Γραφείο που θυμίζει σκηνικό ταινίας της δεκαετίας του ’60. Παλαιό σιδερένιο, γεμάτο χαρτιά και σημειώσεις, για κομπιούτερ βέβαια ούτε κουβέντα. Από το παράθυρο ο ακάλυπτος των πολυκατοικιών, μαύρος από το καυσαέριο και την πολυκαιρία. Σήκωσε το βλέμμα, κοίταξε με έκπληξη και αναρωτήθηκε «Ποιος μένει εκεί απέναντι»; Διακριτικά παρατήρησε τους τρεις υπαλλήλους στα γύρω γραφεία. Εμοιαζαν πολύ απασχολημένοι. «Λοιπόν τι έχετε να καταθέσετε»; Η ξαφνική ερώτηση τής θύμισε γιατί βρισκόταν σε αυτό το ανήλιαγο, καταθλιπτικό, περιβάλλον.....
Μόλις πριν από δύο ημέρες το τηλέφωνο στο γραφείο της Ε.Γ. χτύπησε με εκείνο το διαφορετικό τρόπο που χτυπούν πάντα τα τηλέφωνα όταν είναι για αγγαρεία. «Πρέπει εντός δύο ημερών να έρθετε να καταθέσετε για την υπόθεση -της εξήγησε ποια ακριβώς υπόθεση- γιατί σας υπέδειξε ως μάρτυρα ο ενάγων» της εξήγησε μια εξαιρετικά αγχωμένη φωνή από την άλλη άκρη της γραμμής. «Από βδομάδα δεν γίνεται»; ρώτησε μαζεύοντας όλο της το κουράγιο. Η «φωνή» δεν σήκωνε και πολλές αντιρρήσεις. «Δεν γίνεται γιατί η υπόθεση εκκρεμεί από το 2005 και αν δεν έχουν ολοκληρωθεί οι καταθέσεις έως την Τρίτη που μας έρχεται θα παραγραφεί». Υπό την απειλή της μη απονομής δικαιοσύνης, βρέθηκε λοιπόν Τρίτη πρωί, στο Ειρηνοδικείο.
Χειρόγραφα...
Η «φωνή» είχε αποκτήσει σάρκα και οστά και τώρα τη ρωτούσε με στόμφο, αλλά και έναν τόνο εγκαρτέρησης. «Λοιπόν τι έχετε να καταθέσετε για την υπόθεση;».
Αμαθη στη διαδικασία ξεκίνησε να μιλάει γρήγορα παρασυρμένη από τα γεγονότα όπως τα θυμόταν. «Μια στιγμή, μια στιγμή πρέπει να γράφω όσα λέτε», τη σταμάτησε η «φωνή». Εβγαλε από το συρτάρι ένα φύλλο κατάθεσης, έγραψε τα στοιχεία της, την έβαλε να ορκιστεί ότι θα πει την αλήθεια ακουμπώντας το χέρι σε ένα Ευαγγέλιο που ξετρύπωσε ανάμεσα από τα χαρτιά και τη διέταξε. «Λοιπόν σας ακούω».
Η Ε.Γ. άρχισε να διηγείται την ιστορία σε ρυθμό υπαγόρευσης. Οι μεγάλες παύσεις που αναγκαζόταν να κάνει, προκειμένου η «φωνή» να προλαβαίνει να γράφει όσα έλεγε, την έκαναν να χάνει τον ειρμό των σκέψεών της. Δυο τρεις φορές ζήτησε να διαβάσει όσα είχαν γραφτεί για να συνειδητοποιήσει τι ακριβώς «κατέθετε». «Κατέθετε»; Από αυτή τη διαδικασία με τόσες παύσεις, πισωγυρίσματα και σβησίματα σε ένα κομμάτι χαρτί εξαρτιόταν η απονομή της δικαιοσύνης; Και όμως, ναι.
Περίπου δύο ώρες αργότερα η κατάθεση είχε ολοκληρωθεί η Ε.Γ. είχε υπογράψει όσα κατέθεσε και ανέμενε να μπουν οι σφραγίδες. Κοίταξε για άλλη μια φορά τριγύρω. «Πόσα χρόνια χρειάζεται κανείς να σπουδάσει για να βρεθεί να γράφει καθ’ υπαγόρευσιν καταθέσεις σε χαρτιά; Γιατί χαρτιά; Αραγε υπάρχει κάποιο κρυμμένο μυστικό που εγγυάται την αξιοπιστία σε αυτή την παλαιολιθική διαδικασία της καταγραφής των καταθέσεων με το χέρι», αναρωτιόταν όταν τις σκέψεις της διέκοψε η «φωνή». «Λοιπόν αυτός ο φάκελος», είπε δείχνοντας έναν ογκώδη φάκελο με τα στοιχεία που είχαν συλλεγεί «θα πάει στη Θεσσαλονίκη για να καταθέσουν και εκεί άλλοι τέσσερις μάρτυρες. Mετά θα εξεταστούν τα στοιχεία και θα γίνει δικαστήριο. Θα κληθείτε να καταθέσετε» της είπε. «Πότε»; «Δεν ξέρω ακριβώς θα σας καλέσουν» ήρθε η απάντηση. Πώς θα πάει ο φάκελος στη Θεσσαλονίκη; «Υπηρεσιακώς».
Η Ε.Γ. σηκώθηκε και βγήκε από το γραφείο. Στον διάδρομο περίμεναν υπομονετικά οι ίδιοι άνθρωποι που βρίσκονταν εκεί τρεις ώρες νωρίτερα, όταν έφτασε για να καταθέσει. Μόνο που τώρα είχαν πιο απελπισμένο ύφος. Μέσα στο ασανσέρ, στριμωγμένη ανάμεσα σε δικηγόρους που μιλούσαν γρήγορα, αναρωτήθηκε «γιατί βιάζονταν». Οπως ήταν φανερό ο χρόνος για τη δικαιοσύνη μετράει διαφορετικά. Για πρώτη φορά συνειδητοποίησε τι ακριβώς σήμαιναν οι τίτλοι των εφημερίδων. «265 ευρωκαταδίκες για την Ελλάδα για καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης». «Η καθυστέρηση στη απονομή της δικαιοσύνης ισοδυναμεί με αρνησιδικία».
Εκκρεμείς υποθέσεις
Στην ιστοσελίδα του υπουργείου Δικαιοσύνης το 2005 έγραφε: «Στο Εφετείο της Αθήνας όπου εκκρεμούν 23.500 περίπου ποινικές υποθέσεις η απόφαση εκδίδεται 7,5 χρόνια κατά μέσον όρο από την τέλεση του εγκλήματος, ενώ σήμερα οι εφέσεις κατά των πρωτόδικων αποφάσεων προσδιορίζονται για το 2008».
Η ελληνική δικαιοσύνη, εκτός από λίγους λειτουργούς, όπως συχνά και μάλλον δίκαια καταγγέλλεται, έχει μείνει ανέγγιχτη από τα αγαθά του σύγχρονου πολιτισμού, όπως το κασετόφωνο ή το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο για παράδειγμα. Πώς βλέπουμε στις δικαστικές ταινίες όπου ο συνδυασμός των σωστών χειρισμών οδηγεί τους μάρτυρες μαθηματικά στην αποκάλυψη της αλήθειας; Ε, καμία σχέση.
Υ.Γ. Η παραπάνω ιστορία βασίζεται σε αληθινά γεγονότα. Απλώς τα στοιχεία έχουν αλλοιωθεί για ευνόητους λόγους.
Μόλις πριν από δύο ημέρες το τηλέφωνο στο γραφείο της Ε.Γ. χτύπησε με εκείνο το διαφορετικό τρόπο που χτυπούν πάντα τα τηλέφωνα όταν είναι για αγγαρεία. «Πρέπει εντός δύο ημερών να έρθετε να καταθέσετε για την υπόθεση -της εξήγησε ποια ακριβώς υπόθεση- γιατί σας υπέδειξε ως μάρτυρα ο ενάγων» της εξήγησε μια εξαιρετικά αγχωμένη φωνή από την άλλη άκρη της γραμμής. «Από βδομάδα δεν γίνεται»; ρώτησε μαζεύοντας όλο της το κουράγιο. Η «φωνή» δεν σήκωνε και πολλές αντιρρήσεις. «Δεν γίνεται γιατί η υπόθεση εκκρεμεί από το 2005 και αν δεν έχουν ολοκληρωθεί οι καταθέσεις έως την Τρίτη που μας έρχεται θα παραγραφεί». Υπό την απειλή της μη απονομής δικαιοσύνης, βρέθηκε λοιπόν Τρίτη πρωί, στο Ειρηνοδικείο.
Χειρόγραφα...
Η «φωνή» είχε αποκτήσει σάρκα και οστά και τώρα τη ρωτούσε με στόμφο, αλλά και έναν τόνο εγκαρτέρησης. «Λοιπόν τι έχετε να καταθέσετε για την υπόθεση;».
Αμαθη στη διαδικασία ξεκίνησε να μιλάει γρήγορα παρασυρμένη από τα γεγονότα όπως τα θυμόταν. «Μια στιγμή, μια στιγμή πρέπει να γράφω όσα λέτε», τη σταμάτησε η «φωνή». Εβγαλε από το συρτάρι ένα φύλλο κατάθεσης, έγραψε τα στοιχεία της, την έβαλε να ορκιστεί ότι θα πει την αλήθεια ακουμπώντας το χέρι σε ένα Ευαγγέλιο που ξετρύπωσε ανάμεσα από τα χαρτιά και τη διέταξε. «Λοιπόν σας ακούω».
Η Ε.Γ. άρχισε να διηγείται την ιστορία σε ρυθμό υπαγόρευσης. Οι μεγάλες παύσεις που αναγκαζόταν να κάνει, προκειμένου η «φωνή» να προλαβαίνει να γράφει όσα έλεγε, την έκαναν να χάνει τον ειρμό των σκέψεών της. Δυο τρεις φορές ζήτησε να διαβάσει όσα είχαν γραφτεί για να συνειδητοποιήσει τι ακριβώς «κατέθετε». «Κατέθετε»; Από αυτή τη διαδικασία με τόσες παύσεις, πισωγυρίσματα και σβησίματα σε ένα κομμάτι χαρτί εξαρτιόταν η απονομή της δικαιοσύνης; Και όμως, ναι.
Περίπου δύο ώρες αργότερα η κατάθεση είχε ολοκληρωθεί η Ε.Γ. είχε υπογράψει όσα κατέθεσε και ανέμενε να μπουν οι σφραγίδες. Κοίταξε για άλλη μια φορά τριγύρω. «Πόσα χρόνια χρειάζεται κανείς να σπουδάσει για να βρεθεί να γράφει καθ’ υπαγόρευσιν καταθέσεις σε χαρτιά; Γιατί χαρτιά; Αραγε υπάρχει κάποιο κρυμμένο μυστικό που εγγυάται την αξιοπιστία σε αυτή την παλαιολιθική διαδικασία της καταγραφής των καταθέσεων με το χέρι», αναρωτιόταν όταν τις σκέψεις της διέκοψε η «φωνή». «Λοιπόν αυτός ο φάκελος», είπε δείχνοντας έναν ογκώδη φάκελο με τα στοιχεία που είχαν συλλεγεί «θα πάει στη Θεσσαλονίκη για να καταθέσουν και εκεί άλλοι τέσσερις μάρτυρες. Mετά θα εξεταστούν τα στοιχεία και θα γίνει δικαστήριο. Θα κληθείτε να καταθέσετε» της είπε. «Πότε»; «Δεν ξέρω ακριβώς θα σας καλέσουν» ήρθε η απάντηση. Πώς θα πάει ο φάκελος στη Θεσσαλονίκη; «Υπηρεσιακώς».
Η Ε.Γ. σηκώθηκε και βγήκε από το γραφείο. Στον διάδρομο περίμεναν υπομονετικά οι ίδιοι άνθρωποι που βρίσκονταν εκεί τρεις ώρες νωρίτερα, όταν έφτασε για να καταθέσει. Μόνο που τώρα είχαν πιο απελπισμένο ύφος. Μέσα στο ασανσέρ, στριμωγμένη ανάμεσα σε δικηγόρους που μιλούσαν γρήγορα, αναρωτήθηκε «γιατί βιάζονταν». Οπως ήταν φανερό ο χρόνος για τη δικαιοσύνη μετράει διαφορετικά. Για πρώτη φορά συνειδητοποίησε τι ακριβώς σήμαιναν οι τίτλοι των εφημερίδων. «265 ευρωκαταδίκες για την Ελλάδα για καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης». «Η καθυστέρηση στη απονομή της δικαιοσύνης ισοδυναμεί με αρνησιδικία».
Εκκρεμείς υποθέσεις
Στην ιστοσελίδα του υπουργείου Δικαιοσύνης το 2005 έγραφε: «Στο Εφετείο της Αθήνας όπου εκκρεμούν 23.500 περίπου ποινικές υποθέσεις η απόφαση εκδίδεται 7,5 χρόνια κατά μέσον όρο από την τέλεση του εγκλήματος, ενώ σήμερα οι εφέσεις κατά των πρωτόδικων αποφάσεων προσδιορίζονται για το 2008».
Η ελληνική δικαιοσύνη, εκτός από λίγους λειτουργούς, όπως συχνά και μάλλον δίκαια καταγγέλλεται, έχει μείνει ανέγγιχτη από τα αγαθά του σύγχρονου πολιτισμού, όπως το κασετόφωνο ή το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο για παράδειγμα. Πώς βλέπουμε στις δικαστικές ταινίες όπου ο συνδυασμός των σωστών χειρισμών οδηγεί τους μάρτυρες μαθηματικά στην αποκάλυψη της αλήθειας; Ε, καμία σχέση.
Υ.Γ. Η παραπάνω ιστορία βασίζεται σε αληθινά γεγονότα. Απλώς τα στοιχεία έχουν αλλοιωθεί για ευνόητους λόγους.
Δημοσίευση σχολίου