Του Κώστα Βενιζέλου
ΧΑΡΑΜΑΔΑ φωτός αναζητούν οι εν δυνάμει μεσολαβητές στο Κυπριακό, καθώς αξιολογούν όλες τις παραμέτρους και τις πολιτικές εξελίξεις για να καθορίσουν το χρόνο εφαρμογής των σχεδιασμών τους. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, οι Αμερικανοί θεωρούν πως μετά τις προεδρικές εκλογές στην Τουρκία, στις 10 Αυγούστου μέχρι και τις βουλευτικές εκλογές στη χώρα αυτή, που είναι προγραμματισμένες για τις 15 Ιουνίου, ο χρόνος προσφέρεται για να υπάρξουν εξελίξεις, οι οποίες θα βγάλουν από το σημερινό τέλμα το Κυπριακό. Τούτο, όμως, για να γίνει εξαρτάται από τις προθέσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και κυρίως εάν θα επιλέξει να οδηγήσει την Τουρκία σε πρόωρες εκλογές, ώστε η νέα Μεγάλη Εθνοσυνέλευση να προχωρήσει σε συνταγματικές αλλαγές που θα τον καθιστούν πανίσχυρο.
Είναι σαφές, σημείωναν διπλωματικές πηγές, ότι ο ουσιώδης χρόνος για να υπάρξουν κινήσεις στο Κυπριακό είναι οι επόμενοι έξι μέχρι οκτώ μήνες και στην Ουάσινγκτον δηλώνουν ότι θα επιχειρήσουν παρεμβάσεις προς όλους τους εμπλεκόμενους.
Το αμερικανικό ενδιαφέρον αφορά πρωτίστως το θέμα της ενέργειας. Αυτή είναι η μεγάλη εικόνα, στην οποία χωράει και το Κυπριακό, με το οποίο εκτιμούν πως πρέπει «να τελειώνουν». Οι Αμερικανοί θέλουν να διασφαλίσουν ότι οι ενεργειακοί σχεδιασμοί θα προχωρήσουν και παρουσιάζονται αποφασισμένοι να παρακάμψουν το όποιο εμπόδιο ή δυσκολία θα αντιμετωπίσουν. Οι επενδύσεις και τα συμφέροντα είναι μεγάλα και σημαντικά, σημείωναν δυτικές διπλωματικές πηγές για να ρισκάρουν από εξελίξεις ή μη εξελίξεις σε παράπλευρά ζητήματα, όπως θεωρούν το Κυπριακό.
Το ζητούμενο είναι πώς θα κινηθούν στο Κυπριακό, δεδομένου ότι η διαδικασία δεν οδηγεί μέχρι τώρα σε αποτέλεσμα. Η επίσκεψη, τον περασμένο Μάιο, του Αμερικανού αντιπροέδρου, Τζό Μπάιντεν στην Κύπρο δεν απέδωσε τα προσδοκώμενα. Στην Ουάσινγκτον ήθελαν να συνδέσουν την παρουσία του με μια σημαντική εξαγγελία στο Κυπριακό, φλερτάροντας με το θέμα της Αμμοχώστου( την είσοδο ειδικών στην κλειστή πόλη). Τούτο δεν έγινε και αυτό έχει καταστήσει επιφυλακτικούς τους Αμερικανούς ως προς τις παρεμβάσεις τους σε αυτό το επίπεδο. Γι αυτό και το ενδεχόμενο καθόδου του υπουργού Εξωτερικών, Τζο Κέρι στο νησί, δεν είναι στην ατζέντα σήμερα. Συζητούν, ωστόσο, νέες συναντήσεις του Προέδρου Αναστασιάδη με τον Πρόεδρο Ομπάμα και τον Αντιπρόεδρο Μπάιντεν το Σεπτέμβρη στην Ουάσινγκτον, χωρίς αυτές να έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί.
Ο Τζο Μπάιντεν, κατά την πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Έλληνα Πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, του ανέφερε πως ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν «θεωρείται αστάθμητος παράγοντας» και ότι δεν μπορεί να γίνει καμία εκτίμηση για το πώς θα ενεργήσει μετά τις προεδρικές εκλογές σε σχέση με την Κύπρο. Ωστόσο, στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ διαμορφώνουν τους σχεδιασμούς τους με βάση ότι «μετά τις προεδρικές εκλογές στην Τουρκία», μπορεί να υπάρξουν εξελίξεις για το Κυπριακό. Την ίδια ώρα, οι άνθρωποι στην αμερικανική διοίκηση που ασχολούνται με τα θέματα της ενέργειας, διαμηνύουν προς την Άγκυρα πως εάν δεν κάνουν κινήσεις τους επόμενους οκτώ μήνες, θα χάσουν το τρένο και θα μείνουν έξω από το παιχνίδι. Τούτο, όμως, δεν είναι εύκολο, καθώς η Τουρκία δεν πρόκειται να παραιτηθεί από τους σχεδιασμούς της για το στρατηγικό έλεγχο της Κύπρου. Και το θέμα της ενέργειας, αποτελεί επιπρόσθετο λόγο για να μην εγκαταλείψει η Άγκυρα τους σχεδιασμούς της σε σχέση με την Κύπρο. Όπως σημείωνε ενημερωμένη πηγή, η Τουρκία παρά το γεγονός πως όταν ξεκινούσε η διαδικασία των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό, άφησε να αιωρείται το ενδεχόμενο ότι «θα συνεργασθεί» και θα προβεί σε κινήσεις, τους τελευταίους μήνες έχει σκληρύνει τη στάση της. Όπως δε αναφέρουν αξιωματούχοι του τουρκικού ΥΠΕΞ σε συνομιλητές τους, η Άγκυρα όταν θα αποφασίσει να προχωρήσει δεν είναι διατεθειμένη να συζητήσει οτιδήποτε λιγότερο από το σχέδιο Ανάν. Όσο δε αφορά τους Αμερικανούς, δεν ασχολούνται με το περιεχόμενο της λύσης ( «αυτό είναι δικός σας θέμα», λένε), αλλά να μην επηρεασθούν οι ενεργειακοί σχεδιασμοί τους.
Κεφαλαιοποίηση γεωστρατηγικού ρόλου
Οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή αποτελεί μια παράμετρος που λαμβάνουν υπόψη οι Αμερικανοί στους σχεδιασμούς τους και αποτελούν ένα ακόμη λόγο για να «καλοβλέπουν» την Κύπρο. Είναι σαφές πως η Κύπρος μπορεί να πλασαριστεί ως η μόνη σταθεροποιητική χώρα στην περιοχή, ώστε να κερδίσει πόντους στο γεωστρατηγικό χρηματιστήριο. Το θέμα είναι, όπως αναφέρουν ενημερωμένες πηγές, να αξιοποιηθούν τα νέα δεδομένα από τη Λευκωσία, η οποία διατηρεί ανοικτό κανάλι επικοινωνίας με τις χώρες της περιοχής. Εξελίξεις αναμένονται αυτή την περίοδο στις συζητήσεις με την Αίγυπτο. Ο υπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Κασουλίδης, μιλώντας προχθές στην ετήσια σύσκεψη των Κυπρίων πρέσβεων, έδωσε ιδιαίτερο βάρος στις εξελίξεις στο γεωπολιτικό πεδίο και στο σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Λευκωσία. Βεβαίως, η Λευκωσία στις επιθέσεις του Ισραήλ κατά των Παλαιστινίων έχει πάθει «λογοτομή» κι αυτό σίγουρα αφαιρεί πόντους από το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η χώρα.
Παρασκήνιο από ΟΗΕ για διαδικασία και νέο απεσταλμένο
Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ τακτική στις συνομιλίες για το Κυπριακό είναι συγκεκριμένη. Η Άγκυρα έχει διαμηνύσει προς το κατοχικό καθεστώς πως Ντερβίς Έρογλου και Κουντρέτ Οζερσάι, θα πρέπει να παραμείνουν στις διαπραγματεύσεις και πως θα πρέπει να συντηρούν τη διαδικασία. Κι όλα αυτά μέχρι να αποφασισθούν τα επόμενα βήματα με βάση και τους ευρύτερους σχεδιασμούς της Τουρκίας. Τούτο προκύπτει και από τη στάση τους στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Ο Αύγουστος είναι νεκρή περίοδος για εξελίξεις, αν και το τελευταίο δεκαήμερο θα επαναρχίσουν οι διεργασίες ενόψει της συνάντησης πρώτα των δυο διαπραγματευτών, Ανδρέα Μαυρογιάννη και Κουντρέτ Οζερσάι και στη συνέχεια αυτή του Προέδρου Αναστασιάδη και του κατοχικού ηγέτη, Ντερβίς Έρογλου.
Για τα Ηνωμένα Έθνη οι κινήσεις ενόψει Σεπτεμβρίου είναι συγκεκριμένες και φαίνεται πως εργάζονται παρασκηνιακά.
Πρώτο, είναι η συζήτηση με τους εμπλεκόμενους μιας σειράς ιδεών, που θα συμβάλουν ώστε να «επανεκκινήσει η διαδικασία» των διαπραγματεύσεων το Σεπτέμβριο. Αναμένεται ότι τις ιδέες αυτές θα συζητήσει το τελευταίο δεκαήμερο Αυγούστου με τους εμπλεκόμενους η Λίζα Μπάντεχαϊμ.
Δεύτερο, ο διορισμός, ενδεχομένως το Σεπτέμβριο, νέου ειδικού συμβούλου του Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών στο Κυπριακό, στη θέση του Αλεξάντερ Ντάουνερ, θα δώσει, όπως εκτιμούν στη Νέα Υόρκη, νέα ώθηση στη διαδικασία. Στην έδρα του Διεθνούς Οργανισμού έχουν διαμορφώσει ένα κατάλογο υποψηφίων και βρίσκονται σε ανοικτή γραμμή με όλους τους εμπλεκόμενους. Το ενδεχόμενο να διορισθεί πρώην αξιωματούχος του ΟΗΕ είναι πολύ πιθανόν, αναφέρουν ενημερωμένες πηγές.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου