Του Μανώλη Κυπραίου
«Ο κύβος ερρίφθη». Η Αίγυπτος συγκλονίζεται και αυτή από τις αντιδράσεις των πολιτών της οι οποίοι κατά εκατοντάδες χιλιάδες έχουν βγει στους δρόμους, ζητώντας το αυτονόητο: να ζουν με αξιοπρέπεια.
Όταν περίπου πριν από έξι χρόνια ο πρόεδρος της Αιγύπτου Χόσνι Μουμπάρακ, είχε δώσει συνέντευξη σε ένα μεγάλο ξένο τηλεοπτικό κανάλι,
είχε δηλώσει πως είναι κατά την άποψή του η δημοκρατία στα αραβικά κράτη: «Ναι μεν πρέπει να υπάρχει κοινοβούλιο, να παίρνονται αποφάσεις, αλλά τον κύριο λόγο πρέπει να τον έχει ο πρόεδρος και αν χρειαστεί να ραπίζει με το μαστίγιο όσους διαφωνούν με τις αποφάσεις του».
Οι αιγύπτιοι πολίτες περίμεναν τρεις εβδομάδες πριν αντιδράσουν και αυτοί, σχεδιάζοντας επιτυχημένα τις επόμενες κινήσεις τους. Μπλόγκ, Τουϊτερ, Φέις-μπούκ, χρησιμοποιήθηκαν για να υπάρξει ένα λαϊκό κίνημα αντίδρασης, όχι όμως με την εμφανή εμπλοκή αντιπολιτευόμενων πολιτικών δυνάμεων. Οι οργανωτές των διαδηλώσεων ζήτησαν από τους πολίτες να μην διαμαρτυρηθούν κρατώντας πανό ή λέγοντας συνθήματα υπέρ της αντιπολίτευσης και κυρίως να μην εμπλέξουν πολιτικούς που θα μπορούσαν να πάρουν τη θέση του Χόσνι Μουμπάρακ.
Ο στόχος ήταν και είναι, να μη δοθεί η ευκαιρία στον αιγύπτιο πρόεδρο να κατηγορήσει την αντιπολίτευση για την οργάνωση αυτών των διαδηλώσεων και κυρίως να δοθεί το μήνυμα στη διεθνή κοινή γνώμη πως ο αιγυπτιακός λαός βγήκε στους δρόμους αυτόκλητα και αυτόνομα, όπως έγινε και στην Τυνησία.
Και έτσι ξεκίνησε η πιο απειλητική δοκιμασία για το αιγυπτιακό καθεστώς των τελευταίων δεκαπέντε ετών. Η αντίδραση του Χόσνι Μουμπάρακ ήταν φυσικά η αναμενόμενη. Με προσωπική του εντολή, δυνάμεις ασφαλείας και στρατός κατέκλυσαν τους δρόμους στο Κάιρο και σε άλλες μεγάλες πόλεις της Αιγύπτου. Χρησιμοποίησαν δακρυγόνα, αντλίες νερού υπό πίεση-και κάποιες φορές και πλαστικές σφαίρες- ενάντια στους διαδηλωτές, έχοντας εντολή προς το παρόν να μη χρησιμοποιήσουν πραγματικά πυρά για αυτό και μέχρι στιγμής, οι συγκρούσεις έχουν στοιχίσει τη ζωή σε είκοσι αιγύπτιους πολίτες και τον τραυματισμό εκατοντάδων, αριθμός μικρός σε σχέση με το μέγεθος και των συγκρούσεων.
Βέβαια το ποθητό αποτέλεσμα της προσπάθειας για τον περιορισμό των διαδηλώσεων απέχει πολύ να πραγματοποιηθεί, κυρίως λόγω του γεγονότος πως το καθεστώς δεν μπορεί να εμποδίσει την κάλυψη των ελέγχων των μέσων ενημέρωσης και ενώ διέκοψε το Twitter και τα κινητά τηλέφωνα, δεν μπορεί να σταματήσει τους πολίτες από τη μαγνητοσκόπηση της αστυνομική βία και τη διανομή των κλιπ σε απευθείας σύνδεση, σε όλο τον κόσμο.
Από την άλλη, η Αίγυπτος, σε αντίθεση με την Τυνησία, έχει μεγάλη εμπειρία με απεργίες διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες, ενώ επίσης σε κάθε αντίδρασή της λαμβάνει υπόψη τις διεθνείς αντιδράσεις.
Και αν οι αντιδράσεις στην Τυνησία επέφεραν την πτώση του καθεστώτος, η αιγυπτιακή ηγεσία γνωρίζει πως πέρα από την προστασία της εξουσίας και της προσωπικής της ασφάλειας, έχει να διασφαλίσει και τη σταθερότητα στον αραβικό κόσμο.
Και αυτός είναι ο «κρυφός άσσος» στα χέρια του Χόσνι Μουμπάρακ. ΗΠΑ, Ισραήλ, Λίβανος, Λιβύη, Ιορδανία, Μαρόκο, οι χώρες της αραβικής χερσονήσου, ακόμη και η Συρία, έχουν συμφέρον να μην υπάρξει ανατροπή του τρόπου διακυβέρνησης της Αιγύπτου.
Ουσιαστικά για τις ΗΠΑ και το Ισραήλ θα χαθεί ένας πολύτιμος σύμμαχος, ενώ για τις υπόλοιπες αραβικές χώρες θα μετρά αντίστροφα η κλεψύδρα για μια εξέγερση ενάντια στα υπάρχοντα καθεστώτα. Και το χειρότερο όλων είναι ο φόβος της ανατροπής από φονταμενταλιστικά κινήματα που θα επιδιώξουν την μετατροπή των αραβικών μοναρχιών και καθεστώτων σε ισλαμικές δημοκρατίες με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Και η έλευση του Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι στην Αίγυπτο δεν ήταν τυχαία. Ο αιγύπτιος πρώην πρόεδρος της ΙΑΕΑ (Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας) χαρακτηρίζεται ως μετριοπαθής, και το κυριότερο έχει εξαιρετικές σχέσεις τόσο με τις ηγεσίες των περισσοέρων αραβικών χωρών όσο και με τη Δύση. Ουσιαστικά αποτελεί την «εναλλακτική λύση νούμερο δύο». Αν ο Χόσνι Μουμπάρακ αποτύχει να σταματήσει την οργή του λαού του και δεν υπάρχει καμία άλλη επιλογή από την αποχώρησή του, αναμένεται πως ο Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι θα αναλάβει τα ηνία της διακυβέρνησης μέχρι να υπάρξει εξομάλυνση της κατάστασης και να οδηγήσει την Αίγυπτο στις προγραμματισμένες εκλογές του ερχόμενου Σεπτεμβρίου.
Βέβαια, όλα αυτά υπό την αίρεση πως το καθεστώς Μουμπάρακ δεν θα «αντέξει». Όμως, πρέπει να επισημάνουμε σε αυτό το σημείο, πως οι αιγυπτιακές δυνάμεις ασφαλείας, καθώς και η πανίσχυρη εσωτερική υπηρεσία ασφαλείας, έχουν μεγάλη εμπειρία στην καταστολή διαδηλώσεων και εξεγέρσεων, με πιο πρόσφατη, αυτή μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων την Πρωτοχρονιά μετά την επίθεση σε χριστιανικό ναό που στοίχισε τη ζωή σε 40 παρευρισκόμενους την ώρα της Θείας Λειτουργίας.
Φυσικά αυτός δεν είναι ένας παράγοντας που δεν ανατρέπεται.
Δηλαδή οι ισχυρές δυνάμεις ασφαλείας δεν εξασφαλίζουν και την παραμονή στην εξουσία ή τη διατήρηση ενός καθεστώτος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η περίπτωση της Περσίας του Σάχη το 1979, όπου κανένας αναλυτής δεν μπορούσε να προβλέψει πως οι μηχανισμοί ασφαλείας που διέθετε και η πανίσχυρη μυστική υπηρεσία «Σαβάκ», που καταδυνάστευε και τρομοκρατούσε τους πολίτες της χώρας, θα κατέρρεαν σαν «χάρτινος πύργος» από τη λαϊκή αντίδραση.
Ετσι και στην περίπτωση της Αιγύπτου τα πάντα είναι ρευστά και απρόβλεπτα.
Όμως το μοναδικό σίγουρο συμπέρασμα που μπορεί κανείς να βγάλει από τις αντιδράσεις είναι πως ο Χόσνι Μουμπάρακ «πήρε το μήνυμα» και η απόφασή του να δημιουργηθεί νέα κυβέρνηση δείχνει ακριβώς αυτό.
Αν «αντέξει» βέβαια από τη σημερινή εξέγερση του λαού του, ο Χόσνι Μουμπάρακ θα πρέπει μέχρι το διάστημα που μεσολαβεί έως τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, να προχωρήσει σε ριζικές αλλαγές που θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής και τα δικαίωμα του «εκφράζεστε» στη χώρα του, διαφορετικά θα δούμε και άλλες εξεγέρσεις με κάποια από αυτή να είναι και η «μοιραία» όχι μόνο για τον ίδιο, αλλά και τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή…
ΠΗΓΗ
«Ο κύβος ερρίφθη». Η Αίγυπτος συγκλονίζεται και αυτή από τις αντιδράσεις των πολιτών της οι οποίοι κατά εκατοντάδες χιλιάδες έχουν βγει στους δρόμους, ζητώντας το αυτονόητο: να ζουν με αξιοπρέπεια.
Όταν περίπου πριν από έξι χρόνια ο πρόεδρος της Αιγύπτου Χόσνι Μουμπάρακ, είχε δώσει συνέντευξη σε ένα μεγάλο ξένο τηλεοπτικό κανάλι,
είχε δηλώσει πως είναι κατά την άποψή του η δημοκρατία στα αραβικά κράτη: «Ναι μεν πρέπει να υπάρχει κοινοβούλιο, να παίρνονται αποφάσεις, αλλά τον κύριο λόγο πρέπει να τον έχει ο πρόεδρος και αν χρειαστεί να ραπίζει με το μαστίγιο όσους διαφωνούν με τις αποφάσεις του».
Οι αιγύπτιοι πολίτες περίμεναν τρεις εβδομάδες πριν αντιδράσουν και αυτοί, σχεδιάζοντας επιτυχημένα τις επόμενες κινήσεις τους. Μπλόγκ, Τουϊτερ, Φέις-μπούκ, χρησιμοποιήθηκαν για να υπάρξει ένα λαϊκό κίνημα αντίδρασης, όχι όμως με την εμφανή εμπλοκή αντιπολιτευόμενων πολιτικών δυνάμεων. Οι οργανωτές των διαδηλώσεων ζήτησαν από τους πολίτες να μην διαμαρτυρηθούν κρατώντας πανό ή λέγοντας συνθήματα υπέρ της αντιπολίτευσης και κυρίως να μην εμπλέξουν πολιτικούς που θα μπορούσαν να πάρουν τη θέση του Χόσνι Μουμπάρακ.
Ο στόχος ήταν και είναι, να μη δοθεί η ευκαιρία στον αιγύπτιο πρόεδρο να κατηγορήσει την αντιπολίτευση για την οργάνωση αυτών των διαδηλώσεων και κυρίως να δοθεί το μήνυμα στη διεθνή κοινή γνώμη πως ο αιγυπτιακός λαός βγήκε στους δρόμους αυτόκλητα και αυτόνομα, όπως έγινε και στην Τυνησία.
Και έτσι ξεκίνησε η πιο απειλητική δοκιμασία για το αιγυπτιακό καθεστώς των τελευταίων δεκαπέντε ετών. Η αντίδραση του Χόσνι Μουμπάρακ ήταν φυσικά η αναμενόμενη. Με προσωπική του εντολή, δυνάμεις ασφαλείας και στρατός κατέκλυσαν τους δρόμους στο Κάιρο και σε άλλες μεγάλες πόλεις της Αιγύπτου. Χρησιμοποίησαν δακρυγόνα, αντλίες νερού υπό πίεση-και κάποιες φορές και πλαστικές σφαίρες- ενάντια στους διαδηλωτές, έχοντας εντολή προς το παρόν να μη χρησιμοποιήσουν πραγματικά πυρά για αυτό και μέχρι στιγμής, οι συγκρούσεις έχουν στοιχίσει τη ζωή σε είκοσι αιγύπτιους πολίτες και τον τραυματισμό εκατοντάδων, αριθμός μικρός σε σχέση με το μέγεθος και των συγκρούσεων.
Βέβαια το ποθητό αποτέλεσμα της προσπάθειας για τον περιορισμό των διαδηλώσεων απέχει πολύ να πραγματοποιηθεί, κυρίως λόγω του γεγονότος πως το καθεστώς δεν μπορεί να εμποδίσει την κάλυψη των ελέγχων των μέσων ενημέρωσης και ενώ διέκοψε το Twitter και τα κινητά τηλέφωνα, δεν μπορεί να σταματήσει τους πολίτες από τη μαγνητοσκόπηση της αστυνομική βία και τη διανομή των κλιπ σε απευθείας σύνδεση, σε όλο τον κόσμο.
Από την άλλη, η Αίγυπτος, σε αντίθεση με την Τυνησία, έχει μεγάλη εμπειρία με απεργίες διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες, ενώ επίσης σε κάθε αντίδρασή της λαμβάνει υπόψη τις διεθνείς αντιδράσεις.
Και αν οι αντιδράσεις στην Τυνησία επέφεραν την πτώση του καθεστώτος, η αιγυπτιακή ηγεσία γνωρίζει πως πέρα από την προστασία της εξουσίας και της προσωπικής της ασφάλειας, έχει να διασφαλίσει και τη σταθερότητα στον αραβικό κόσμο.
Και αυτός είναι ο «κρυφός άσσος» στα χέρια του Χόσνι Μουμπάρακ. ΗΠΑ, Ισραήλ, Λίβανος, Λιβύη, Ιορδανία, Μαρόκο, οι χώρες της αραβικής χερσονήσου, ακόμη και η Συρία, έχουν συμφέρον να μην υπάρξει ανατροπή του τρόπου διακυβέρνησης της Αιγύπτου.
Ουσιαστικά για τις ΗΠΑ και το Ισραήλ θα χαθεί ένας πολύτιμος σύμμαχος, ενώ για τις υπόλοιπες αραβικές χώρες θα μετρά αντίστροφα η κλεψύδρα για μια εξέγερση ενάντια στα υπάρχοντα καθεστώτα. Και το χειρότερο όλων είναι ο φόβος της ανατροπής από φονταμενταλιστικά κινήματα που θα επιδιώξουν την μετατροπή των αραβικών μοναρχιών και καθεστώτων σε ισλαμικές δημοκρατίες με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Και η έλευση του Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι στην Αίγυπτο δεν ήταν τυχαία. Ο αιγύπτιος πρώην πρόεδρος της ΙΑΕΑ (Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας) χαρακτηρίζεται ως μετριοπαθής, και το κυριότερο έχει εξαιρετικές σχέσεις τόσο με τις ηγεσίες των περισσοέρων αραβικών χωρών όσο και με τη Δύση. Ουσιαστικά αποτελεί την «εναλλακτική λύση νούμερο δύο». Αν ο Χόσνι Μουμπάρακ αποτύχει να σταματήσει την οργή του λαού του και δεν υπάρχει καμία άλλη επιλογή από την αποχώρησή του, αναμένεται πως ο Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι θα αναλάβει τα ηνία της διακυβέρνησης μέχρι να υπάρξει εξομάλυνση της κατάστασης και να οδηγήσει την Αίγυπτο στις προγραμματισμένες εκλογές του ερχόμενου Σεπτεμβρίου.
Βέβαια, όλα αυτά υπό την αίρεση πως το καθεστώς Μουμπάρακ δεν θα «αντέξει». Όμως, πρέπει να επισημάνουμε σε αυτό το σημείο, πως οι αιγυπτιακές δυνάμεις ασφαλείας, καθώς και η πανίσχυρη εσωτερική υπηρεσία ασφαλείας, έχουν μεγάλη εμπειρία στην καταστολή διαδηλώσεων και εξεγέρσεων, με πιο πρόσφατη, αυτή μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων την Πρωτοχρονιά μετά την επίθεση σε χριστιανικό ναό που στοίχισε τη ζωή σε 40 παρευρισκόμενους την ώρα της Θείας Λειτουργίας.
Φυσικά αυτός δεν είναι ένας παράγοντας που δεν ανατρέπεται.
Δηλαδή οι ισχυρές δυνάμεις ασφαλείας δεν εξασφαλίζουν και την παραμονή στην εξουσία ή τη διατήρηση ενός καθεστώτος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η περίπτωση της Περσίας του Σάχη το 1979, όπου κανένας αναλυτής δεν μπορούσε να προβλέψει πως οι μηχανισμοί ασφαλείας που διέθετε και η πανίσχυρη μυστική υπηρεσία «Σαβάκ», που καταδυνάστευε και τρομοκρατούσε τους πολίτες της χώρας, θα κατέρρεαν σαν «χάρτινος πύργος» από τη λαϊκή αντίδραση.
Ετσι και στην περίπτωση της Αιγύπτου τα πάντα είναι ρευστά και απρόβλεπτα.
Όμως το μοναδικό σίγουρο συμπέρασμα που μπορεί κανείς να βγάλει από τις αντιδράσεις είναι πως ο Χόσνι Μουμπάρακ «πήρε το μήνυμα» και η απόφασή του να δημιουργηθεί νέα κυβέρνηση δείχνει ακριβώς αυτό.
Αν «αντέξει» βέβαια από τη σημερινή εξέγερση του λαού του, ο Χόσνι Μουμπάρακ θα πρέπει μέχρι το διάστημα που μεσολαβεί έως τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, να προχωρήσει σε ριζικές αλλαγές που θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής και τα δικαίωμα του «εκφράζεστε» στη χώρα του, διαφορετικά θα δούμε και άλλες εξεγέρσεις με κάποια από αυτή να είναι και η «μοιραία» όχι μόνο για τον ίδιο, αλλά και τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή…
ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου