Το καλοκαίρι του 2008, η σφοδρή στρατιωτική σύγκρουση Ρωσίας – Γεωργίας στον Καύκασο, είχε δημιουργήσει προβληματισμούς σε διεθνές επίπεδο αναφορικά, εκτός των άλλων, με το μέλλον της ενεργειακής σταθερότητας. Σε εκείνη τη χρονική συγκυρία της κρίσης στον Καύκασο εκτός από τους προβληματισμούς, οι οποίοι διατυπώνονταν από την Ουάσιγκτον, αλλά και στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ότι είχε να κάνει με την προοπτική μεγέθυνσης της ενεργειακής εξάρτησης της Δύσης από τη Ρωσία,
σοβαροί ήταν οι προβληματισμοί και του Ισραήλ για το ενδεχόμενο μετατροπής της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής σε πεδίο έντονου ανταγωνισμού ανάμεσα στη Ρωσία και στις ΗΠΑ. Εκείνη την περίοδο οι σχέσεις της Ουάσιγκτον με την Ρωσία χαρακτηρίζονταν από «ψυχροπολεμικό» κλίμα και το Τελ Αβίβ ανησυχούσε ότι η στρατιωτικοπολεμική εμπλοκή στον Καύκασο θα προκαλούσε, υπό τη μορφή ντόμινο, διατάραξη του status στον τομέα της μεταφοράς φυσικού αερίου και πετρελαίου από την Κασπία θάλασσα προς την Ευρώπη.
Το Ισραήλ ανησυχούσε για την απομόνωσή του στην «εχθρική» Μέση Ανατολή
Σε πρακτικό επίπεδο το Ισραήλ ανησυχούσε για το ενδεχόμενο η κρίση του Καυκάσου να ευνοούσε την ενεργειακή εξάρτηση της Δύσης ακόμη και από το Ιράν, αλλά και για το ενδεχόμενο ενίσχυσης των διπλωματικών και οικονομικών σχέσεων ανάμεσα στη Μόσχα και στην Τεχεράνη, δεδομένης της κρίσης που διαπιστωνόταν στις σχέσεις της Μόσχας με το ΝΑΤΟ. Από τότε έχουν περάσει 2,5 περίπου χρόνια. Το Ισραήλ ανησυχούσε για την απομόνωσή του στην «εχθρική» Μέση Ανατολή, ενώ «ρόλο – κλειδί» διαδραμάτιζε η Συρία, αφού πληροφορίες ανέφεραν ότι η Μόσχα είχε ζητήσει την λειτουργία της ναυτικής βάσης στην Ταρσό, η οποία συνδεόταν με αναμφίβολα με την πολιτική και στρατηγική της Μόσχας στο πεδίο της ενεργειακής διπλωματίας. Επί της ουσίας, σχετικά πρόσφατα, αυτές οι πληροφορίες επιβεβαιώθηκαν, ενώ το 2008 η Τουρκία, η σχέσεις της οποίας πλέον με το Ισραήλ έχουν διαρραγεί πλήρως, αναλάμβανε τη διαδραμάτιση διαμεσολαβητικού ρόλου ανάμεσα στην Συρία και στο Ισραήλ.
Σήμερα πολλά έχουν αλλάξει στην περιοχή ιδίως μετά τα γεγονότα στο τουρκικό πλοίο “Mavi Marmara” τον περασμένο Μάιο, ενώ καθίσταται αντιληπτό ότι το Ισραήλ οδεύει προς την ενεργειακή «ανεξαρτησία» του, αφού από τις γεωτρήσεις της εταιρείας Noble Energy που πραγματοποιήθηκαν στο περιβόητο κοίτασμα φυσικού αερίου Λεβιάθαν (το οποίο αξιολογείται ως η σημαντικότερη ανακάλυψη κοιτάσματος την τελευταία δεκαετία) εντοπίστηκε φυσικό αέριο σε ποσότητα περίπου 450 δις m3. Η επιστημονική αυτή διαπίστωση ισοδυναμεί με την εξασφάλιση για το Ισραήλ ενεργειακής αυτάρκειας με χρονικό ορίζοντα 100 ετών. Παράλληλα το Ισραήλ θα έχει τη δυνατότητα εξαγωγής φυσικού αερίου προς τη Δύση. Αυτή η εξέλιξη εκτός του ότι δημιουργεί νέα γεωστρατηγικά δεδομένα και ανακατατάξεις στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου θα έχει και μία ακόμη επίπτωση: Την αναγκαστική τροποποίηση του status που διέπει τις ρωσο – ισραηλινές σχέσεις.
Καχυποψία
Στις αρχές του φθινοπώρου του 2010, η Μόσχα και το Τελ Αβίβ είχαν προχωρήσει στην υπογραφή στρατιωτικής συμφωνίας, περίπου 15 ημέρες μετά μετά από τις πιέσεις που είχε ασκήσει το Ισραήλ για ακύρωση της πώλησης των προηγμένων υπερηχητικών βλημάτων cruise ρωσικής κατασκευής P-800 Yakhont στη Συρία. Το Ισραήλ ανησυχεί πάντοτε για την συνεργασία, σε στρατιωτικό επίπεδο, της Ρωσίας με τα κράτη τα οποία βρίσκονται στην περιοχή. Εκτός αυτούς έχει λόγους να ανησυχεί για τη συνεργασία Ρωσίας – Ιράν, όχι μόνο στον στρατιωτικό τομέα, αλλά και στον ενεργειακό τομέα, έστω και αν την περασμένη Άνοιξη, όταν ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου επισκέφτηκε τη Μόσχα, η ρωσική κυβέρνηση διαβεβαίωσε το Τέλ Αβίβ ότι δεν θα προχωρήσει στην πώληση των αντιαεροπορικών συστημάτων S-300 προς την Τεχεράνη.
Η προοπτική, όμως, ενεργειακής ανεξαρτησίας του Ισραήλ δημιουργεί νέα δεδομένα στις ρωσο – ισραηλινές σχέσεις, αφού η Μόσχα ανησυχεί ότι η προοπτική εξαγωγής φυσικού αερίου από το Ισραήλ προς την Ευρώπη μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία. Όπως έγινε πριν από λίγους μήνες γνωστό, στο Ισραήλ επεξεργάζονται το σχέδιο δημιουργίας υποθαλάσσιου αγωγού, ο οποίος θα μεταφέρει φυσικό αέριο στην Ελλάδα και από εκεί στην Δυτική Ευρώπη. Τον Ιούνιο του 2010 σε ανώτατα κυβερνητικά κλιμάκια στο Ισραήλ, είχε καλλιεργηθεί καχυποψία για τον ρόλο που διαδραμάτιζε στο παρασκήνιο η Μόσχα, μετά την ακύρωση, από την πλευρά της Άγκυρας, των σχεδίων που αφορούσαν στην προμήθεια με ρωσικό φυσικό αέριο του Ισραήλ, μέσω του αγωγού Blue Stream 2. Αναμφίβολα η εξασφάλιση ενεργειακής επάρκειας από το Ισραήλ, θα αλλάξει τα δεδομένα στις σχέσεις του με τη Ρωσία. Αρκεί μάλιστα να υπενθυμιστεί ότι τον Ιούνιο του 2008 η ισραηλινή κυβέρνηση Όλμερτ προωθούσε την ενεργειακή συνεργασία με τη Ρωσία και τις διαπραγματεύσεις με τη ρωσική Gazprom για τροφοδοσία της ισραηλινής ενεργειακής αγοράς με ρωσικό φυσικό αέριο.
Ο Λίβανος θέτει ζητήματα νομιμοποίησης
Τον περασμένο Νοέμβριο έγινε γνωστό ότι η Μόσχα παρέχει στρατιωτική βοήθεια στον Λίβανο και συγκεκριμένα έξι ελικόπτερα Mi-24, 31 άρματα μάχης T-72, 36 πυροβόλα, πυρομαχικά και οβίδες. Σήμερα ο Λίβανος προσπαθεί – για λογαριασμό της Τουρκίας – να θέσει εμπόδια στην ανάπτυξη της ενεργειακής πολιτικής από το Ισραήλ, σε ότι έχει να κάνει με την εξόρυξη φυσικού αερίου από το Λεβιάθαν, αφού η θαλάσσια περιοχή γειτνιάζει με τη θαλάσσια ζώνη του Λιβάνου. Ο Λίβανος θέτει ζητήματα νομιμοποίησης κυρίως στον τομέα της εξόρυξης, υποστηρίζοντας ότι το Ισραήλ δεν μπορεί να προχωρήσει ανεξάρτητα στην εξόρυξη φυσικού αερίου, ενώ το Ισραήλ απαντά, προειδοποιώντας ακόμη και με χρήση στρατιωτικών μέσων. Τα γεγονότα αυτά αυξάνουν την καχυποψία του Τελ Αβίβ για το ρόλο της Μόσχας, δεδομένου ότι το Ισραήλ βρίσκεται σε «εμπόλεμη κατάσταση» με τον Λίβανο.
Όπως και να έχει το Ισραήλ μέσω της ενεργειακής του πολιτικής αποκτά ένα πολύ ισχυρό διαπραγματευτικό όπλο, το οποίο θα μπορέσει να το χρησιμοποιήσει και στο πλαίσιο των σχέσεών του με τη Ρωσία, ο ρόλος της οποίας είναι καθοριστικός σε πολιτικό, διπλωματικό και όχι μόνο επίπεδο για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.
ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου