Ερκούλ Μήλλας
Η «Δύση», ακριβώς η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ, αλλά και πολλές «αδέσμευτες» δυτικές χώρες, βρίσκονται σήμερα σε εμπόλεμη κατάσταση. Η Ρωσία του Πούτιν εμφανίζεται ως επιτιθέμενος στην Ουκρανία και ακόμη και ως απειλή για την Ευρώπη, καθώς αφήνει να εννοηθεί ότι μπορεί να κάνει χρήση όπλων πέρα από τα συμβατικά «σε περίπτωση που απειληθεί η Ρωσία».
Σε αυτή την εικασία, η θέση της Τουρκίας είναι ευπρόσδεκτη, εκτιμάται και ακόμη και επαινείται. Η Τουρκία υποστήριξε το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών που απαιτεί από τη Ρωσία να τερματίσει αμέσως τις στρατιωτικές της επιχειρήσεις στην Ουκρανία.
Τον τελευταίο καιρό, η Τουρκία έχει επίσης κάνει μια στροφή 180 μοιρών προσπαθώντας να βελτιώσει τις σχέσεις της με τη Γαλλία, τις ΗΠΑ και πολλές από τις γειτονικές της χώρες, οι οποίες έχουν αρμονικές σχέσεις με τον «δυτικό κόσμο», το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Ελλάδα και τη Σαουδική Αραβία. Η Τουρκία φιλοξένησε τις συναντήσεις των αντιπροσωπειών της Ουκρανίας και της Ρωσίας που σκόπευαν να συμφωνήσουν σε κατάπαυση του πυρός, ακόμη και ειρήνη στην Ουκρανία.
Είναι κατανοητό ότι σε αυτή την τεταμένη περίοδο στην Ευρώπη, αυτές οι επιλογές της Τουρκίας είναι προτιμότερες από αυτές που έγιναν μόλις πριν από λίγους μήνες: Μια χώρα σε στενή συνεργασία με τη Ρωσία και σε διαμάχη με πολλές δυτικές χώρες ή/και με τους «φίλους» της Δύσης.
Μια πιο προσεκτική ματιά, ωστόσο, ρίχνει κάποιες σκιές σε αυτήν την εκτίμηση της Τουρκίας. Ρωσία δεν ενδιαφέρεται τόσο για το τι θα έλεγε ο κόσμος, αλλά για το τι θα έκαναν οι εμπλεκόμενες χώρες. Οι οικονομικές κυρώσεις είναι αυτό που ανησυχεί τη Ρωσία. Και σε αυτό το θέμα, η Τουρκία είναι στο πλευρό της Ρωσίας. Όχι μόνο δεν συμμετέχει σε αυτήν την εκστρατεία επιβολής κυρώσεων, αλλά αντίθετα υποστηρίζει τη Ρωσία δημιουργώντας μια διέξοδο για τα προϊόντα της. Η Τουρκία φιλοξενεί και σώζει επίσης τα γιοτ και τις καταθέσεις των «ολιγαρχών». Η Τουρκία έχει μετατραπεί σε καταφύγιο για τους υποστηρικτές του Πούτιν.
Η υπηρεσία αυτή συνοδεύεται από στενές οικονομικές σχέσεις με τη Ρωσία. Δεν υπήρχε καμία ένδειξη αμφιταλάντευσης σε αυτό το θέμα. Η Τουρκία είναι υποχρεωμένη να υπακούσει στη Ρωσία που κατασκευάζει ένα πυρηνικό κέντρο στην Τουρκία. Αγόρασε επίσης το ρωσικό πυραυλικό σύστημα S-400 και επιμένει να το διατηρήσει παρά την αυστηρή αντίδραση των ΗΠΑ.
Ωστόσο, η Τουρκία θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι συμμορφώνεται με ορισμένες «δυτικές» αρχές εάν οι αντιφάσεις περιορίζονταν στις επιλογές της στις διεθνείς της σχέσεις. Ωστόσο, το ίδιο το καθεστώς βρίσκεται σε άμεση αντίθεση με τον δυτικό κόσμο.
Σύμφωνα με τηνέκθεση του Freedom House του 2022, «Συνολικά, οι αντιδημοκρατικές δυνάμεις φάνηκε να έχουν το πάνω χέρι στην Τουρκία, η οποία για άλλη μια φορά κατατάχθηκε ως η λιγότερο ελεύθερη χώρα στην περιοχή».
"έκθεσητου Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι παρόμοιας φύσης. «Η αυταρχική και εξαιρετικά συγκεντρωτική προεδρική κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει μειώσει τις επιδόσεις της Τουρκίας στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά δεκαετίες, στοχοποιώντας θεωρούμενους επικριτές της κυβέρνησης και πολιτικούς αντιπάλους, υπονομεύοντας βαθιά την ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος και καταστρέφοντας τους δημοκρατικούς θεσμούς».
Η έκθεση του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ για το 2022, επίσης, έδωσε αρνητική εικόνα για την Τουρκία: «Αυθαίρετες δολοφονίες. ύποπτοι θάνατοι κρατουμένων· εξαναγκαστικές εξαφανίσεις· βασανίζω; αυθαίρετη σύλληψη και συνεχιζόμενη κράτηση δεκάδων χιλιάδων ατόμων, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών της αντιπολίτευσης και πρώην βουλευτών, δικηγόρων, δημοσιογράφων, ακτιβιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και υπαλλήλων της αποστολής των ΗΠΑ, για εικαζόμενους δεσμούς με «τρομοκρατικές» ομάδες ή ειρηνικό νόμιμο λόγο· πολιτικοί κρατούμενοι, συμπεριλαμβανομένων των εκλεγμένων αξιωματούχων· πολιτικά υποκινούμενα αντίποινα εναντίον ατόμων που βρίσκονται εκτός της χώρας, συμπεριλαμβανομένων απαγωγών και μεταφορών χωρίς τη δέουσα διαδικασία φερόμενων μελών του κινήματος Gulen· σημαντικά προβλήματα ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης· στήριξη των ομάδων της συριακής αντιπολίτευσης που διέπραξαν σοβαρές παραβιάσεις σε συγκρούσεις, συμπεριλαμβανομένης της στρατολόγησης και της χρησιμοποίησης παιδιών στρατιωτών· αυστηροί περιορισμοί στην ελευθερία της έκφρασης, του Τύπου και του διαδικτύου, συμπεριλαμβανομένης της βίας και των απειλών βίας κατά δημοσιογράφων, του κλεισίματος μέσων ενημέρωσης και των συλλήψεων ή της ποινικής δίωξης δημοσιογράφων και άλλων επειδή επέκριναν κυβερνητικές πολιτικές ή αξιωματούχους, λογοκρισία, αποκλεισμό ιστοτόπων και νόμους περί ποινικής δυσφήμισης· αυστηρός περιορισμός των ελευθεριών του συνέρχεσθαι, του συνεταιρίζεσθαι και της κυκλοφορίας, συμπεριλαμβανομένων υπερβολικά περιοριστικών νόμων σχετικά με την κυβερνητική εποπτεία των μη κυβερνητικών οργανώσεων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών· ορισμένες περιπτώσεις επαναπροώθησης προσφύγων· σοβαρή κυβερνητική παρενόχληση εγχώριων οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων· έμφυλη βία· εγκλήματα βίας με στόχο μέλη εθνικών/φυλετικών/εθνοτικών μειονοτικών ομάδων· εγκλήματα που περιλαμβάνουν βία κατά λεσβιών, ομοφυλόφιλων, αμφιφυλόφιλων, τρανσέξουαλ, κουήρ και ίντερσεξ ατόμων».
Γίνεται φανερό ότι η Τουρκία πρέπει να αξιολογηθεί σε δύο διαφορετικές κλίμακες: βραχυπρόθεσμα και κατά τη διάρκεια αυτής της σύγκρουσης Ρωσίας-Δύσης, πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για να διατηρηθεί η Τουρκία τουλάχιστον σε «ουδέτερη» θέση. Η Τουρκία δεν είναι συντονισμένη με τη «Δύση» στην αντιμετώπιση του Πούτιν, αλλά τουλάχιστον, θεωρητικά, δεν είναι με το μέρος της Ρωσίας. Επισήμως, η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, παρόλο που χρησιμοποιεί ρωσικό αμυντικό σύστημα. Το ΝΑΤΟ προς το παρόν δεν μπορεί να διακινδυνεύσει να χάσει την Τουρκία από τον Πούτιν και ως εκ τούτου κλείνει τα μάτια του σε αυτό που συμβαίνει.
Μακροπρόθεσμα, όμως, η κατάσταση έχει άλλο νόημα. Το να αγνοούμε τι συμβαίνει στην Τουρκία σε σχέση με τις αντιδημοκρατικές πρακτικές, τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις γενικές αυταρχικές πολιτικές έχει δύο αρνητικά αποτελέσματα. Πρώτον, ένα μέλος του ΝΑΤΟ και κανονικός σύμμαχος που συμπεριφέρεται με αυτόν τον αρνητικό τρόπο απέναντι στους πολίτες του και εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται σαν να μην συμβαίνει τίποτα αξιοθρήνητο βλάπτει την εικόνα και την αξιοπιστία του ΝΑΤΟ, της ΕΕ, των ΗΠΑ και της Δύσης γενικότερα.
Δεύτερον, μια κυνική προσέγγιση της τήρησης των αντιδημοκρατικών πρακτικών της Τουρκίας θα αποξένωνε τους Τούρκους πολίτες από τον δυτικό κόσμο. Μακροπρόθεσμα, μια τέτοια ανοχή θα αποδυναμώσει την πίστη στα ιδανικά του δυτικού κόσμου στην Τουρκία, αλλά και στην Ευρώπη.
Η Τουρκία πρέπει να αξιολογηθεί και από μια διαφορετική οπτική γωνία. Δεν αρκεί να κρίνουμε την Τουρκία μόνο με βάση τις επιλογές της. Η λογική και το ιδεολογικό υπόβαθρο που προκαλούν τις συχνές ζιγκ-ζαγκ μετατοπίσεις αποφάσεων πρέπει να αναλυθούν προκειμένου να υπάρξει πλήρης κατανόηση της Τουρκίας.
Αυτή η ανάλυση θα οδηγήσει σε δύο πηγές: α) στις πεποιθήσεις και τις ανάγκες του ισχυρού άνδρα της χώρας, του Ερντογάν, του οποίου η παρόρμηση να παραμείνει στην εξουσία, ακόμη και με βαρύ κόστος για την αξιοπιστία του, επιβάλλει τις ταραχώδεις αποφάσεις. και β) στον στενό σύμμαχο και εταίρο της, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, επικεφαλής του εθνικιστικού κόμματος MHP, ο οποίος εκβιάζει περαιτέρω εξτρεμιστικές ενέργειες. Συνολικά, αυτές οι τάσεις, στην πράξη, δεν εναρμονίζονται με τις δυτικές προτεραιότητες.
Όλα αυτά μαζί δίνουν μια πιο ολιστική εικόνα της Τουρκίας και της δυναμικής της.
Δημοσίευση σχολίου