Είναι πράγματι στριμωγμένος ο Ερντογάν στο εξωτερικό και το εσωτερικό; Συζητήσιμο… Στα καλύτερά του βέβαια δεν τον λες… Μέχρι στιγμής ο Τούρκος “σουλτάνος” ισορροπεί μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, παίζει καλά το ρωσικό χαρτί (αν και ο Πούτιν παίζει το τουρκικό χαρτί… ακόμα καλύτερα), προκαλώντας νευρική κρίση στην Ουάσινγκτον, η οποία όμως δεν μετουσιώνεται σε ανοιχτή, ασφυκτική, εναντίον του πίεση.
Ακούγονται πολλά. Δεν θα του δώσουν οι ΗΠΑ F-35; Αλήθεια; Και αν του δώσουν οι Ρώσοι Su-35; Και αν ο Ερντογάν παίξει το έσχατο και ισχυρότερο χαρτί του, φέρνοντας τους Ρώσους στη Μεσόγειο; Θα μείνουν τότε οι ΗΠΑ με τα F-35 στο… χέρι; Κι αν αντιδράσουν μέχρι που θα φθάσει αυτή η αντίδραση; Ποια μορφή θα πάρει; Θα “μασήσει” ο επίδοξος “χαλίφης” του σύγχρονου Ισλάμ;
Δυστυχώς οι φίλοι μας οι Αμερικανοί ποντάρισαν σε δύστροπο “άλογο”, στον υπερθετικό και τώρα το πληρώνουν ακριβά. Ίσως δε το πληρώσουν και ακριβότερα προσεχώς, λόγω και των τραγικών σφαλμάτων στη θεώρησή τους για την ευρύτερη περιοχή, όπου έβλεπαν σωστά τον χάρτη της περιοχής από απόψεως γεωγραφικής, τόσο σωστά όμως, που θόλωσε η κρίση τους στον πιο σημαντικό τομέα, αυτόν των προσώπων που ηγούνται και των λαών που κατοικούν, καθένας εκ των οποίων έχει τα δικά του μοναδικά χαρακτηριστικά.
Λάθη που έγιναν τόσο από τον Ομπάμα που πείστηκε να… χειραγωγήσει ο αφελής τη Μουσουλμανική Αδελφότητα στον αραβικό κόσμο σπρώχνοντας τον παρανοϊκό ηγέτη της Τουρκίας στην ηγεσία, μεταξύ άλλων και για να ελέγξουν την δίχως όρια ισλαμιστική φιλοδοξία του καθιστώντας τον ανεξέλεγκτο, όσο και από τον Τραμπ, που βιάστηκε να ανακοινώσει την αποχώρηση από την Συρία. Τουλάχιστον κατάλαβε και εφάρμοσε το ελληνικό “πάρτο αλλιώς”…
Από τη στιγμή που οι ΗΠΑ δεν εξασφαλίζουν στην Τουρκία εχέγγυα ασφαλείας – σύμφωνα με την τουρκική οπτική τουλάχιστον – αναφορικά με τους Κούρδους στην Συρία, ο Ερντογάν θα εξακολουθήσει να πιέζει του Αμερικανούς. Τουρκικό “κατενάτσιο” θα σκεφθεί κάθε νουνεχής. Για πόσο καιρό μπορείς να αρνείσαι σε έναν λαό 30 εκατομμυρίων ψυχών δικό του κράτος; Μήπως το ματσάκι είναι χαμένο από τα αποδυτήρια;
Μπορεί, όμως οι ΗΠΑ όφειλαν να συνυπολογίσουν τη “στρατηγική του Σαμψών”. Πώς το έλεγαν στη Βίβλο και ποτέ δεν ξέχασαν οι Ισραηλινοί αναπτύσσοντας πυρηνικό οπλοστάσιο για το δικό τους χειρότερο, worst case που λένε σενάριο; “Αποθανέτω η ψυχή μου μετά των άλλων αλλοφύλων”; Δηλαδή τελευταία του λύση είναι να τα κάνει όλα λαμπόγυαλο σε ολόκληρη την περιοχή, ή μάλλον να απειλήσει να το κάνει, μπας και κερδίσει χρόνο.
Μήπως άλλα έγραφε και άλλα εννοούσε ο Νταβούτογλου;
Ο Νταβούτογλου το είχε πιάσει μάλλον αν και δεν το ομολόγησε… Η παλινόρθωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο “νεοθωμανισμός” του, ήταν πιο πολύ κίνηση απελπισίας βλέποντας στο μέλλον μεγάλες φουρτούνες, ο μοναδικός ίσως τρόπος να μη χάσει εδάφη ο “μεγάλος ασθενής” που τον τριγυρνούν “ιώσεις”, με κάποια μορφή χαλαρής σύνδεσης όπου θα χωρούσαν πολλοί… Και οι Κούρδοι μέσα…
Παρότι τον “πουλάνε” δεξιά κι αριστερά, μέσα κι έξω από τη χώρα τους, ως μεγαλοϊδεατισμό. Ότι ήρθε η ώρα να συναντήσουν το μεγαλειώδες πεπρωμένο τους… θα το συναντήσουν όπως το πάνε, μόνο που μένει να αποδειχθεί… ο χαρακτήρας του, κάτι για το οποίο δεν αποφασίζει ο αμετροεπής σουλτάνος. Στο τέλος βέβαια, τόσο ο λαϊκιστής ηγέτης όσο και το πόπολο πέφτουν θύμα του επικοινωνιακού σερβιρίσματος. Και μένει ο Αχμέτ να βλέπει το ξεστράτισμα αλλά δεν μπορεί να ελέγξει το καπίστρι, διότι κάποιος το έκοψε.
Άσε που και αυτή η άτιμη η Ιστορία διδάσκει πολλά για όσους πίστεψαν ότι φτιάχνοντας τέτοια χαλαρά μορφώματα καθάρισες… Θέμα χρόνου είναι οι φυγόκεντρες τάσεις. Όσο και να παίξει το “κέντρο” το διαίρει και βασίλευε, η εξέλιξη είναι προδιαγεγραμμένη. Οπότε, αργά ή γρήγορα, θα καταλήξεις πάλι στην καταστολή και τη βία. Φαύλος κύκλος… Τι να σου κάνει όμως ο Αχμέτ (σ.σ. Νταβούτογλου, μην ξεχνιόμαστε), όταν αυτός διάβαζε Ιστορία, εκτός από το Κοράνι, οι άλλοι ασχολούνταν μόνο με το δεύτερο.
Όλοι υπονομεύουν όλους… στη μεγάλη εικόνα
Οι Αμερικανοί, δυστυχώς, ακόμα και τώρα, δεν δείχνουν να έχουν ξεκάθαρη πολιτική για τη Μέση Ανατολή. Αυτό το κενό άλλωστε εκμεταλλεύτηκε και ο ξανθός ο Μόσκοβος ο Ρώσος και δεν κέρδισε λίγα από το 2015 και μετά. Αυτό προκάλεσε κλιμάκωση στις σχέσεις των ισχυρών και μεγάλη αστάθεια στον κόσμο, η οποία ακόμα δεν έχει ελεγχθεί. Και ξέρετε… σε περιοχές – κρίσιμα σταυροδρόμια όπως η δική μας, αν ανοίξει ο ασκός του Αιόλου, την κάτσαμε τη βάρκα. Το αν θα βγούμε κερδισμένοι την επαύριον, αυτή είναι άλλη συζήτηση με πολλές προϋποθέσεις.
Το μόνο βέβαιο είναι πάντως, ότι η Ρωσία του Βλαδίμηρου Πούτιν, με υπομόχλιο την Τουρκία, έχει φτάσει στο σημείο να απειλεί ακόμα και τη συνοχή αυτού τούτου του ΝΑΤΟ. Ποιος λογικός μπορεί να την κατηγορήσει για το ότι εφαρμόζει και αυτή το διαίρει και βασίλευε απέναντι σε αυτό που θεωρεί νούμερο ένα απειλή για την εθνική της ασφάλεια;
Γι’ αυτό τα πάντα στον κόσμο μας, όπως και στη ζωή γενικότερα, είναι θέμα ισορροπίας. Κι όποιος θεωρεί ότι υπάρχει σήμερα ισορροπία, είναι μάλλον… ανισόρροπος. Που θα μας βγάλει αυτός ο δρόμος δεν γνωρίζει κανείς και πιστέψτε μας, υπάρχουν σενάρια χειρότερα και από αυτά που διαβάζουμε στις τόσο δημοφιλείς εν Ελλάδι… προφητείες.
Πάμε πίσω στον προβληματικό γείτονα όμως. Κάποια στιγμή ο Ερντογάν θα κληθεί να επιλέξει. Οριστικά. “Ουδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν” (σ.σ. ρε τι μας έπιασε με τα θρησκευτικά!). Σωστό. Μήπως θα διαλέξει όμως αυτόν που του προσφέρει τα περισσότερα; Στους τομείς ενδιαφέροντος; Και αυτοί δεν αφορούν επιλογές S-400 vs. Patriot, αλλά πολύ διαφορετικά ανταλλάγματα.
Η Τουρκία πλέον – και προς το παρόν – έχει επιλογές, έχει εμβαθύνει τη συνεργασία της με τη Ρωσία γενικώς και στα ενεργειακά ειδικότερα, καθιστάμενη ολοένα και περισσότερο αυτόνομη από τη Δύση. Έστω κι αν υποδουλωθεί τελικά στη Ρωσία, η οποία θα αποφασίσει για την τελική της τύχη… in due time που λένε οι φίλοι και σύμμαχοι Αγγλοσάξονες.
Ποιος τρέμει περισσότερο… και το χειρότερο σενάριο για την Τουρκία
Είναι η Δύση που τρέμει μην χάσει την Τουρκία, όχι το αντίστροφο. Και αυτό εκμεταλλεύεται με τόση συνέπεια ο Ερντογάν, που έτσι κι αλλιώς ποτέ δεν εμπιστεύθηκε τη Δύση που πάντα τη θεωρούσε εχθρό, ιδεολογικό και θρησκευτικό, άπιστους, στην ισλαμιστική του γλώσσα. Όσο δεν του έκανε τα χατίρια, έβλεπε απευθείας συνωμοσίες “χριστιανικών κλαμπ” και προθέσεις για νέες σταυροφορίες.
Το μόνο καταστροφικό σενάριο για την Τουρκία θα ήταν η προσέγγιση ΗΠΑ – Ρωσίας κάτι που όμως, για το ορατό μέλλον, δεν φαίνεται και πολύ πιθανό. Υπάρχουν πολλά και ιδιαιτέρως σοβαρά ανοικτά μέτωπα που αιμορραγούν σήμερα. Μέτωπα που ίσως και να κρατιούνται επίτηδες ανοικτά, ώστε ο πιο αδύναμος να μπορεί να απειλεί αξιόπιστα τον πιο δυνατό, όχι μόνο στρατιωτικά, ότι θα τον πονέσει εκεί που δεν τον βολεύει η γεωγραφία (βλ. Ουκρανία)…
Πολλοί εκτιμούν ότι για να κλείσουν τα μέτωπα αυτά, πρέπει να υπάρξει μια σιωπηρή αποδοχή του πολυπολισμού στον πλανήτη μας από όλες τις πλευρές. Ίσως να σταματήσει ο ένας να υπονομεύει τον άλλον, τουλάχιστον τόσο απροκάλυπτα και τόσο χωρίς όρια, ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες που… θα έκαναν τον Κίσιντζερ να θυμηθεί το διδακτορικό του για την ισορροπία δυνάμεων και τον Μέτερνιχ… που αν είχαμε κάνει τον κόπο να μελετήσουμε δεν θα είχαμε χάσει την Κύπρο το 1974 (άσχετο, ή μήπως όχι στο περιφερειακό [μας] επίπεδο;).
Είναι αλήθεια πως η Δύση είναι σε θέση να πλήξει πολύ σοβαρά την Τουρκία οικονομικά. Μπορεί να θέσει σε κίνηση ακόμα και διαδικασίες που θα μας κάνουν να τρίβουμε τα μάτια μας στο εσωτερικό της γειτονικής μας χώρας. Αυτό όμως δεν θα μας κάνει στην Ελλάδα ασφαλέστερους. Θα μας θέσει ακόμα περισσότερο στο μάτι του κυκλώνα. Δεν μπορείς όμως με το ζόρι να σώσεις κάποιον που δεν επιθυμεί να σωθεί.
Πότε θα είχε περισσότερες ελπίδες να ελέγξει την κατάσταση με τους Κούρδους η Τουρκία; Συμπεριφερόμενη ως σχιζοφρενής σε ολόκληρη την περιοχή που έχει οδηγήσει στις χειρότερες αντισυσπειρώσεις ή αν άφηνε κατά μέρος τους τσαμπουκάδες και επεδίωκε να βάλει μια πρόταση που να μη μεταδίδει το μήνυμα “όλα μας ανήκουν”; Όλοι θέλουν σχετική ηρεμία, ενώ αυτό που βιώνουν κάνουν ακόμα και τους πιο “ειρηνόφιλους” (βλ. κατευναστικούς) να αντιληφθούν ότι πρέπει να ξεσκονίσουν Θουκυδίδη…
Όλο το σκηνικό που έχει στηθεί στην περιοχή και το ενδεχόμενο σκληρής οικονομικής επίθεσης της Δύσης στην Τουρκία (σ.σ. των ΗΠΑ για να είμαστε σίγουροι, διότι η γερμανοκρατούμενη ΕΕ τραγουδάει κάπως “φάλτσα”). Θα πρέπει όμως να θεωρείται δεδομένο πως η άσκηση ασφυκτικών οικονομικών πιέσεων θα στρέψει τον Ερντογάν ακόμα περισσότερο στη φιλόξενη αγκαλιά του Βλαδίμηρου.
Ο “δράκος” πάντα θα καιροφυλακτεί
Γιατί όχι και της Κίνας! Μπορεί ο Ερντογάν να τους έκανε… Τούρκους τους Κινέζους με τη στάση του απέναντι στην επαρχία Σινγιάνγκ και τους τουρκογενείς Ουιγούρους, είναι όμως “μαστόρια” να υποχωρούν σε τακτικό επίπεδο αν δώσεις σήμα. Θα σε περιμένουν βέβαια πάντα στη γωνία, αν και πάντα θα αποφεύγουν τις συγκρούσεις, γνωρίζοντας ότι δημιουργούν δυσμενείς “υποθήκες” για το μέλλον. Κάτι που ξεχνούν συστηματικά στη Δύση, ακόμα και οι πλέον καταρτισμένοι στρατηγιστές…
Κινέζοι αξιωματούχοι άλλωστε μιλούν συχνά πυκνά για πλήρη ένταξη της Τουρκίας στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης. Ευρασιατική Ένωση από την άλλη λένε οι Ρώσοι και το ένα δεν αποκλείει το άλλο. Το ποια είναι η ουσία στο τέλος, αυτό θα κριθεί από την Άγκυρα.
Ας μην ανοίξουμε συζήτηση για το ποια είναι με λεπτομέρειες η θέση Μόσχας και Πεκίνου στο Κουρδικό. Τι προκρίνουν και γιατί. Τι κερδίζουν και τι κινδυνεύσουν να χάσουν σε κάθε σενάριο. Ας κρατήσουμε ότι οι ισχυροί με τον ίδιον τρόπο, τις ίδιες “αρχές” εξωτερικής πολιτικής αντιμετωπίζουν κι εμάς.
Όλοι ελίσσονται για να επιβιώσουν όσο το δυνατόν αλώβητοι. Θέλει ψυχραιμία, αρετή, αλλά και τόλμη. Ας μη βιαστούμε να πούμε ότι τα διαθέτουμε, έστω κάποια εξ αυτών, αν δεν συμφωνήσουμε πρώτα στον ορισμό καθεμιάς έννοιας…
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου