Γαβριήλ Χαρίτος*
«Τα ερωτηματικά έγιναν θαυμαστικά» δήλωσε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός αναφερόμενος στο «πυρηνικό αρχείο του Ιράν» που συγκέντρωσαν οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας του και μέσα στο Σαββατοκύριακο θα εξετάσουν το υλικό Γερμανοί, Βρετανοί και Γάλλοι εμπειρογνώμονες που θα μεταβούν στο Ισραήλ ειδικα για αυτό το σκοπό. Ο πρόεδρος Τραμπ δηλώνει από χθες πεπεισμένος για την πιστότητα των πληροφοριών που συνελέγησαν.
Σε περίπτωση που Γερμανία, Βρετανία και Γαλλία πεισθούν ότι πράγματι το Ιράν παραβιάζει τα συμπεφωνημενα και προωθεί κρυφά την κατασκευή πυρηνικου οπλοστασίου, προβλέπεται ακόμα ένα «τεστ συνοχής» όσον αφορά την εξωτερική πολιτική των χωρών-μελών της ΕΕ ως προς το πυρηνικό προγραμμα του Ιράν -δεδομένου ότι τα προηγούμενα ανάλογα τεστ απέδειξαν πως η Ευρώπη φαίνεται μάλλον απρόθυμη να αποκλίνει από τα τετριμμένα.
Ενώ οι ευρωπαίοι εμπειρογνώμονες θα βρίσκονται στο Ισραήλ, στις 8/5 αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον η τριμερής Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ στη Λευκωσία. Αθήνα και Λευκωσία, έχοντας πλέον επίγνωση ότι η Μέση Ανατολή «δεν κειται μακριά», θα ”παρασυρθούν” στο αντί-ιρανικό μέτωπο που εξυφαίνεται εδώ και πολύ καιρό; Ελλάδα και Κύπρος διατηρούν καλές σχέσεις με την Τεχεράνη και, αντιστοίχως, οι Ιρανοί ουδέποτε απαίτησαν από τον ελληνικό παράγοντα στην περιοχή να «επιλέξει ποιανού την φιλία τιμά» από την εποχή της αρχικής προσέγγισης Ελλάδας και Κύπρου με το Ισραήλ το 2010 μέχρι και σήμερα.
Ιδιαίτερα η Κύπρος καλείται να «μπει στα βαθια» των μεσανατολικών διενέξεων. Ωστόσο, οφείλει να λάβει σοβαρά υπόψιν της τον παράγοντα της φιλοιρανικής Χεζμπολάχ, η οποία έχει σημαντικό ρόλο στην εσωτερική πολιτική του γειτονικού Λιβάνου (ειδικά μετά τις βουλευτικές εκλογές στη χώρα), όπως επίσης και στην ενεργειακή του πολιτική. Κύπρος και Λίβανος μοιράζονται κοινά όρια στις ΑΟΖ τους και είναι κοινό μυστικό ότι η Τεχεράνη κινεί τα νήματα στις αποφάσεις της Βηρυττού σε ο,τι αφορά τα ενεργειακά του Λιβάνου. Από την άλλη, Λευκωσία και Αθήνα μέχρι τώρα επιτυχώς απέφυγαν δύσκολους σκοπέλους (ζήτημα των Μαρωνιτών της Κύπρου) αξιοποιώντας την δυνατότητα τους να ενισχύσουν τον Λίβανο με ευρωπαϊκά κονδύλια για την αντιμετώπιση του προσφυγικού κύματος από τη γειτονική Συρία.
Μέχρι πότε όμως Ελλάδα και Κύπρος θα κρύβονται πίσω από τις (δήθεν δεσμευτικές) αποφάσεις των Βρυξελλών και τα κονδύλια της ΕΕ (που είναι, ούτως η άλλως, δανεικά); Εάν η Λευκωσια αποφασίσει να αποδείξει ακόμα μια φορά ότι ο άξονάς της με το Ισραήλ δεν είναι ευκαιριακός, δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να συνταχθεί (φανερά πια) με το αντί-ιρανικό μέτωπο. Με ποιο αντάλλαγμα όμως, τη στιγμή που ουσιαστικά δεν έχει αποφασίσει τι ακριβώς επιδιώκει στην επερχόμενη (ίσως) επανέναρξη των συνομιλιών με του Τουρκοκύπριους; Εν τέλει, πέραν των ενεργειακών, τι περιμένει η Λευκωσία από την Ιερουσαλήμ ως αντάλλαγμα;
Εάν η Λευκωσια αποφασίσει να αποδείξει ακόμα μια φορά ότι ο άξονάς της με το Ισραήλ δεν είναι ευκαιριακός, δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να συνταχθεί (φανερά πια) με το αντί-ιρανικό μέτωπο. Με ποιο αντάλλαγμα όμως, τη στιγμή που ουσιαστικά δεν έχει αποφασίσει τι ακριβώς επιδιώκει στην επερχόμενη (ίσως) επανέναρξη των συνομιλιών με του Τουρκοκύπριους; Εν τέλει, πέραν των ενεργειακών, τι περιμένει η Λευκωσία από την Ιερουσαλήμ ως αντάλλαγμα;
Όσον αφορά δε την Αθήνα - αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να «παρασυρθεί» από τις αποφάσεις της Λευκωσίας, τη στιγμή που ουσιαστικά τίποτα δεν έχει να κερδίσει άμεσα από οποιασδήποτε φύσεως εμπλοκή στο Ιρανό-ισραηλινό κουβάρι. Εκτός εάν έχει κάτι σημαντικό να περιμένει από ισραηλινής (και αμερικανικής) πλευράς σε ό,τι αφορά την ενεργειακή της ατζέντα, η οποία ως γνωστόν τελει εν υπνώσει. Άραγε, η Ελλάδα διαθέτει μια τέτοια ατζέντα; Ή το Μαξίμου βιάζεται να περάσει ο χρόνος για να φτάσουν (επιτέλους) οι εκλογές;
Με αλλά λόγια : Τι είναι αυτό που θα καταφέρει να «ξεμουδιάσει» τα κέντρα αποφάσεων της Ελλάδας και της Κύπρου, προκειμένου να πεισθούν να λάβουν μια ”καθαρή θεση” ως προς το ιρανικό ζήτημα που διεθνοποιείται; Τι ανταλλάγματα θα ζητήσουν; Έχουν επίγνωση ποια θα πρέπει να είναι αυτά; Δεν είναι άραγε σαφες ότι θα πρεπει να ζητήσουν ανταλλάγματα (δεδομένης μάλιστα της -έστω και a la carte- περιφερειακής σύμπλευσης Τουρκίας-Ιράν); Αυτά -και μόνον αυτά - είναι τα ερωτήματα που θα πρέπει να μας αφορούν.
*Δικηγόρος, Διδάκτωρ Διεθνών Σχέσεων, Ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου