Του Κώστα Ράπτη
Η επίσκεψη στην Ουάσιγκτον που ξεκινά την Παρασκευή ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου δεν πρόκειται να σημαδευθεί μόνο από τις συνήθεις δημόσιες δηλώσεις για τους ακατάλυτους δεσμούς των δύο πλευρών ή την, δεδομένη πλέον, προβληματική «χημεία» των κατ’ ιδίαν συναντήσεών του με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα – που βλέπει το προεκλογικό του σύνθημα «yes we can» να καταρρακώνεται κάθε φορά που προσπαθεί να αγγίξει την ισραηλινό-παλαιστινιακή σύγκρουση.
Το κυριότερο ζήτημα που πρόκειται να σημαδέψει αυτή την επίσκεψη είναι ότι στην πραγματικότητα το τελευταίο διάστημα έχουν ανατραπεί οι σταθερές που όριζαν το Μεσανατολικό εδώ και δεκαετίες. Τα καθεστώτα της περιοχής απειλούνται. Ο εγγυητής των συμφωνιών του Καμπ Ντέιβιντ Χόσνι Μουμπάρακ έχει ανατραπεί. Η απομόνωση του εβραϊκού κράτους έχει μεγαλώσει. Και το κυριότερο: η «Αραβική Άνοιξη» γίνεται πλέον υπόθεση και των Παλαιστινίων, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις μιας «Τρίτης Ιντιφάντα», με ιδιότητες (και πιθανότητες επιτυχίας) εντελώς διαφορετικές από τις δύο προηγούμενες.
Τα όσα συνέβησαν την Κυριακή είναι χαρακτηριστικά – και σήμαναν στο Ισραήλ συναγερμό. Πριν από 63 χρόνια η 15η Μαΐου (ημερομηνία λήξης της Βρετανικής Εντολής στην Παλαιστίνη) σημαδευόταν από την εισβολή 25.000στρατιωτών πέντε γειτονικών κρατών, στον πρώτο πόλεμο του αραβικού κόσμου με το Ισραήλ το οποίο είχε ιδρυθεί μίαν ημέρα νωρίτερα, καταλήγοντας στη στρατιωτική ήττα και την οριστικοποίηση της εξώθησης τουλάχιστον 700.000 Παλαιστινίων στην προσφυγιά.
Φέτος, η «Νάκμπα» (η «Ημέρα της Καταστροφής» όπως έχει καθιερωθεί στο αραβικό λεξιλόγιο) σημαδεύθηκε από την κινητοποίηση δεκάδων χιλιάδων άοπλων Παλαιστινίων προσφύγων, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν στα σύνορα του Ισραήλ με τον Λίβανο και την γραμμή ανακωχής στα Υψώματα του Γκολάν με τη Συρία επιχειρώντας να διεισδύσουν στην ισραηλινή επικράτεια και να επιστρέψουν στις εστίες τους. Ο απολογισμός: 15 νεκροί από ισραηλινά πυρά στα σύνορα με τον Λίβανο, 8στα σύνορα με τη Συρία, αλλά και 2 στη Λωρίδα της Γάζας και ένας στη Δυτική Όχθη, όπου οι διαδηλωτές επιχείρησαν να διασχίσουν το πέρασμα Καλάντια μεταξύ Ραμάλα και Ιερουσαλήμ. Τόσο το Ισραήλ, όσο και η Συρία και ο Λίβανος προσέφυγαν στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Την ίδια στιγμή, διαδηλωτές πολιορκούσαν τις πρεσβείες του Ισραήλ στο Αμάν και το Κάιρο, ενώ με παρέμβαση του Αιγυπτιακού στρατούαποτράπηκε αντίστοιχη πορεία των πλέον ριζοσπαστικών στοιχείων της αιγυπτιακής εξέγερσης προς τα σύνορα με το Ισραήλ.
Η ισραηλινή διπλωματία έσπευσε να υποδείξει ως υποκινητή τοκ αθεστώς της Συρίας το οποίο κλονίζεται από τις δικές του εσωτερικές εντάσεις –και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ υιοθέτησε αυτή τη γραμμή. Αντιστοίχως, στον Λίβανο, το υφιστάμενο πολιτικό κενό (ο φιλοδυτικός πρωθυπουργός Χαρίρι έχει απωλέσει τη δεδηλωμένη και πρόκειται να αντικατασταθεί) βοήθησε στην προσωρινή άρση των δρακόντειων περιορισμών και διακρίσεων που υφίστανται οι κάτοικοι των 12 Παλαιστινιακών προσφυγικών καταυλισμών και άνοιξε το δρόμο για τη μετάβασή τους με 1200 λεωφορεία στα σύνορα (με «επιμελητειακή υποστήριξη» της οργάνωσης Χεζμπολλάχ).
Τα κλειδιά που κρατούν συμβολικά στα χέρια οι διαδηλωτές, δεν είναι τα κλειδιά των σπιτιών τους στη Ναμπλούς ή τη Ραμάλλα, αλλά τα κλειδιά των δικών μας σπιτιών στη Γιάφα και τη Χάιφα, δήλωσε την επομένη σετ όνους συναγερμού ο Νετανιάχου ενώπιον του ισραηλινού Κοινοβουλίου –επισημαίνοντας ότι αυτό που αμφισβητείται πλέον δεν είναι απλώς η κατοχή της Δυτικής Όχθης και της Γάζας αλλά η ίδια η νομιμοποίηση της ίδρυσης του Ισραήλ. Ωστόσο, γεγονός παραμένει ότι το εβραϊκό κράτος δεν μπορεί να διατηρήσει κανένα ηθικό και πολιτικό πλεονέκτημα απέναντι σε ένα κύμα μη βίαιης μαζικής δράσης (που σε πολλούς θυμίζει τα Freedom Rides του Αμερικανικού Νότου τη δεκαετία του ’60), παρά μόνο να ελπίζει στην ταχεία στρατιωτικοποίηση και αυτής της αντιπαράθεσης.
Άλλωστε, η «Τρίτη Ιντιφάντα» που ξεπροβάλλει δεν εκτυλίσσεται εν κενώ, αλλά στο φόντο των πρόσφατων διαδηλώσεων της παλαιστινιακής νεολαίας οι οποίες επέβαλλαν (σε συνάρτηση με την καθοριστική μεσολάβηση της «νέας» Αιγύπτου και την αποδυνάμωση του Άσαντ στη Συρία) την «εθνική συμφιλίωση» της Φάταχτου προέδρου Αμπάς, που ελέγχει τη Δυτική Όχθη, με την ισλαμιστική Χαμάς, που ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας. Κυρίως δε, όσα συμβαίνουν τώρα θεωρούνται ως πρόβα για το μεγάλο ορόσημο του Σεπτεμβρίου, οπότε το Ισραήλ αναμένεται να βρεθεί αντιμέτωπο με το «διπλωματικό τσουνάμι» της κατάθεσης στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών του αιτήματος για αναγνώριση της Παλαιστίνης ως ανεξάρτητου κράτους. Ήδη στην κίνηση της αναγνώρισης έχουν προβεί περισσότερα από 100 κράτη, με πρωτεργάτες τις λατινοαμερικανικές χώρες υπό την ηγεσία της Βραζιλίας, που στο ζήτημα αυτό αναγνωρίζουν μια μεγάλη ευκαιρία συμβολικής διπλωματικής χειραφέτησης από τον βορειοαμερικανό «μεγάλο γείτονα».
Το σε ποιο έδαφος ανθούν αυτές οι πρωτοβουλίες εξηγείται από το ότι οι ΗΠΑ αδυνατούν να επιβάλλουν την επανεκκίνηση της ειρηνευτικής διαδικασίας για το Μεσανατολικό αλλά αντιθέτως εισπράττουν από την ισραηλινή κυβέρνηση (και κυρίως από τον ακραίο, πλην απαραίτητο για την ευστάθεια του συνασπισμού Νετανιάχου, υπουργό Εξωτερικών Άβιγκντορ Λίμπερμαν) το μήνυμα ότι θα συνεχισθεί ακάθεκτος ο εποικισμός των Κατεχομένων, μεγαλύτερο «αγκάθι» για την επανάληψη» των συνομιλιών.
Ενδεικτικά, η πρόσφατη αντικατάσταση από τον Μπαράκ Ομπάματου ειδικού απεσταλμένου του για το Μεσανατολικό, Τζορτζ Μίτσελ, απλώς οδήγησε τους κακεντρεχείς να αναρωτηθούν τι ακριβώς έπραττε τους τελευταίους μήνες ο πρώην γερουσιαστής και γιατί δεν είχε παραιτηθεί προ πολλού.
ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου