου και προφανώς κατά της Γερµανίας. Αναφορικά µε την άρνηση του ελληνικού υπουργείου ∆ικαιοσύνης να επικυρώσει την απόφαση του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς για την καταβολή των πολεµικών αποζηµιώσεων στους κατοίκους του ∆ιστόµου, έγινε γνωστό ότι σύµφωνα µε υφιστάµενο νόµο κάθε απόφαση ελληνικού δικαστηρίου που δικαιώνει πολίτη έναντι ξένου κράτους και απαιτεί την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων του κράτους αυτού επί ελληνικού εδάφους, για να γίνει εκτελεστή, απαιτείται η άδεια του υπουργού ∆ικαιοσύνης.
Η ΑΠOΦΑΣΗ παπανδρέόυ
φαίνεται να δίνει διέξοδο στην πίεση από την κοινωνία, ενώ συντηρεί την κόντρα για το ευρωοµόλογο
«Θα επιµείνουµε στις διεκδικήσεις µας µε κάθε µέσο»
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Σίλα Αλεξίου ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟΝ δικαστικό αγώνα για τη διεκδίκηση των αποζηµιώσεων που τους έχουν επιδικαστεί για τη Σφαγή του ∆ιστόµου είναι αποφασισµένοι να δώσουν οι συγγενείς των θυµάτων µε συµπαραστάτη το ελληνικό κράτος, ακόµη και σε περίπτωση δικαίωσης της Γερµανίας από το ∆ιεθνές ∆ικαστήριο της Χάγης.
Πηγές του υπουργείου ∆ικαιοσύνης εκτιµούν ότι η απαίτηση του ελληνικού ∆ηµοσίου – ως εκπροσώπου των συγγενών των θυµάτων – παραµένει ενεργή ανεξαρτήτως της κρίσης του ∆ιεθνούς ∆ικαστηρίου της Χάγης, καθώς τα εγκλήµατα πολέµου δεν υπόκεινται σε παραγραφή. Ηαµετάκλητηαπόφασητης Ολοµέλειας του ΑρείουΠάγου, µε την οποία το 2000απορρίφθηκε η αίτηση του γερµανικού ∆ηµοσίου για την αναίρεση της απόφασης του Πολυµελούς Πρωτοδικείου Λιβαδειάς που επιδίκασε στους συγγενείς των θυµάτων του ∆ιστόµουαποζηµιώσεις, όπως και οι ευνοϊκές αποφάσεις των ιταλικών δικαστηρίων, θα αποτελέσουν τη γέφυρα για το επόµενο βήµα, µε την προσδοκία ότι κάποια στιγµή θα εκτελεστούν.
Ο Μ. Σταθόπουλος
Είναι άλλωστε γεγονός ότι η απόφαση του Αρείου Πάγου θα είχε εκτελεστεί προ ετών αν ο τότε υπουργός ∆ικαιοσύνης Μιχ. Σταθόπουλος είχε δώσει τη σχετική άδεια. Ηάρνησή του εξάλλου οδήγησε την υπόθεση ενώπιον της ιταλικής ∆ικαιοσύνης, µετατοπίζοντας έτσι την αντιδικία µεταξύ της Ιταλίας και της Γερµανίας, δεδοµένου ότι και τα ιταλικά δικαστήρια δικαίωσαν τους συγγενείς των θυµάτων τηςθηριωδίαςτου ∆ιστόµου. Αν εποµένως δοθεί τώρα άδεια από τον υπουργό ∆ικαιοσύνης – όπως προβλέπει η ελληνική νοµοθεσία – η απόφαση του Αρείου Πάγου µπορεί να εκτελεστεί και να καταβληθούν οι αποζηµιώσεις.
Λύση στη Χάγη
Τηδιαφορά µεταξύτωνδύο κρατών καλείται να λύσει τώρα το ∆ιεθνές ∆ικαστήριο της Χάγης και ειδικότερα καλείται νααποφανθεί εάν, µε βάση το εθιµικό διεθνές δίκαιο, το γερµανικό ∆ηµόσιο απολαµβάνει το προνόµιο ετεροδικίαςγια παράνοµες πράξειςπου τελέστηκαν στη διάρκεια του Β’ Παγκοσµίου Πολέµου κατά παράβαση του ανθρωπιστικού δικαίου.
Στην περίπτωση αποδοχήςτης θέσης αυτής θα αποκλειστεί η αδικοπρακτική ευθύνη του γερµανικού ∆ηµοσίου για αποζηµίωση ιδιωτών για παράνοµες πράξεις που τελέστηκαν από τα γερµανικά στρατεύµατα κατοχής κατά την επίδικη περίοδο. Σύµφωνα µετοάρθρο62 του Καταστατικού του∆ιεθνούς ∆ικαστηρίου της Χάγης, ωστόσο, η Ελλάδα ως κράτος, που έχει έννοµο συµφέρον σε σχέση µε την επίδικη διαφορά, µπορεί να υποβάλει αίτηµα, προκειµένου να της επιτραπεί να ασκήσει παρέµβαση στην εκκρεµή δίκη, υπέρ των θέσεων του ιταλικού ∆ηµοσίου. Ετσι, το αργότερο έως αύριο – οπότε λήγει η προθεσµία – η ελληνική κυβέρνηση καταθέτει το σχετικό αίτηµα παρέχοντας µε τον τρόπο αυτό και διπλωµατική προστασία στους συγγενείς των θυµάτωντου ∆ιστόµου αλλά και άλλων µαρτυρικών χωριών, πουδεν µπορούν να παραστούν ατοµικά στο ∆ικαστήριο της Χάγης για να υπερασπιστούν τα νόµιµα συµφέροντά τους.
Σηµειώνεται πάντως ότι η δικηγόρος Κέλλυ Σταµούλη, νοµικός παραστάτης των συγγενών των θυµάτων, δηλώνει ότι οι εντολείς της νιώθουν ούτως ή άλλως δικαιωµένοι από την απόφαση της Ολοµέλειας του Αρείου Πάγου, έστω και αν ακόµη δεν έχει εκτελεστεί.
«Εκτέλεσαν τους γονείς µου αγκαλιά µε τις αδελφές µου…»
«Βλέπω τον Γερµανό να έρχεται…
Με το που άνοιξε την πόρτα ρίχτηκε πάνω στον πατέρα µου σαν εξαγριωµένη τίγρη, σπρώχνοντας και χτυπώντας τον… Ακολουθούσαµε κλαίγοντας και προπαντός οι µικρές µου αδελφές γιατί εγώ ήµουν σχεδόν εντελώς τρελαµένη… Ανοιξα το παράθυρο πάνω από τον νεροχύτη και πήδηξα χωρίς να σκεφτώ. Το ύψος ήταν πάνω από δύο µέτρα και κάτω ανώµαλο έδαφος αλλά δεν έπαθα το παραµικρό…
Ο,τι έγινε στο σπίτι µου από την ώρα που έφυγα το έµαθα από µια γειτόνισσα.
Αφού το τέρας χτύπησε πολύ άσχηµα τον πατέρα µου έφυγε. Αλλά δυστυχώς πήγε άλλος. Ο πατέρας µου πήρε αγκαλιά τη µία από τις αδελφές µου, νοµίζοντας ίσως πως θα του χαρίσουν τη ζωή προς χάρη της.
Παίρνει αγκαλιά την άλλη η µητέρα µου που φώναζε και µένα… Ούτε εκατό µέτρα πιο κάτω από το σπίτι µας τους εκτέλεσαν όλους. Η αγαπηµένη του “Νιτσούλα” όµως επέζησε, για να ευχηθεί πολλές φορές να την είχαν σκοτώσει κι εκείνη…». (αφήγηση της ∆ιστοµίτισσας Ελένης (Νίτσας)
Σφοντούρη, από το βιβλίο «Ηµερολόγιο από το µέτωπο», Εκδόσεις Κασταλία).
ΤΑ ΝΕΑ
Δημοσίευση σχολίου