την περασμένη Τετάρτη το απόγευμα, όταν ανακοινώθηκε μέσω διαρροών το «πάγωμα» των μισθών όσων δημοσίων υπαλλήλων αμείβονται με 2.000 ευρώ μηνιαίες αποδοχές. Μπορεί η ρύθμιση να αποφασίστηκε λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης......
της χώρας, καθώς και για τον εξευμενισμό του επιτρόπου κ. Χοακίν Αλμούνια και του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ. Ζαν-Κλοντ Τρισέ , αλλά φαίνεται ότι κάποιοι στο ΠαΣοΚ τα θεωρούν όλα αυτά ψιλά γράμματα.
Στο πρώτο Υπουργικό Συμβούλιο για την οικονομία που συνήλθε την προηγούμενη εβδομάδα ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου ανέφερε το μέτρο του παγώματος για μισθούς από 2.500 ως 3.000 ευρώ, χωρίς όμως να διευκρινίσει αν μιλάει για «καθαρές» ή μεικτές αποδοχές. Στο επόμενο Υπουργικό Συμβούλιο εν όψει της κατάθεσης του σχεδίου προϋπολογισμού ο υπουργός Οικονομικών μίλησε για 2.000
ευρώ, χωρίς επίσης να διευκρινίσει αν αναφέρεται σε ονομαστικό μισθό ή σε πλήρεις αποδοχές μαζί με τα επιδόματα. Στο Μέγαρο Μαξίμου παρακολουθούσαν με προβληματισμό τις αντιδράσεις των μέσων ενημέρωσης και γίνονταν αποδέκτες διαμαρτυριών και έντονης δυσαρέσκειας βουλευτών και συνδικαλιστών. Την Πέμπτη το πρωί στη συνεδρίαση του «πρωινού καφέ» στο Μέγαρο Μαξίμου το κλίμα δεν ήταν ιδιαίτερα καλό για τον υπουργό Οικονομικών. Η κατηγορία είναι ότι είχε αφήσει να καλλιεργηθεί κλίμα σύγχυσης. Ο κ. Παπακωνσταντίνου διαβεβαίωσε τηλεφωνικά τη σύσκεψη των ανησυχούντων ότι εννοούσε «2.000 βασικό μισθό» και ότι «έγινε παρανόηση» . Συμφωνήθηκε να προχωρήσει σε διευκρίνιση με δημόσια δήλωση μέσα στην ημέρα.
▅ Η παρέμβαση και οι εκδοχές
Λίγο αργότερα ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠαΣοΚ κ. Χρ.Παπουτσής , ο οποίος συμμετείχε στην εν λόγω συνεδρίαση του «πρωινού καφέ», προσήλθε στη Βουλή για να μιλήσει στη συζήτηση επί του απολογισμού και του ισολογισμού του έτους 2007, στην οποία ήταν παρών ο υφυπουργός Οικονομικών κ. Φ.Σαχινίδης. Στην τοποθέτησή του, την οποία φρόντισε να χαρακτηρίσει «προσωπική», ο κ. Παπουτσής ανέφερε ότι πολλά φτωχά νοικοκυριά αμείβονται με 2.000 ευρώ μεικτές αποδοχές και κάλεσε τον υπουργό Οικονομικών να δώσει διευκρινίσεις. Οι διευκρινίσεις δόθηκαν λίγο αργότερα, αλλά ο υπουργός Οικονομικών εμφανίστηκε να αναδιπλώνεται μετά την κριτική του κ. Παπουτσή.
Υπάρχουν δύο εκδοχές για τα γεγονότα της Πέμπτης. Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή, ο κ. Παπουτσής γνώριζε ότι ο κ. Παπακωνσταντίνου θα προχωρούσε στην απαιτούμενη διευκρίνιση και προέτρεξε έτσι ώστε «να κάνει φιλολαϊκό παιχνίδι». Οσοι υποστηρίζουν τη συγκεκριμένη εκδοχή υπογραμμίζουν ότι η πρωτοβουλία του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου ερμηνεύεται εξαιτίας της δυσαρέσκειας που αισθάνεται επειδή βρίσκεται εκτός του κλειστού κύκλου λήψης αποφάσεων και επειδή δεν ανέλαβε την ευθύνη κάποιου υπουργείου.
Σύμφωνα με τη δεύτερη εκδοχή, ο υπουργός Οικονομικών αναγκάστηκε σε αναδίπλωση μετά την έντονη αντίδραση συνεργατών του Πρωθυπουργού και βουλευτών του ΠαΣοΚ, την οποία αποφάσισε να εκφράσει δημόσια ο κ. Παπουτσής. Σημειώνεται ότι το πρωί της Πέμπτης η ΑΔΕΔΥ είχε απειλήσει ανεπίσημα με απεργία διαρκείας και τα τηλεφωνήματα διαμαρτυρίας στο ΠαΣοΚ από συνδικαλιστές και μέλη του κόμματος ήταν καταιγιστικά. Σε συνομιλία του με «Το Βήμα» ο κ. Παπουτσής διαψεύδει κατηγορηματικά ότι γνώριζε πως ο κ. Παπακωνσταντίνου ετοίμαζε κάποια διευκρίνιση, ότι κανένας δεν τον είχε ενημερώσει για το πώς θα έπρεπε να διαχειριστεί στη Βουλή τις επιθέσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης για τη διαρροή περί παγώματος μισθών άνω των 2.000 ευρώ και ότι ως κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος είχε το καθήκον να προχωρήσει σε μια δημόσια παρότρυνση προς την κυβέρνηση να διαλύσει τη σύγχυση που είχε δημιουργηθεί.
▅ Τι γνώριζε ο Πρωθυπουργός
Σε ό,τι αφορά το ερώτημα αν γνώριζε ο κ. Γ.Παπανδρέου για το θέμα, ασφαλείς πηγές μεταδίδουν ότι ο Πρωθυπουργός είχε ενημερωθεί για τις αντιδράσεις από τους συνεργάτες του και είχε θεωρήσει σωστό να δοθούν διευκρινίσεις από τον υπουργό Οικονομικών, καθώς πιστεύει ότι η κρισιμότητα των οικονομικών συνθηκών δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί με επιλογές που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν κοινωνική αναταραχή. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ακριβώς σε αυτό το μήκος κύματος τοποθετήθηκε ο Πρωθυπουργός την Παρασκευή στην ομιλία του για την κατάθεση του προϋπολογισμού του 2010, όταν διαβεβαίωσε με έμφαση ότι η κυβέρνηση «θα βγάλει τη χώρα από την εντατική» και ταυτόχρονα ότι «επίκεντρο της κυβερνητικής πολιτικής είναι ο άνθρωπος» (και προφανώς όχι οι αριθμοί...).
Λίγο αργότερα ο υπουργός Οικονομικών στη συνέντευξη Τύπου για την κατάθεση του προϋπολογισμού εμφανίστηκε να επιχειρεί «αναδίπλωση μέσα στην αναδίπλωση», όταν είπε ότι το θέμα των μισθών θα επανεξεταστεί, χωρίς να διευκρινίσει αν ο αριθμός των θιγομένων θα μειωθεί περισσότερο ή θα αυξηθεί εκ νέου. Με άλλα λόγια, το θέμα δεν κλείνει εδώ, ίσως γιατί τα μηνύματα από τις αγορές για τις κυβερνητικές παλινωδίες δεν είναι ευμενή και αυτό αγχώνει το οικονομικό επιτελείο, καθώς εκείνο που ουσιαστικά καλείται να πετύχει είναι την ενίσχυση των διεθνώς αποδεκτών δημοσιονομικών προϋποθέσεων βάσει των οποίων η χώρα θα μπορέσει να συνεχίσει να δανείζεται τα μισά ευρώ απ΄ όσα χρειάζεται για να συνεχίσει να ζει όπως ζει σήμερα (διότι από μόνη της παράγει μόνο τα άλλα μισά...).
Η παραπάνω αποστολή γίνεται όλο και πιο δύσκολη, ιδίως όταν ο κ. Ζαν-Κλοντ Τρισέ κραδαίνει συχνά τον πίνακα με το ελληνικό κονδύλι για μισθούς και συντάξεις που ξεπερνά τα 26 δισ. ευρώ για το 2010, αυξημένο κατά 7 δισ. ευρώ (αύξηση πάνω από 25%) σε σχέση μόλις με το 2006, κυρίως λόγω ενός πυρετού προσλήψεων στο Δημόσιο την περίοδο 2004-2009.
▅ Η φωνή τού «βαθέος ΠαΣοΚ»
Του ΚΩΣΤΑ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ Τελικώς, το «ήπιο άδειασμα» του υπουργού Οικονομικών ανέδειξε για δεύτερη φορά μέσα σε έναν μήνα (υπενθυμίζεται η πρόσφατη σφοδρή επίθεση που δέχτηκε ο υπουργός Οικονομικών από τον Πρόεδρο της Βουλής κ. Φ. Πετσάλνικο για το θέμα της απόσυρσης της απόσυρσης...) το βαθύ ρήγμα μεταξύ «κοινωνιστώνλαϊκιστών» και «δημοσιονομιστών - εκσυγχρονιστών» στο ΠαΣοΚ. Σύμφωνα λοιπόν με μια διαδεδομένη ερμηνεία στο εσωτερικό της κυβέρνησης και του κόμματος, ο υπουργός Οικονομικών δέχεται ισχυρή αντίδραση όταν αποφασίζει μέτρα που θίγουν ευρύτερες κοινωνικές ομάδες από εκπροσώπους του λεγόμενου «βαθέος ΠαΣοΚ» που υποστηρίζουν ότι καμία αλλαγή δεν μπορεί να γίνει αν η κυβέρνηση απομακρυνθεί από τις δεσμεύσεις της και εμφανιστεί ότι ασκεί μια πολιτική ίδια με εκείνη της Νέας Δημοκρατίας. Πρόκειται για κάτι το οποίο επί της ουσίας δεν αρνείται ούτε ο υπουργός Οικονομικών, γι΄ αυτό οι περισσότερες αποφάσεις του θεωρούνται «μετριοπαθείς». Από την άλλη πλευρά, εξαιτίας ακριβώς αυτής της μετριοπάθειας, αρκετοί υπουργοί εκτιμούν ότι δεν έχει μεταδώσει ούτε στην κυβέρνηση ούτε στην κοινωνία την «αίσθηση επείγοντος» που υπάρχει στην Ευρώπη για την Ελλάδα, ακόμη και αν ο Πρωθυπουργός δεν δίστασε να πει δημοσίως τη λέξη ταμπού «πτώχευση».
▅ Τα μέτρα και το δίλημμα
Εξαιτίας όλων αυτών των διεργασιών των τελευταίων ημερών πολιτικοί και οικονομικοί παράγοντες πείθονται όλο και περισσότερο για την αδυναμία της χώρας να συγκροτήσει ισχυρή πολιτική αντίσταση στον υπαρκτό κίνδυνο διολίσθησης της οικονομίας στην πλήρη απομόνωση, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε ταπεινωτική επιβολή σκληρών μέτρων που θα περιλαμβάνουν ακόμη και μειώσεις μισθών, όπως έκανε από μόνη της η Ιρλανδία. Σε περίπτωση επιβολής τέτοιων μέτρων, όμως, η σοσιαλιστική κυβέρνηση θα μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν τα αποφάσισε εκείνη, αλλά επιβλήθηκαν άνωθεν. Κάποιοι αρχίζουν να εκτιμούν ότι ίσως αυτό τελικώς να θεωρούν ορισμένοι στο ΠαΣοΚ προτιμότερο να συμβεί αφού, σύμφωνα με μια ορισμένη εκτίμηση, αυτό θα έπληττε λιγότερο το κοινωνικό προφίλ του Πρωθυπουργού. Ωστόσο ο κ. Παπανδρέου φρόντισε να υπογραμμίσει στην ομιλία του την Παρασκευή: «Εμπεδώνουμε την αξιοπιστία της χώρας όταν εμείς οι ίδιοι κάνουμε τις αλλαγές».
Τι ζήτησαν και πήραν οι υπουργοί
Τρεις υπουργοί, και συγκεκριμένα ο κ. Ι. Ραγκούσης, ο κ. Ευ. Βενιζέλος και ο κ. Μ. Χρυσοχοΐδης, απέφυγαν να τηρήσουν το έθιμο της προσωπικής επίσκεψης στο υπουργείο Οικονομικών. Δηλώνεται αρμοδίως ότι αυτό έγινε εξαιτίας ανειλημμένων υποχρεώσεων, αλλά οι παρατηρητές των συμβολισμών το σημείωσαν, έστω και αν κ. Παπακωνσταντίνου όχι μόνο αδιαφορεί για τέτοιου είδους αρχαϊσμούς, αλλά επιδίωξε να γίνουν κάποιες συνεννοήσεις με απλά τηλεφωνήματα και χωρίς «περιττές επισημότητες».
Ο υπουργός Εσωτερικών διαμηνύει ότι πήρε όσα ήθελε στο σκέλος των διαχειριστικών δαπανών, με δεδομένο ότι οι υπηρεσίες του, με εντολή του ιδίου, ζήτησαν 10% λιγότερες ενισχύσεις. Το αποτέλεσμα μιας τόσο καλής διαγωγής ήταν να αποφασιστεί οριακή αύξηση της τάξεως του 1%-2% στους πόρους για τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ). Ο υπουργός Αμυνας συμβιβάστηκε για το 2010 με 500 εκατ. ευρώ λιγότερα από το τρέχον έτος, δηλαδή με 2 δισ. ευρώ. Οσο για τον κ. Μ. Χρυσοχοΐδη πήρε όσα ζήτησε, με δεδομένο όμως ότι έχει προχωρήσει μόνος του σε ανακατατάξεις στη δομή του προσωπικού της Αστυνομίας που μεταφράζονται σε σημαντική εξοικονόμηση πόρων.
Η κυρία Αννα Διαμαντοπούλου έλαβε το 1 δισ. ευρώ επιπλέον ενίσχυση, για το οποίο είχε δεσμευθεί το ΠαΣοΚ προεκλογικά. Το ποσόν θα αφιερωθεί κατά 50% στις επενδύσεις και κατά 50% στην ενίσχυση του τακτικού προϋπολογισμού του υπουργείου Παιδείας. Στελέχη του υπουργείου υπενθυμίζουν όμως ότι τα συσσωρευμένα χρέη είναι πολλά και αναφέρουν χαρακτηριστικά τα 250 εκατ. ευρώ για τις μεταφορές μαθητών! Η κυρία Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου εμφανίστηκε απαιτητική, ιδίως στο σκέλος των προσλήψεων νοσηλευτικού προσωπικού, αλλά και γιατί, όπως λένε στελέχη του υπουργείου Υγείας, θέλει να είναι πανέτοιμη σε περίπτωση πανδημίας. Το οικονομικό επιτελείο, πάντοτε ευγενικό με τις γυναίκες, προσπάθησε να μην τη στενοχωρήσει. Η κυρία Λούκα Κατσέλη, ως φύσει και θέσει υπερυπουργός (Οικονομίας), έλαβε αρκετά από όσα ζήτησε (αλλά όχι όλα). Για παράδειγμα, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, το οποίο ελέγχει εξ ολοκλήρου, ξεπέρασε τα 10 δισ. ευρώ, τα περισσότερα εκ των οποίων θα διοχετευθούν στις υποδομές που ελέγχει ο κ. Δ. Ρέππας.
Ο κ. Α. Λοβέρδος επίσης έλαβε εκείνα που ζήτησε, και μάλιστα με «κερασάκι» το επίδομα αλληλεγγύης ύψους 1 δισ. ευρώ, το οποίο όμως είναι μικρή παρηγοριά για έναν υπουργό Απασχόλησης που είναι καταδικασμένος να ανοίξει το κλουβί του Ασφαλιστικού χωρίς την αλληλεγγύη των συναδέλφων του. Οσο για τον υπουργό Πολιτισμού κ. Π. Γερουλάνο , απλώς ευχαρίστησε για τα λίγα που του πρόσφεραν, ίσως γιατί γνωρίζει ότι λόγω της φιλικής σχέσης του με τον Πρωθυπουργό, όταν προκύψουν επιπλέον ανάγκες, θα μπορέσει να ζητήσει την κάλυψή τους με μεγαλύτερη πειθώ από άλλους υπουργούς (αν υπάρχουν χρήματα ως τότε...).
Νηνεμία πριν από τη θύελλα
Προτού αποφασίσει ο κ. Παπουτσής να φέρει στον ίσιο δρόμο το οικονομικό επιτελείο, όλα έμοιαζαν να κινούνται σε ένα κλίμα ασυνήθιστης νηνεμίας. Ασυνήθιστης γιατί κάθε φθινόπωρο το υπουργείο Οικονομικών μοιάζει με μεσαιωνικό οχυρό εναντίον του οποίου ορδές υπουργών επιτίθενται με τόξα, πέτρες και διαρροές στον Τύπο προκειμένου να αποσπάσουν όσο γίνεται περισσότερους πόρους για να εξυπηρετήσουν την εκλογική τους περιφέρεια, να κρατήσουν ζεστούς τους συνδικαλιστές των υπουργείων τους και να ταΐσουν τα λαγωνικά του κομματικού στρατού τους. Εφέτος όλα εξελίχθηκαν ειρηνικά για τρεις συγκεκριμένους λόγους:
Πρώτον, ο χρόνος διεξαγωγής των εκλογών. Οι εκλογές έγιναν στις 4 Οκτωβρίου, οπότε οι νέοι υπουργοί ήταν αναγκασμένοι να συναντήσουν την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών τρεις εβδομάδες αργότερα, χωρίς να έχουν προλάβει να χαρτογραφήσουν τα δουκάτα τους. Πήγαν, δηλαδή, χωρίς επαρκή προετοιμασία. Δεύτερον, οι συγχωνεύσεις υπουργείων και η καταιγιστική ανταλλαγή αρμοδιοτήτων μεταξύ τους εξακολουθούν να προκαλούν σύγχυση και διχογνωμίες σχετικά με τα όρια ευθύνης κάθε υπουργείου ακόμη και στους κύκλους των πιο αφιερωμένων μελετητών του κρατικού Λεβιάθαν. Πολλώ δε μάλλον κάποιων νεόκοπων υπουργών. Συνεπώς, τι να ζητήσεις όταν δεν ξέρεις τι ακριβώς ελέγχεις; Τρίτον, οι περισσότεροι υπουργοί δεν έχουν διοικήσει στο παρελθόν υπουργείο. Από τα 36 μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου μόνο τέσσερις έχουν διατελέσει ξανά υπουργοί, πέντε υφυπουργοί και άλλοι πέντε γενικοί γραμματείς. Δηλαδή, 22 από τα 36 μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου γνωρίζουν για την εκτέλεση προϋπολογισμού υπουργείου μέσα από ανέκδοτες διηγήσεις βετεράνων της πολιτικής σε αθηναϊκά ντίνερ πάρτι και στο καφενείο της Βουλής. Σε αυτό θα πρέπει να προσθέσουμε την ελλιπή στελέχωση των υπουργικών γραφείων, όπως και το γεγονός ότι στα περισσότερα υπουργεία δεν έχουν τοποθετηθεί ως σήμερα ειδικοί και γενικοί γραμματείς.
Οι τρεις παραπάνω λόγοι συγκροτούν έναν σπανιότατο συνδυασμό γεγονότων που, όπως παραδέχονται επιτελικά στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, έκανε εξαιρετικά εύκολη τη ζωή του κ. Γ. Παπακωνσταντίνου και του κ. Φ. Σαχινίδη. Μετά το 1981 ποτέ υπουργός και υφυπουργός Οικονομικών δεν είχαν δεχθεί κατά τη σύνταξη του προϋπολογισμού λιγότερες πιέσεις για την απελευθέρωση περισσότερων πόρων, αφού ποτέ δεν υπήρχαν τόσο πολλοί υπουργοί που χωρίς καμία εμπειρία καλούνταν να αξιολογήσουν αντικειμενικά τις ανάγκες τόσο νέων υπουργείων με τόσο νέες αρμοδιότητες μέσα σε τόσο λίγο χρόνο! Οι δυνατές συγκινήσεις προβλέπεται ότι θα ξεκινήσουν κοντά στο Πάσχα, μόλις οι νεόκοποι υπουργοί αρχίσουν να βλέπουν τους πόρους να στριφογυρίζουν στο σιφόνι της γραφειοκρατίας.
Δημοσίευση σχολίου