Εκρηκτικό κοκτέιλ σοβινισμού , θρησκοληψίας και λαικισμού από τον Ερντογάν. Η επίδραση στην Ελλάδα.

Του Σωτήρη Σιδέρη
Ασυγκράτητος μεγαλοϊδεατισμός, εκρηκτικός λαϊκισμός και ισχυρές δόσεις θρησκοληψίας συνθέτουν όλο και πιο έντονα τον πολιτικό λόγο του Ερντογάν. Όλο και πιο συχνά, ο Τούρκος ηγέτης περνάει τις διακριτές γραμμές μεταξύ ορθολογισμού και μεταφυσικής και με πλήθος δακρύβρεχτων διαγγελμάτων και μεγαλοϊδεατικών διακηρύξεων, συμπεριφέρεται ως εθνικός, αλλά και ως θρησκευτικός ηγέτης. Ένας επικίνδυνος δρόμος για την Τουρκία, αλλά και μια σοβαρή απειλή για το μέλλον και της Ελλάδας...

Με αφορμή την επέτειο των 571 ετών από την άλωση της Κωνσταντινούπολης, ο Ερντογάν σε εκδήλωση του ΑΚΡ, προέβη σε παραληρηματικού τύπου σοβινιστικές δηλώσεις με αποδέκτες, το κομματικό ακροατήριο , αλλά και το θρησκόληπτο πλήθος . Είπε μεταξύ άλλων ότι, η άλωση είναι «πηγή έμπνευσης σε ό,τι αφορά την επίτευξη του στόχου του Τουρκικού Αιώνα» και ότι «δεν θα επιτρέψουμε, η Κωνσταντινούπολη να αποκοπεί από το πνεύμα της κατάκτησης και του Πορθητή. Αν και ακόμη και σήμερα δεν το αποδέχονται», κάνοντας υπαινιγμούς για την Ελλάδα. Ο Ερντογάν απλώνει το εθνικιστικό δηλητήριο που ίσως κάποια στιγμή, αναζητήσει διέξοδο στις γειτονικές χώρες. Υπάρχει δύναμη στη γειτονική χώρα που μπορεί να αλλάξει την πορεία της χώρας; η Ελλάδα πως πρέπει να αντιδράσει; δύσκολη η απάντηση.

Ο Τούρκος πρόεδρος είπε ακόμη ότι η άλωση είναι «πηγή έμπνευσης σε ό,τι αφορά την επίτευξη του στόχου του Τουρκικού Αιώνα», ενώ για την Αγία Σοφία, είπε ότι η μετατροπή της σε τζαμί τη «λύτρωσε από τα δεσμά της». Ισχυρίστηκε επίσης ότι η Κωνσταντινούπολη, “είναι η κληρονομιά του Πορθητή, των προγόνων μας, του ιερού στρατού, των πεσόντων», ενώ τη χαρακτήρισε και ως «κόρη του ματιού» του τουρκικού λαού, που θα παραμείνει για πάντα μουσουλμανική. Μάλλον πιο σεμνός ήταν ο Μωάμεθ το 1453...

Ένας ηγέτης, ένα σύστημα

Όλα αυτά, είναι μεν ακραία ρητορική, αλλά δεν είναι τυχαίες ή συναισθηματικές εκρήξεις του Ερντογάν. Πέρα από τις υπερβολές, ένα κράμα εθνικισμού, λαικισμού και θρησκοληψίας αποτελεί τον πυρήνα του ιδεολογικού αφηγήματος του ιδίου και του καθεστώτος που έχει επιβάλλει στην Τουρκία τα τελευταία 20 χρόνια που συνδυάζεται με τον γεωπολιτικό του σχεδιασμό και την πολιτική παρεμβάσεων σε όλη την περιοχή.
Θρησκευτικά σχολεία, σκληρή στροφή προς το Ισλάμ, δόγματα για τον Τουρκικό Αιώνα, Γαλάζια Πατρίδα , Αγία Σοφία, κρίσεις τεχνητές ή πραγματικές με το ΝΑΤΟ, τις ΗΠΑ, απειλές προς την Ελλάδα, κρίση με την Αίγυπτο και άλλες χώρες και φυσικά, η ανατροπή δημοκρατικών θεσμών και ελευθεριών, συγκροτούν, όλα μαζί μια συνεκτική πολιτική που στόχο έχουν να αναβαθμίσουν την Τουρκία σε χώρα ρυθμιστή και περιφερειακή δύναμη και τον ίδιο τον Ερντογάν σε απόλυτο ηγεμόνα. Και δεν αφορά μόνο την Ελλάδα και την Κύπρο, αλλά όλες τις χώρες της περιοχής , ακόμη και τις αραβικές χώρες. Ο Ερντογάν συμπεριφέρεται ως ηγέτης και εκπρόσωπος όλων των Μουσουλμάνων, κάτι που πολύ απέχει από την πραγματικότητα, αλλά αυτό δεν παύει να συντηρεί τις ιδεοληψίες του. Η εκλογική του αποδυνάμωση και οι δημοσκοπήσεις που είναι αρνητικές πλέον, δεν τον πτοούν, πιστεύει ότι είναι κυρίαρχος ακόμη.

Η διδασκαλία του δόγματος της Γαλάζιας Πατρίδας στα σχολεία και διάφορα ακόμη ιδεολογήματα επιβάλλονται από τον ίδιο, γιατί θέλει να καταγραφεί ως οραματιστής της Μεγάλης Τουρκίας. Θέλει να αφήσει πίσω του ένα σχέδιο και ένα όραμα που δεν θα πλησιάσει κανείς άλλος. Έχει ξεπεράσει τον Κεμάλ, ονειρεύεται ότι είναι η κινητήριος δύναμη της σύγχρονης ιστορίας της Τουρκίας και συγκρίνεται μόνο με ιστορικές προσωπικότητες της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Είναι προφανώς επικίνδυνα όλα αυτά. Ο Ερντογάν επιδιώκει τη δημιουργία μιας νέας εθνικής συνείδησης και αυτή επιβάλλεται στα σχολεία. Αντιδράσεις υπάρχουν , αλλά δεν είναι αρκετές προς το παρόν, για να ανατρέψουν την επιρροή που ασκεί ο Τούρκος πρόεδρος . Και το σύστημα που πλέον είναι αλλαγμένο εκ βάθρων, είναι δημιούργημά του, οπότε μπορεί και επιβάλλει τα σχέδιά του.

Μια διαρκής απειλή

Είναι όμως ταυτόχρονα και μια επένδυση για το μέλλον, με το σκεπτικό, ότι όλα αυτά , δύσκολα θα μπορέσουν οι επόμενοι ηγέτες να τα αμφισβητήσουν ή να ανατρέψουν, τουλάχιστον γρήγορα. Το δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας το έχουν ήδη ασπαστεί και οι Κεμαλιστές. Γιατί ακόμη και αν φύγει ο Ερντογάν, ο Ερντογανισμός θα είναι παρών.
Εννοείται όμως ότι όλα αυτά , κάποια στιγμή καταρρέουν όπως έχει συμβεί σε αμέτρητες χώρες στη ροή της ιστορίας, όταν μεγαλύτερα και κρίσιμα διακυβεύματα για το μέλλον ενός λαού κυριάρχησαν ή ένα μεγάλο γεγονός απογύμνωσε το αφήγημα. Αρκεί όμως να μην αφήσουν πίσω τους τραγωδίες.

Με απλά λόγια, αν τα επόμενα χρόνια στην Τουρκία παραμείνουν αναλλοίωτες οι ιδέες του Ερντογάν , η Ελλάδα θα έχει έναν τρομακτικό και φανατικό γείτονα, μόνιμη απειλή για την εθνική της κυριαρχία και ασφάλεια. Αν όμως η πορεία της Τουρκίας είναι διαφορετική, αν δηλαδή δημοκρατικές δυνάμεις , σύγχρονοι ηγέτες και λαικά κόμματα αναδειχθούν και αλλάξουν αυτό το κράμα εθνικισμού και ισλαμισμού, τότε η εσωτερική ένταση που θα επικρατήσει θα επηρεάσει την πορεία της. Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα θα είναι μονίμως σε κατάσταση συναγερμού.

Η Ελλάδα πρέπει να μελετήσει τα αφηγήματα του Ερντογάν ως προς την πραγματική επιρροή που έχουν στην τουρκική κοινωνία και να κινηθεί ανάλογα, υπονομεύοντας δηλαδή σε διεθνή φόρα, διεθνείς οργανισμούς και κάθε διεθνές βήμα την απειλητική συμπεριφορά έναντι της χώρας μας όπως καταγράφεται πλέον στα επίσημα τουρκικά δόγματα. Ταυτόχρονα όμως οι πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα, πρωτίστως της κυβέρνησης , οφείλουν να αντιπαραθέσουν αποφασιστικές πολιτικές, που δεν έχουν τόσο σχέση με εξοπλισμούς, αλλά με την διπλωματία, τον πολιτικό σχεδιασμό και την σύμπηξη νέων συμμαχιών.

Νωρίτερα και από τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή, οι τριμερείς συνεργασίες έχουν οδηγηθεί σε πλήρες τέλμα και δεν έχουν αντικατασταθεί με ένα νέο σχέδιο. Οι αδιαφανείς σχέσεις με εμιράτα του Κόλπου δεν προσφέρονται καν για ανάλυση. Κυριολεκτικά η εξωτερική πολιτική έναντι της Τουρκίας καθοδηγείται από το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, βλέποντας και κάνοντας και όχι από στρατηγικό σχεδιασμό. Η υπερφόρτωση της ατζέντας των διμερών ζητημάτων από την πλευρά της Άγκυρας, καθιστά όλο και πιο σύνθετη και σχεδόν αδύνατη την επίλυση των προβλημάτων. Οπότε είναι ανάγκη η Αθήνα, να επανεξετάσει την τακτική της με το βλέμμα στο μέλλον με πρώτη κίνηση την αποφόρτιση της ατζέντας και την ρητή αποσαφήνιση, τι είναι προς συζήτηση και τι όχι. Γιατί ο Κυριάκος Μητσοτάκης, κάθε άλλο παρά το έχει κάνει.

Αν δεν το κάνει η Ελλάδα , δεν θα το κάνει κανείς. Η Ελλάδα απειλείται, όλοι οι άλλοι θα προσεγγίσουν την υπόθεση ως ενδιαφέρουσα συζήτηση σε ένα thnik tank και θα κινηθούν μόνο αν απειληθούν τα γεωπολιτικά τους συμφέροντα. Η Δύση όμως ξέρει τα όριά της και σχεδιάζει ανάλογα. Η Ελλάδα δεν ξέρει...

πηγή


Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.