ROBERT A. MANNING
Ορισμένα μέλη του Κογκρέσου επιδιώκουν να εμποδίσουν την κυβέρνηση Μπάιντεν να πουλήσει αεροσκάφη F-16 στην Τουρκία και έχουν έναν μακρύ κατάλογο καταγγελιών εναντίον του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν - από τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τους δεσμούς του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν έως τον αποκλεισμό της Σουηδίας και της Φινλανδίας από την ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Η Τουρκία, ένας δύστροπος σύμμαχος του ΝΑΤΟ, υπήρξε συχνός εκνευριστικός, πιο πρόσφατα λόγω της αγοράς ρωσικού αμυντικού συστήματος S-400.
Ο Ερντογάν και το Ισλαμικό Κόμμα Ειρήνης και Δικαιοσύνης (AKP) κυριαρχούν στην τουρκική πολιτική από το 2003, πρώτα ως πρωθυπουργός και στη συνέχεια, από το 2014, ως πρόεδρος. Κατά τη διάρκεια της θητείας του στην εξουσία, ο Ερντογάν εξελίχθηκε από δημοκρατικός εκσυγχρονιστής σε καταπιεστικός αυταρχικός με τη δική του ατζέντα. Αυτή η ατζέντα είναι ελάχιστα κατανοητή στις ΗΠΑ Ο Ερντογάν αποδεικνύεται κύριος της Realpolitik των διαστάσεων του Κισινγκερ, καθοδηγούμενος από τη γεωγραφία, την ιστορία, τον πολιτισμό, τη θρησκεία και τη φιλοδοξία.
Η θέση της Τουρκίας στο σταυροδρόμι της Ευρασίας, του Ισλάμ και της τουρκικής εθνότητας επέτρεψε στον Ερντογάν να αποκτήσει επιρροή σε όλη την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, την Κεντρική Ασία και τον Καύκασο. Διαχωρίζει τους οικονομικούς και γεωπολιτικούς δεσμούς με τη Ρωσία και το Ιράν, διατηρώντας δεσμούς εργασίας και με τους δύο.
Η Άγκυρα είχε στρατιωτικές ή ειρηνευτικές δυνάμεις σε δώδεκα χώρες, από τη Βοσνία μέχρι το Κατάρ. Έχει επέμβει σε εμφύλιους πολέμους στη Λιβύη και τη Συρία και απειλεί με πόλεμο την Ελλάδα, επίσης σύμμαχο του ΝΑΤΟ. Τα στρατιωτικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη της είναι ένα καυτό εμπόρευμα, βοηθώντας το Αζερμπαϊτζάν να αντιστρέψει την πορεία εναντίον της ρωσικής συμμάχου Αρμενίας σε μια σύγκρουση για το διαφιλονικούμενο έδαφος του Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έφερε την ανεξάρτητη realpolitik του Ερντογάν σε έντονη ανακούφιση. Επέκρινε το ΝΑΤΟ ότι δεν απέτρεψε τον πόλεμο και στη συνέχεια ότι τον προκάλεσε. καταδίκασε τη ρωσική εισβολή, αλλά απέρριψε τις δυτικές κυρώσεις και επέκτεινε τους οικονομικούς δεσμούς με τη Μόσχα. Ωστόσο, ο Ερντογάν, με ισχυρούς οικονομικούς και στρατιωτικούς δεσμούς με την Ουκρανία, παρείχε στο Κίεβο αποτελεσματικά drones, διαπραγματεύτηκε το άνοιγμα των ουκρανικών εξαγωγών σιταριού μέσω της Μαύρης Θάλασσας και έχει τοποθετηθεί ως μεσολαβητής, ζητώντας ενεργά κατάπαυση του πυρός. Σύμφωνα με τη Σύμβαση του Μοντρέ του 1936, η Άγκυρα ελέγχει τα Στενά των Δαρδανελίων και του Βοσπόρου, που συνδέουν τη Μαύρη και τη Μεσόγειο Θάλασσα. Η Μαύρη Θάλασσα είναι μια ζωτικής σημασίας ναυτιλιακή οδός και για τη Ρωσία.
Υπάρχουν προφανείς αντιφατικές επιπτώσεις για τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Από τη μία πλευρά, η Τουρκία έχει δώσει στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία και βοήθησε στις διαπραγματεύσεις για άνοιγμα στις εξαγωγές σιταριού μέσω της Μαύρης Θάλασσας. Από την άλλη, η Άγκυρα έχει αποστασιοποιηθεί από την απάντηση ΗΠΑ/ΝΑΤΟ και έχει βαθείς οικονομικούς δεσμούς με τη Ρωσία.
Υπάρχει μια ένταση αδέσμευτου τουρκικού εθνικισμού στην τουρκική ρητορική και στην κοινή γνώμη, εμφανής στις συγκρούσεις με τις ΗΠΑ για την Κύπρο, τη Συρία και τα ζητήματα πώλησης όπλων. Ωστόσο, ο Ερντογάν έχει επιτύχει μια πράξη εξισορρόπησης, υπογραμμίζοντας την ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική του με την αντιαμερικανική. εθνικισμός και επιδίωξη των συμφερόντων του, ανεξάρτητα από αυτά των ΗΠΑ.
Ομοίως, οι προσπάθειες του Ερντογάν να είναι ένας σημαντικός παίκτης στη Μέση Ανατολή εν μέσω της αντιληπτής υποχώρησης των ΗΠΑ είναι περίπλοκες. Η Τουρκία έχει επέμβει στρατιωτικά στη Λιβύη εναντίον των ΗΑΕ και των υποστηριζόμενων από τη Ρωσία δυνάμεων. Η Τουρκία έχει περίπου 10.000 στρατιώτες στη Συρία, άλλοτε συνεργαζόμενη με τη Μόσχα, άλλοτε εναντίον. Κύριο μέλημα του Ερντογάν είναι η κουρδική μειονότητα της Τουρκίας. Ανησυχεί ότι εάν οι Κούρδοι στη Συρία έχουν υπερβολική αυτονομία, αυτό θα διαχυθεί στην εσωτερική πολιτική της Τουρκίας.
Ο περιφερειακός ακτιβισμός του Ερντογάν στον ισλαμικό κόσμο τα τελευταία χρόνια έχει εξοργίσει την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία και τα κράτη του Κόλπου. Τους τελευταίους μήνες, ωστόσο, λόγω των μεταβαλλόμενων περιφερειακών ευθυγραμμίσεων και της οικονομικής ανάγκης, έχει αποκαταστήσει τους δεσμούς με το Ριάντ, τις χώρες του Κόλπου καθώς και με το Ισραήλ.
Επιστροφή στο θέμα των F-16. Τι σημαίνουν όλα αυτά για τα συμφέροντα των ΗΠΑ; Ο Ερντογάν φαίνεται να πιστεύει ότι το ΝΑΤΟ χρειάζεται την Τουρκία, μια άγκυρα στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα, περισσότερο από το αντίστροφο. Η Ουκρανία φαίνεται να ενισχύει αυτή την άποψη. Οι ΗΠΑ πρέπει να κατανοήσουν ότι η Ουάσιγκτον και η Άγκυρα έχουν διαφορετικές ατζέντες και συμφέροντα. Σύμμαχος του ΝΑΤΟ ή όχι, υπάρχει – είτε πρόκειται για τη Ρωσία, την Ουκρανία, τη Συρία είτε για την παρεμπόδιση της επέκτασης του ΝΑΤΟ – μια περιορισμένη διασταύρωση των συμφερόντων των ΗΠΑ και της Τουρκίας.
Κάποιοι υποστηρίζουν την αποβολή της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ, αν και δεν υπάρχει επίσημος μηχανισμός για να γίνει αυτό. Εάν το ΝΑΤΟ αφορά κοινές αξίες, από την ανελευθερία στο εσωτερικό μέχρι τη συμπεριφορά στο εξωτερικό, ο άθλιος εθνικισμός της Τουρκίας και οι παγκόσμιες φιλοδοξίες του Ερντογάν μπορεί να μην είναι συμβατές με το ΝΑΤΟ. Υπενθυμίζουμε ότι ο Λευκός Οίκος δεν προσκάλεσε την Τουρκία στην παγκόσμια σύνοδο κορυφής για τη δημοκρατία του Μπάιντεν. Ο Ερντογάν σίγουρα δεν ταιριάζει απόλυτα στην ιδεολογία του Μπάιντεν «δημοκρατία εναντίον απολυταρχίας».
Ωστόσο, η Τουρκία είναι ένας σημαντικός περιφερειακός και παγκόσμιος παράγοντας του οποίου τα συμφέροντα τέμνονται αρκετά με εκείνα των ΗΠΑ ώστε η συνεργασία, όπου είναι δυνατόν, να απαιτεί τουλάχιστον μια επιχειρηματική σχέση. Αναμφισβήτητα καλύτερα στη σκηνή παρά έξω από αυτήν.
Το θέμα είναι να μειωθούν οι προσδοκίες των ΗΠΑ από την Τουρκία υπό τον Ερντογάν. Αντί να βλέπουμε την Τουρκία ως έναν εσφαλμένο σύμμαχο που πρέπει να επανέλθει στο προσκήνιο, απαιτείται κάποια στρατηγική ενσυναίσθηση. Κατανοήστε πώς βλέπει η Άγκυρα τα συμφέροντά της, ποιες είναι οι κατώτατες γραμμές της και τι είναι δυνατό. Αυτό θα δημιουργούσε μια πιο ρεαλιστική σχέση, συνεργαζόμενη σε μια συγκεκριμένη θεματική βάση με περιορισμένες προσδοκίες.
Μια τέτοια αναθεωρημένη άποψη για τον Ερντογάν και την Τουρκία θα πρέπει να αποτελέσει τη βάση για να αποφασιστεί εάν θα πρέπει να εγκριθεί η προτεινόμενη πώληση F-16. Δικαιολογείται η απαγόρευση των F-16 για την επίδειξη ηθικής ασέβειας, ακόμη και αν δεν αλλάξει συμπεριφορά; Η απαγόρευση των πωλήσεων των F-16 για να τιμωρηθεί ο Ερντογάν για τις κατασταλτικές πολιτικές του στο εσωτερικό και τις ανεπιθύμητες ενέργειες στο εξωτερικό είναι απίθανο να αλλάξει τις πολιτικές του Ερντογάν.
Η Άγκυρα μπορεί να βρει εναλλακτικές πηγές μαχητικών.
Γενικότερα, η Τουρκία είναι ένα καλό παράδειγμα της ανάγκης να αποδεχτούμε τα όρια της αμερικανικής ισχύος σε έναν ολοένα και πιο πολυπολικό κόσμο. Το δίλημμα της Τουρκίας υποδηλώνει ότι για να ηγηθούν με επιτυχία στον μεταψυχροπολεμικό κόσμο που αναδύεται, οι ΗΠΑ χρειάζονται περισσότερη ταπεινότητα, περισσότερη διπλωματική ευελιξία και μια πιο ευφάνταστη κρατική τέχνη.
Γενικότερα, η Τουρκία είναι ένα καλό παράδειγμα της ανάγκης να αποδεχτούμε τα όρια της αμερικανικής ισχύος σε έναν ολοένα και πιο πολυπολικό κόσμο. Το δίλημμα της Τουρκίας υποδηλώνει ότι για να ηγηθούν με επιτυχία στον μεταψυχροπολεμικό κόσμο που αναδύεται, οι ΗΠΑ χρειάζονται περισσότερη ταπεινότητα, περισσότερη διπλωματική ευελιξία και μια πιο ευφάνταστη κρατική τέχνη.
Δημοσίευση σχολίου