The Institute For National Security Studies
του Ephraim Kam
Μετά την ανακοίνωση της 2ας Απριλίου με τις παραμέτρους προς μια συνολική συμφωνία για το ιρανικό πρόγραμμα που διαμορφώθηκε μεταξύ των Ρ5+1 και του Ιράν, η κυβέρνηση του Ισραήλ ανακοίνωσε το αίτημά της, στην τελική συμφωνία να περιλαμβάνεται και η αναγνώριση του Ισραήλ από το Ιράν. Ο πρόεδρος Obama έσπευσε γρήγορα να απορρίψει τον όρο, υποστηρίζοντας ότι ισοδυναμεί με απαίτηση από την πλευρά του Ισραήλ να μην υπογραφεί καμία συμφωνία εκτός κι αν το Ιράν προχωρήσει σε μια διεξοδική μεταρρύθμιση του καθεστώτος του.
Εάν ο πρόεδρος Obama πίστευε ότι υπήρχε μια λογική πιθανότητα το Ιράν να αποδεχθεί αυτόν τον όρο, κατά πάσα πιθανότητα θα τον είχε εγκρίνει και θα είχε απαιτήσει το Ιράν να αναγνωρίσει το Ισραήλ, στο πλαίσιο της πυρηνικής συμφωνίας. Η αποδοχή από το Ιράν θα ήταν μικρή, διότι θα βοηθούσε να καθησυχαστούν οι ανησυχίες του Ισραήλ για την πυρηνικοποίηση του Ιράν. Θα μείωνε την κριτική του Ισραήλ για την συμφωνία, αποδεικνύοντας ότι υπήρξε μια πραγματική αλλαγή στην στάση του Ιράν, όχι μόνο στο ζήτημα των πυρηνικών. Και θα έδινε μια μερική απάντηση στην εγχώρια αμερικανική κριτική στο Κογκρέσιο και στα ΜΜΕ για την συμπεριφορά της κυβέρνησης στις συνομιλίες για τα πυρηνικά και για την συμφωνία που βρίσκεται στα σκαριά.
Ωστόσο, ο πρόεδρος Obama βλέπει λίγες πιθανότητες το Ιράν να αποδεχθεί τον όρο και ανησυχεί ότι μια προσπάθεια να το θέσει στην ατζέντα για τα πυρηνικά, είναι ικανή να διαταράξει τις συνομιλίες και απειλεί σοβαρά την επιτυχημένη διαμόρφωση της τελικής συμφωνίας. Ως εκ τούτου, η κυβέρνηση ξανά αποδέχθηκε την θέση του Ιράν ότι οι συνομιλίες πρέπει να επικεντρωθούν μόνο στο πυρηνικό ζήτημα και στις κυρώσεις στο Ιράν και ότι η επέκταση των συνομιλιών για να περιλαμβάνουν άλλα ζητήματα, είναι ικανή να οδηγήσει στην αποτυχία τους. Επομένως, η κυβέρνηση υπαναχώρησε στο αρχικό αίτημα να συμπεριληφθούν βαλλιστικοί πύραυλοι του Ιράν στις συνομιλίες, διότι το Ιράν επέμενε ότι δεν είχαν καμία σχέση με το πυρηνικό ζήτημα, αλλά επρόκειτο για ένα ζήτημα εθνικής ασφαλείας του Ιράν. Για τον ίδιο λόγο, στη διάρκεια των συνομιλιών, η κυβέρνηση απέφυγε να αναφερθεί στο θέμα της βοήθειας τον Χούτις στην Υεμένη, δηλώνοντας πως εάν έθετε το ζήτημα, θα περιέπλεκε περαιτέρω την ήδη δύσκολη ατζέντα με τα πυρηνικά. Η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ιράν και η βαθιά εμπλοκή στην τρομοκρατία τόσο στην Μέση Ανατολή όσο και σε όλο τον κόσμο, ομοίως αποκλείστηκαν από την ατζέντα. Το Ιράν αρνήθηκε να συζητήσει οτιδήποτε από αυτά, διότι θα έπρεπε να κάνει παραχωρήσεις. Εκτίμησε σωστά ότι η κυβέρνηση θα υποχωρούσε για να μην δημιουργήσει περαιτέρω εντάσεις στο τραπέζι διαπραγμάτευσης και πιθανώς την διακοπή των συνομιλιών.
Ένα αμερικανικό αίτημα το Ιράν να αναγνωρίσει το Ισραήλ στο πλαίσιο της συμφωνίας για τα πυρηνικά, πιθανώς θα είχε απορριφθεί εντελώς από το ιρανικό καθεστώς, πρώτα και κύρια από τον Ανώτατο Ηγέτη Ayatollah Khamenei. Η ακραία αντί-ισραηλινή ρητορική υπαγορεύθηκε από τον Khameini, τον ηγέτη της Ισλαμικής Επανάστασης, πολύ πριν κυβερνήσει το Ιράν, και αποτελούν βασικά συστατικά του ριζοσπαστικού φονταμελιστικού δόγματος του ισλαμικού καθεστώτος. Στα μάτια της ιρανικής ηγεσίας, το Ισραήλ δεν έχει κανένα δικαίωμα να υπάρχει ως πολιτική οντότητα διότι ο ιουδαϊσμός δεν είναι μια εθνικότητα, απλώς μια θρησκεία, μια άποψη που αποτυπώνεται σε δηλώσεις τόσο του Khameini όσο και του πρώην προέδρου Ahmadinejad.
Το καθεστώς υποστηρίζει ότι η άρνηση του δικαιώματος ύπαρξης του Ισραήλ δικαιολογείται από το τρίο των αδικιών που στηρίζουν την δημιουργία και ύπαρξη του Ισραήλ: την καταπίεση των εκατομμυρίων Μουσουλμάνων υπό την ισραηλινή κυριαρχία, την άρνηση του νόμιμου δικαιώματος των Παλαιστινίων να δημιουργήσουν ένα κράτος σε ολόκληρη την παλαιστινιακή γη και τον Ισραηλινό έλεγχο της γης που είναι ιερή για το Ισλάμ, ιδιαίτερα στην Ιερουσαλήμ. Ως εκ τούτου υπάρχει επίσης και υποχρέωση για τους μουσουλμάνους να απελευθερώσουν αυτά τα εδάφη μέσω ενός ιερού πολέμου ανακατάληψης αντί μέσω μιας εγγενώς μη αποδεκτής πολιτικής διευθέτησης. Για τον Khomeini, η αναγνώριση του Ισραήλ είναι επίσης μη αποδεκτή διότι η χώρα -ένα ξένο σώμα στην καρδιά του μουσουλμανικού κόσμου- καθιερώθηκε από τον δυτικό ιμπεριαλισμό με σκοπό τη διαίρεση και την αποδυνάμωση του μουσουλμανικού κόσμου έτσι ώστε να είναι σε καλύτερη θέση να τον εκμεταλλευτεί. Κατά την γνώμη του, κανένας συμβιβασμός ή συναίνεση στον αγώνα κατά του Ισραήλ είναι πιθανός διότι πρόκειται για έναν αγώνα μεταξύ των δυνάμεων της δικαιοσύνης και των δυνάμεων της καταπίεσης και της αίρεσης. Επομένως, η εξάλειψη του Ισραήλ και η απελευθέρωση της Ιερουσαλήμ είναι ένα αναπόσπαστο μέρος της τελικής επιτυχίας του ισλαμικού κινήματος, που προέρχεται από τις ιδρυτικές αρχές της επανάστασης και του ίδιου του Ισλάμ. Η αναγνώριση του Ισραήλ θα ισοδυναμούσε επομένως με την καταστροφή ενός εκ των πυλώνων του ιρανικού καθεστώτος.
Ωστόσο, ακόμη κι αν η άρνηση της αναγνώρισης του Ισραήλ είναι ένα στήριγμα της κοσμοθεωρίας του καθεστώτος του Ιράν ή τουλάχιστον της ριζοσπαστικής ηγεσίας του, αυτό δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι τίποτα δεν μπορεί να γίνει για αυτό. Ενώ η τρέχουσα ιρανική ηγεσία πιθανώς δεν θα συμφωνούσε να αναγνωρίσει το Ισραήλ, είναι πιθανό ότι σε κάποιο σημείο στο μέλλον, μια ήπια κατανόηση μεταξύ της αμερικανικής κυβέρνησης και του ιρανικού καθεστώτος μπορεί να επιτευχθεί, σύμφωνα με την οποία οι ηγέτες του Ιράν θα σταματήσουν να ζητούν την καταστροφή του Ισραήλ. Από την εκλογή του και μετά, ο πρόεδρος Rouhani έχει αποφύγει να αρνηθεί το Ολοκαύτωμα, βλέποντας την παγίδα που δημιούργησε ο Ahmadinejad. Ωστόσο, η αναγνώριση του Ισραήλ δεν θα έλθει σύντομα και είναι σε κάθε περίπτωση απίθανο η κυβέρνηση να ανακινήσει αυτό το ζήτημα στο πλαίσιο των συζητήσεων για τα πυρηνικά. Μακροπρόθεσμα, εάν οι συνομιλίες οδηγήσει σε μια μόνιμη συμφωνία που ανοίγει τον δρόμο για μια πιο θετική ατμόσφαιρα μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν και ίσως επίσης σε έναν πιο εκτεταμένο διάλογο για άλλα περιφερειακά θέματα -όπως ελπίζει ο Obama- μπορεί να οδηγήσουν την αμερικανική κυβέρνηση να σκεφτεί ξανά το αίτημα αναγνώρισης του Ισραήλ. Ακόμη πιο μακροπρόθεσμα, μια αλλαγή της στάσης του Ιράν απέναντι στο Ισραήλ θα μπορούσε να συμβεί εάν υπάρχει μια αλλαγή στον βασικό χαρακτήρα του ιρανικού καθεστώτος -μια αλλαγή που αν είναι καν δυνατή, είναι μακριά στο μέλλον.
Έτσι, ενώ πριν από υπογραφεί οποιαδήποτε τελική συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα, η διοίκηση Obama πιθανώς δεν θα ζητήσει από το Ιράν να αναγνωρίσει το Ισραήλ, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είχε νόημα να “σηκώσει” το θέμα το Ισραήλ. Αντιθέτως, η σωστή διπλωματία μπορεί και πρέπει να τονίζει τη σύνδεση μεταξύ του ριζοσπαστικού φονταμελιστικού καθεστώτος στο Ιράν, με τις δημόσιες εκκλήσεις του για καταστροφή του Κράτους του Ισραήλ, και την κατοχή πυρηνικών όπλων από το Ιράν, κάτι που θα σήμαινε την πιο σοβαρή απειλή για την ασφάλεια της χώρας. Ακόμη κι αν ο Obama βιάστηκε να απορρίψει το αίτημα του Ισραήλ -προφανώς διότι ανησυχούσε ότι μπορεί να δημιουργούσε αρκετή εσωτερική πίεση για να εγκριθεί το αίτημα- αυτό μπορεί να γίνει κατανοητό από έναν σημαντικό αριθμό μελών του Κογκρέσου και των αμερικανικών ΜΜΕ, και να καταστήσει δύσκολο για την κυβέρνηση να το απορρίψει εντελώς. Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση θα το θεωρούσε αυτό ως άλλη μία προσπάθεια του Ισραήλ να επιβάλει τις συνομιλίες και να καταστήσει δύσκολη τη δημιουργία μιας συμφωνίας. Ακόμη, υπάρχει μια πιθανότητα το ισραηλινό αίτημα να θεωρηθεί από πολλούς ως δικαιολογημένη και λογικό.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου