Εδώ και αρκετούς μήνες έχει ξεσπάσει ένας επιστημονικός «πόλεμος», κυρίως στις ΗΠΑ αλλάκαι αλλού, σχετικά με τον χρόνο έναρξης- και την ενδεικνυόμενη περιοδικότητα- των προληπτικών ελέγχων για καρκίνο του μαστού (όπως και του προστάτη). Το επιστέγασμα ήρθε πριν από λίγες μέρες, όταν εκδόθηκαν οι νέες οδηγίες από την Ομάδα Προληπτικού Ελέγχου των ΗΠΑ , σύμφωνα με τις οποίες οι προληπτικές μαστογραφίες θα πρέπει να αρχίζουν να γίνονται μετά την ηλικία των 50 ετών, αντί των 40 που ισχύει σήμερα.....
Σύμφωνα με τους εισηγητές, αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να μειωθεί ο αριθμός των μαστογραφιών, να περιοριστεί το κόστος των εξετάσεων και να απαλλαγούν οι γυναίκες από την ανησυχία που προκαλούν οι «ψευδείς» συναγερμοί! Όπως μάλιστα αναφέρεται στο σχετικό δημοσίευμα, «οι νέες οδηγίες βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε στατιστικά μοντέλα ανεπτυγμένα σε ηλεκτρονικό υπολογιστή από έξι ανεξάρτητες ερευνητικές ομάδες στις ΗΠΑ και την Ευρώπη».
Ασφαλώς, δεν έχω τίποτε εναντίον «των στατιστικών μοντέλων που αναπτύσσονται σε ηλεκτρονικό υπολογιστή». Είναι βέβαιο όμως ότι «τα στατιστικά μοντέλα» δεν αρκούν για να βγουν συμπεράσματα που επηρεάζουν τη ζωή εκατομμυρίων γυναικών και των οικογενειών τους.
Ας πάρουμε ένα παράδειγμα. Όσοι υποστηρίζουν ότι οι μαστογραφίες πρέπει να ξεκινούν μετά τα 50, ισχυρίζονται μεταξύ των άλλων ότι έτσι «θα απαλλάξουμε τις γυναίκες από την ανησυχία που προκαλούν οι ψευδείς συναγερμοί». Στατιστικά, ενδεχομένως αυτό να είναι σωστό. Οι σύγχρονες ψηφιακές μαστογραφίες εντοπίζουν συχνά «ύποπτα ευρήματα» που αποδεικνύονται στη συνέχεια, έπειτα από έλεγχο, ακίνδυνα. Πολύ λιγότερο συχνά- ευτυχώς- το «ύποπτο εύρημα» αποδεικνύεται ένας πρώιμος καρκίνος. Όπως μάλιστα λένε οι γιατροί, κάποιοι από αυτούς τους πρώιμους καρκίνους, θα μπορούσαν και να μην εξελιχθούν ποτέ, ακόμα κι αν δεν υπάρξει καμία απολύτως θεραπεία. Ένας όμως θα εξελιχθεί, και σ΄ αυτήν την περίπτωση η έγκαιρη μαστογραφία είναι σωτήρια.
Διερωτάται λοιπόν κανείς, ποια ακριβώς είναι η αξία της στατιστικής, όταν για κάθε εκατό γυναίκες που «ανησυχούν άδικα»- επειδή στη μαστογραφία τους εντοπίζεται κάτι «ύποπτο» που τελικώς αποδεικνύεται ακίνδυνο- σώζεται η ζωή μιας γυναίκας ή ακόμα περιορίζεται η «ζημιά» που θα μπορούσε να προκαλέσει ο καρκίνος στην καθημερινότητά της, εάν εντοπιζόταν σε μεταγενέστερο στάδιο;
Η Άννυ Ποδηματά είναι ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ
«Μήπως στόχος είναι να μειώσουμε το κόστος για τα Ταμεία;»
ΜΕ ΒΑΣΗ τα «στατιστικά μοντέλα που επεξεργάστηκε ο ηλεκτρονικός υπολογιστής», εγώ- προφανώς και εκατομμύρια άλλες γυναίκες σαν κι εμένα- δεν θα έπρεπε να αρχίσω προληπτικούς ελέγχους για καρκίνο του μαστού πριν από τα 50! Κανένα από τα χαρακτηριστικά μου δεν με τοποθετεί σε ομάδα «υψηλού κινδύνου» ούτε βαρύνομαι με κληρονομικότητα.
Παρ΄ όλ΄ αυτά άρχισα τους προληπτικούς ελέγχους νωρίς, στα 40, και καθ΄ υπόδειξη του γυναικολόγου μου (τον οποίο ευγνωμονώ) τους επαναλαμβάνω κάθε χρόνο.
Έτσι εντόπισα ένα πρόβλημα νωρίς και το αντιμετώπισα προτού εξελιχθεί, χωρίς να προκληθεί καμία μεγάλη αναστάτωση στη ζωή μου. Ένα «ύποπτο εύρημα», που αποτυπώθηκε στην περσινή ψηφιακή μαστογραφία και το οποίο οι γιατροί με συμβούλεψαν να αφαιρέσω, αν και, όπως με διαβεβαίωναν, οι πιθανότητες για κακοήθεια ήταν κάτω από 20%.
Σε αρχικό στάδιο
Σε... πείσμα των στατιστικών, η βιοψία έδειξε κακοήθεια σε αρχικό στάδιο. Γι΄ αυτό και η θεραπεία ήταν μικρής διάρκειας και σχετικά απλή, με μικρές και περιορισμένης διάρκειας επιπτώσεις στην καθημερινότητά μου.
Αναλογιζόμενη τι σήμαινε μέχρι πριν από λίγα χρόνια η διάγνωση καρκίνου του μαστού (σε ό,τι αφορά όχι μόνο τη θνησιμότητα αλλά και τις επιπτώσεις/ παρενέργειες της θεραπείας) και φέρνοντας κατά νου άλλα περιστατικά γυναικών που καθυστέρησαν, για διάφορους λόγους, να εντοπίσουν το πρόβλημα, είναι προφανές ότι αισθάνθηκα και ήμουν πολύ τυχερή. Πολύ γρήγορα δε διαπίστωσα ότι υπήρχαν γύρω μου πάρα πολλές γυναίκες, επίσης τυχερές.
Γυναίκες που είχαν εντοπίσει εγκαίρως το πρόβλημασχεδόν εν τη γενέσει του- χάρη στην ψηφιακή μαστογραφία, το αντιμετώπισαν ή το αντιμετωπίζουν και θα το αφήσουν πίσω τους, σε ποσοστά που προσεγγίζουν το 99%. Γυναίκες που κυκλοφορούν γύρω μας, τις συναντάμε στον δρόμο, στη δουλειά μας και οι οποίες άλλοτε επιλέγουν να μιλήσουν για τον καρκίνο κι άλλοτε σιωπούν, διότι προτιμούν να τον «διαγράψουν» από τη ζωή τους. Και τις μεν και τις δε, δεν τις «αναγνωρίζουμε» σχεδόν ποτέ, εάν δεν μιλήσουν οι ίδιες για το πρόβλημα που αντιμετώπισαν ή αντιμετωπίζουν.
Σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε στο παρελθόν, ο καρκίνος- και δη ο καρκίνος του μαστούδεν «φαίνεται» και άρα δεν στιγματίζει. Τον ελέγχουμε, δεν μας ελέγχει κι αυτό μας κάνει πιο δυνατές.
Αυτό είναι μια «μικρή επανάσταση» εξίσου σημαντική με την ακραιφνώς ιατρική πρόοδο στην αντιμετώπιση της νόσου.
Οι μεταρρυθμίσεις
Προκαλεί κατάπληξη λοιπόν, με τα αποδεδειγμένα τεράστια οφέλη της έγκαιρης διάγνωσης, να υπάρχουν εισηγήσεις για να ανέβουν τα όρια ηλικίας του προληπτικού ελέγχου.
Μήπως το κλειδί δεν είναι ούτε τα στατιστικά στοιχεία ούτε το να αποφύγουμε την περιττή ανησυχία των γυναικών, αλλά κυρίως το να μειώσουμε το κόστος των εξετάσεων (για τα ασφαλιστικά ταμεία); Μήπως όλη αυτή η συζήτηση των τελευταίων μηνών, για τους κινδύνους του «υπερβολικού ελέγχου» (over screening) για καρκίνο του μαστού, συνδέεται και με τις σχεδιαζόμενες μεταρρυθμίσεις στο αμερικανικό σύστημα υγείας και το κόστος τους; Ο καρκίνος είναι μια περίπλοκη υπόθεση, με μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις και ταυτόχρονα πολύ ιδιαίτερη, καθώς βιώνεται από τον καθένα και την καθεμιά πολύ διαφορετικά.
Η εμπειρία
Μια δημόσια συζήτηση για τον προληπτικό έλεγχο του καρκίνου του μαστού δεν μπορεί ούτε να περιορίζεται μόνο στα στενά πλαίσια της επιστημονικής κοινότητας ούτε να βασίζεται μόνο σε «στατιστικά μοντέλα». Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί να γίνεται ερήμην των γυναικών, κυρίως εκείνων που ήρθαν αντιμέτωπες με τον καρκίνο του μαστού, γιατί η δική τους «γνώση» και εμπειρία είναι πολύτιμες, για ένα σύγχρονο, συνεκτικό και αποτελεσματικό πλαίσιο πρόληψης και αντιμετώπισης της νόσου.
Δημοσίευση σχολίου