Γιώργος Σκαφιδάς
Καθώς οδεύουμε πια προς τη συμπλήρωση ενός έτους από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, οι δυτικές/νατοϊκές δυνάμεις που στηρίζουν το Κίεβο βρέθηκαν να διαφωνούν δημοσίως για μια σειρά από πολύ πρακτικά ζητήματα αναφορικά με το μέλλον της ρωσο-ουκρανικής σύρραξης και τη δική τους εμπλοκή σε αυτό.
Αν και εντυπωσιακά ενωμένο μέχρι πρότινος, το δυτικό μέτωπο στήριξης της Ουκρανίας εμφάνισε κάποια ρήγματα με φόντο το αίτημα αποστολής δυτικών βαρέων αρμάτων μάχης (και όχι παλαιών σοβιετικών ή ρωσικών) υπέρ των ουκρανικών δυνάμεων.
Θα στείλουν οι δυτικοί γερμανικά Leopard στην Ουκρανία; Θα στείλουν οι ΗΠΑ αμερικανικά Abrams; Πότε θα φτάσουν τα βρετανικά Challenger που υποσχέθηκε πως θα στείλει το Λονδίνο; Γιατί άλλες χώρες είναι πιο πρόθυμες να στείλουν δυτικά tanks και άλλες όχι; Θα μπορούσαν, άραγε, κάποιες από τις 12-13 ευρωπαϊκές χώρες που διαθέτουν γερμανικά Leopard να στείλουν τέτοιου τύπου άρματα χωρίς όμως την έγκριση της ιδίας της κατασκευάστριας Γερμανίας;
Αυτά ήταν μόνο κάποια από τα ερωτήματα που βρέθηκαν στο επίκεντρο κρίσιμων διαπραγματεύσεων – και διαφωνιών – τις περασμένες ημέρες (με φόντο την επίσης κρίσιμη συνάντηση που είχαν οι χώρες που υποστηρίζουν στρατιωτικά την Ουκρανία στην αεροπορική βάση Ράμσταϊν στη Γερμανία στις 20 Ιανουαρίου).
Το ζήτημα της αποστολής δυτικών αρμάτων μάχης προκύπτει πια ως ανάγκη λόγω της φάσης στην οποία εισέρχεται η ρωσο-ουκρανική σύρραξη.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν τελειώνει. Αντιθέτως, οι αντιμαχόμενες πλευρές ετοιμάζονται για νέες μεγάλες μάχες, ξεκινώντας από την άνοιξη του 2023, και σε αυτό το πλαίσιο ανασυντάσσονται.
Οι Ουκρανοί εκτιμούν, όπως άλλωστε έχει δηλώσει δημοσίως και ο αρχηγός των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων Βαλέρι Ζαλούζνι, ότι οι ρωσικές δυνάμεις θα επιχειρήσουν μέσα στο 2023 νέες επιθέσεις προς τα δυτικά και, σε αυτό το πλαίσιο, θέλουν να προλάβουν τη Μόσχα επιχειρώντας πρώτοι εκείνοι – οι Ουκρανοί – νέες επιθέσεις. Για να είναι όμως αποτελεσματικές αυτές οι νέες επιθέσεις, οι Ουκρανοί χρειάζονται, όπως υποστηρίζουν, εκατοντάδες δυτικά tanks. Ευπρόσδεκτα τα αμερικανικά Bradley και Stryker. Ευπρόσδεκτα και τα γερμανικά Marder. Πλην όμως οι Ουκρανοί υπογραμμίζουν ότι χρειάζονται δυτικά tanks, πέρα από δυτικά ΤΟΜΑ και ΤΟΜΠ.
Οι Βρετανοί – που έχουν παλαιόθεν ανοιχτούς λογαριασμούς με τη Ρωσία – έσπευσαν, από την πλευρά τους, να κάνουν γνωστό ότι θα στείλουν στην Ουκρανία άρματα μάχης τύπου Challenger.
Οι Αμερικανοί από την άλλη μεριά, που ξεχωρίζουν ως η χώρα που έχει παράσχει τη με διαφορά μεγαλύτερη στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, διστάζουν να στείλουν Abrams επικαλούμενοι μια σειρά από πολύ πρακτικούς λόγους (σχετικούς με τα καύσιμα των εν λόγω αρμάτων και με τις γραμμές ανεφοδιασμού τους).
Η Πολωνία, η Φινλανδία, η Ολλανδία και οι χώρες της Βαλτικής δηλώνουν έτοιμες να στηρίξουν την αποστολή γερμανικών Leopard.
Όσο για τους Γερμανούς, εκείνοι γενικώς διστάζουν και καθυστερούν καθώς προσπαθούν πια να περάσουν από τη θεωρία του Zeitenwende που είχε ανακοινώσει ο Όλαφ Σολτς στην πράξη…
Τα γερμανικά Leopard αξιολογούνται ως «η καλύτερη δυνατή» στην παρούσα φάση επιλογή για την Ουκρανία. Κρίνοντας, δε, από τις τελευταίες εξελίξεις και παρά τις αρχικές διαφωνίες του Βερολίνου, το πιο πιθανό είναι ότι κάποια από αυτά τα tanks όντως θα βρουν τον δρόμο τους προς την Ουκρανία.
Από εκεί και πέρα ωστόσο, οι διαφωνίες μεταξύ των δυτικών ηγεσιών για τα άρματα υποκρύπτουν επί της ουσίας και άλλες, βαθύτερες και ευρύτερες διαφωνίες αναφορικά με τις προοπτικές εξέλιξης του πολέμου.
Οι χώρες της Βαλτικής, η Πολωνία, σε έναν βαθμό η Μεγάλη Βρετανία κ.ά. εκτιμούν – ή θέλουν να εκτιμούν – ότι η Ουκρανία μπορεί πράγματι να βγει νικήτρια από αυτόν τον πόλεμο ανακτώντας τα χαμένα εδάφη στο σύνολό τους της Κριμαίας συμπεριλαμβανομένης. Κύκλοι σε αυτές τις χώρες προχωρούν μάλιστα ακόμη παραπέρα και οραματίζονται μια διάλυση της Ρωσικής Ομοσπονδίας που θα απέτρεπε ανάλογες ρωσικές επιθέσεις κατά γειτονικών κρατών στο μέλλον.
Οι ΗΠΑ ωστόσο και οι λοιποί Ευρωπαίοι παρουσιάζονται λιγότεροι αισιόδοξοι ή μαξιμαλιστές αναφορικά με όσα θα μπορούσαν πρακτικά να επιτύχουν οι Ουκρανοί το προσεχές διάστημα επί του πεδίου. Οι Αμερικανοί (ο στρατηγός Μαρκ Μίλεϊ, ο υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν κ.ά.) έχουν, από την πλευρά τους, στείλει το μήνυμα ότι θα είναι πολύ δύσκολο οι Ρώσοι να χάσουν μέσα στο 2023 εδάφη από εκείνα που σήμερα ελέγχουν εντός των ουκρανικών συνόρων.
Πολλοί Ευρωπαίοι από την άλλη πλευρά, αν και δεν το δηλώνουν προς το παρόν ευθαρσώς, θα ήθελαν να δουν αυτόν τον πόλεμο να τελειώνει σύντομα με έναν συμβιβασμό που είναι σαφές όμως ότι δεν θα ικανοποιεί πλήρως την ουκρανική πλευρά.
«Ο πραγματικός κίνδυνος για την ευρωπαϊκή ενότητα είναι οι αποκλίνουσες απόψεις για το πώς πρέπει να τελειώσει αυτός ο πόλεμος…», έγραφε ο Ιβάν Κράστεφ στους New York Times τον περασμένο Νοέμβριο, ξεχωρίζοντας τότε τρεις διαφορετικές σχολές σκέψης εντός του δυτικού μπλοκ: εκείνη των ρεαλιστών, εκείνη των αισιόδοξων και εκείνη των αναθεωρητών.
Καθώς οδεύουμε πια προς τη συμπλήρωση ενός έτους από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, οι αποκλίνουσες εκτιμήσεις αυτών των σχολών βγαίνουν στο προσκήνιο, με τους αισιόδοξους – αναθεωρητές να ζητούν tanks οραματιζόμενοι νέες μεγάλες ουκρανικές νίκες και τους ρεαλιστές από την άλλη πλευρά να προκρίνουν αναλύσεις κόστους – οφέλους…
Δημοσίευση σχολίου