A memorial of former Turkish President Mustafa Kemal Ataturk stands in Yehud, Israel.
Το Stratfor αναφέρει ότι η Τουρκία και το Ισραήλ είναι κοντά στο να βρούνε μία λύση στα μεταξύ τους προβλήματα. Βλέπε “In the Middle East, a Long Dormant Alliance Re-Emerges”, Μάρτιος 2016. Έχω διαβάσει σε αρκετά τουρκικά δημοσιεύματα να γίνεται αναφορά σε μία προσέγγιση Τουρκίας-Ισραήλ, αλλά στην πράξη διαψεύδονται από τους Ισραηλινούς, όχι με λόγια, αλλά με άκομψες διπλωματικές κινήσεις, που δείχνουν ξεκάθαρα ότι η προτεραιότητα των Ισραηλινών είναι η Ρωσία και όχι η Τουρκία.
Να θυμίσω ότι τον Ιανουάριο του 2016., ο Υπουργός Άμυνας του Ισραήλ δήλωσε με πολύ άκομψο τρόπο ότι ο ISIS χρηματοδοτείται από την Τουρκία, αναφερόμενος στις αγορές πετρελαίου της Τουρκίας από τον ISIS. Βλέπε το κρατικό Ρωσικό RT (Russia Today) “Israeli defense minister says ISIS funded with Turkish money”, Ιανουάριος 2016.
Ο Ισραηλινός Υπουργός Άμυνας έκανε αυτό ακριβώς που είχαν κάνει και οι Ρώσοι λίγες μέρες νωρίτερα, όταν ο Πούτιν είχε πρώτος εκτοξεύσει την ίδια κατηγορία εναντίον της Τουρκίας. Προφανώς οι Ισραηλινοί ήθελαν να δείξουν στους Ρώσους ότι η Ρωσία, και όχι η Τουρκία, αποτελεί προτεραιότητα για την εθνική ασφάλεια του Ισραήλ.
Λίγες μέρες αργότερα, ο Υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, ευρισκόμενος στο συμβούλιο ασφαλείας του Μονάχου, δήλωσε ότι οι Ισραηλινοί και οι Σαουδάραβες συναντιούνται κρυφά και δίνουν τα χέρια, επειδή και οι δύο ανησυχούν με την άνοδο του Ιράν, φέρνοντας σε πολύ δύσκολη θέση και εξαγριώνοντας με αυτόν τον τρόπο τον αρχηγό τον μυστικών υπηρεσιών της Σαουδικής Αραβίας, τον Πρίγκηπα Turki al Faisal al Saud, ο οποίος πήρε τον λόγο και απάντησε ότι το να ανταλλάσεις χειραψίες με Ισραηλινούς δεν ωφέλησε ποτέ τους Παλαιστινίους. Βλέπε Haaretz “Ya'alon: Israelis Secretly Meeting With Officials From Gulf States”, Φεβρουάριος 2016.
Είναι άλλο πράγμα να συνεργάζονται κρυφά οι Ισραηλινοί με τους Σαουδάραβες εναντίον των Ιρανών, και άλλο να το βγάζουν στην φόρα οι Ισραηλινοί, φέρνοντας σε δύσκολη θέση τους Σαουδάραβες, που δεν έχουν καν αναγνωρίσει το Ισραήλ, άσχετα αν αναγκάζονται να συνεργαστούν μαζί του λόγω του κοινού εχθρού.
Οι δύο τόσο άκομψες κινήσεις του Υπουργού Άμυνας του Ισραήλ, εναντίον της Τουρκίας και της Σαουδικής Αραβίας, δεν μπορεί να έγιναν από απερισκεψία ή από αφέλεια. Είναι σίγουρο ότι ήταν πολύ καλά μελετημένες κινήσεις, και σκοπό είχαν να προσβάλουν την Τουρκία και την Σαουδική Αραβία, ώστε οι Ισραηλινοί να δείξουν στους Ρώσους ότι θεωρούν την Ρωσία πολύ σημαντικότερη από την Τουρκία και την Σαουδική Αραβία για την εθνική τους ασφάλεια.
Και νομίζω ότι αυτό προκύπτει και από μία γρήγορη ματιά στον παρακάτω χάρτη.
Χάρτης 1 Ισραήλ
Στον παραπάνω χάρτη βλέπετε τους κινδύνους στα σύνορα του Ισραήλ. Στα νότια είναι η Χαμάς από την Γάζα, υποστηριζόμενη από Τουρκία, Κατάρ, Ιράν, η οποία όμως είναι εγκλωβισμένη λόγω του ναυτικού αποκλεισμού που έχουν επιβάλλει στην Γάζα οι Ισραηλινοί και οι Αιγύπτιοι.
Στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ βρίσκεται η Λιβανέζικη Σιιτική οργάνωση Χεζμπολάχ, που υποστηρίζεται από την Ρωσία και το Ιράν, και την οποία μπορούν να εξοπλίζουν άνετα μέσω της Συρίας οι Ρώσοι και οι Ιρανοί.
Στα βόρειοανατολικά σύνορα του Ισραήλ, στα Υψώματα Γκολάν, ο κίνδυνος προέρχεται προς το παρόν από το Ιράν, αλλά το ποιος θα είναι τελικά ο κίνδυνος θα εξαρτηθεί από το ποιος θα επικρατήσει στην περιοχή. Γιατί σήμερα εκεί μπορεί να βρίσκεται το Ιράν, αύριο μπορεί εκεί να βρίσκεται ο ISIS. Όμως η δύναμη πυρός του Ιράν στα υψώματα Γκολάν είναι πολύ μικρότερη από αυτήν της Χεζμπολάχ, γιατί με την ανοχή της Ρωσίας οι Ισραηλινοί χτυπούν τα φορτία των Ιρανών πριν φτάσουν στα Υψώμτα.
Στα ανατολικά ο κίνδυνος για το Ισραήλ προέρχεται από την Ιορδανία και την Δυτική Όχθη, όπου λόγω των εκατοντάδων χιλιάδων μεταναστών ο ISIS έχει αυξήσει την παρουσία του, και κατά συνέπεια και η Τουρκία έχει αυξήσει την επιρροή της. Την Δυτική Όχθη την ελέγχουν οι σοσιαλιστές Παλαιστίνιοι της Φατάχ, που είναι η οργάνωση του Γιάσερ Αραφάτ, με επικεφαλής αυτήν την στιγμή τον Μαχμούντι Αμπάς.
Επιρροή στην Φατάχ είχε μέχρι πρόσφατα η Σαουδική Αραβία, όπως και στο Βασίλειο της Ιορδανίας, αλλά το πράγμα αρχίζει να μπλέκεται τελευταία. Το πράγμα μπλέκεται και γιατί ανεβαίνει ο ISIS στην Ιορδανία και την Δυτική Όχθη, και γιατί το Ιράν αρχίζει να ανακατεύεται στην Δυτική Όχθη. Βλέπε Reuters “Iran to pay families of killed Palestinians - ambassador in Beirut”, Φεβρουάριος 2016, και Wall Street Journal “Islamic State Lured a Son of Jordan’s Elite”, Δεκέμβριος 2015.
Το πως θα εξελιχθεί η κατάσταση στην Δυτική Όχθη και τα Υψώματα Γκολάν, και το ποιον θα έχουν τελικά να αντιμετωπίσουν εκεί οι Ισραηλινοί, θα φανεί στο μέλλον. Αυτό που μπορούμε όμως να πούμε με βεβαιότητα είναι ότι σήμερα η Δυτική Όχθη δεν αποτελεί για το Ισραήλ τον κίνδυνο που αποτελεί η Χεζμπολάχ στον Νότιο Λίβανο.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που αντιμετωπίζουν σήμερα οι Ισραηλινοί είναι οι Ρώσοι, αφού με ρωσικό οπλισμό κυρίως κινούνται και οι Ιρανοί στα Υψώματα Γκολάν, αλλά και οι Λιβενέζοι Σιίτες της Χεζμπολάχ. Τα προηγούμενα χρόνια οι Ιρανοί έχουν εξοπλίσει με χιλιάδες πυραύλους την Χεζμπολάχ μέσω του συμμάχου τους Άσαντ.
Το πρόβλημα με την Χεζμπλάχ γίνεται μεγαλύτερο για τους Ισραηλινούς, αν υποτεθεί ότι σε μία σύγκρουση Χεζμπολάχ-Ισραήλ, η Χεζμπολάχ θα έχει την υποστήριξη των Ρώσων. Οι Ρώσοι έχουν κατεβάσει στην Συρία ότι πιο μοντέρνο διαθέτουν σε αεροσκάφη, ραντάρς και αντι-πυραυλικά συστήματα. Ακόμη και χωρίς τους Ρώσους, σε έναν πόλεμο Χεζμπολάχ-Ισραήλ θα προκληθεί τέτοιο μακελειό, που θα κάνει τις συγκρούσεις Ισραήλ-Χαμάς στην Γάζα να μοιάζουν με παιδική χαρά. Αλλά αν οι Ρώσοι εμπλακούν ενεργά σε έναν πόλεμο Χεζμπολάχ-Ιράν, με τα αντιπυραυλικά συστήματα και τα ραντάρ που έχουν κατεβάσει στην Συρία, τα πράγματα θα είναι πολύ διαφορετικά για τους Ισραηλινούς. Είναι ένα πράγμα να υποστηρίζεται η Χεζμπολάχ ενεργά από το Ιράν, και ένα άλλο να υποστηρίζεται ενεργά από την Ρωσία. Είναι ένα πράγμα η Χεζμπολάχ να χρησιμοποιεί ρωσικά όπλα εναντίον του Ισραήλ, και ένα άλλο να υποστηρίζεται ενεργά από την Ρωσία σε έναν πόλεμο με τον Ισραήλ.
Στα παραπάνω θα πρέπει να προσθέσετε ότι οι ΗΠΑ έχουν μειώσει πάρα πολύ τις δυνάμεις τους στην Μέση Ανατολή, και έχουν βελτιώσει τις σχέσεις τους με το Ιράν. Αυτή είναι η πολιτική Ομπάμα, και τα πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα για τους Ισραηλινούς, λόγω της Μουσουλμανικής καταγωγής του Μπάρακ Ομπάμα. Ο Ομπαμα εκτός από το να έχει Μουσουλμανική καταγωγή είναι και αριστερός, και αυτόν τον κάνει πολύ πιο ανεκτικό απέναντι στους Ισλαμιστές. Βλέπε “Ομπάμα-Μουσουλμανική Αδελφότητα”.
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι η σημασία της Ρωσίας για το Ισραήλ είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτήν της Τουρκίας. Αυτός είναι ο λόγος που οι Ισραηλινοί δεν διστάζουν να προσβάλουν δημοσίως τους Τούρκους και τους Σαουδάραβες, κλείνοντας το μάτι στους Ρώσους.
Επίσης, πριν λίγες μέρες, ο Πρόεδρος του Ισραήλ, μετά από προτροπή του Νετανιάχου, ακύρωσε την προγραμματισμένη επίσκεψη του στην Αυστραλία, προκειμένου να πάει στην Ρωσία και να συναντηθεί με τον Πούτιν, εξαγριώνοντας τους Αυστραλούς. Βλέπε Jerusalem Post “Rivlin cancels Australia trip, to meet Putin in Russia instead”, Φεβρουάριος 2016.
Ούτε αυτή την άκομψη κίνηση θεωρώ τυχαία. Να θυμίσω ότι οι Αυστραλοί είναι μεγάλοι παραγωγοί φυσικού αερίου, και εταιρείες της Αυστραλίας είχαν ενδιαφερθεί να αναμιχθούν στα κοιτάσματα του Ισραήλ. Βλέπε Times of Israel “Top Australian company buys into Israeli natural gas”, Δεκέμβριος 2012. Είναι επίσης γνωστό ότι οι Ισραηλινοί έχουν βάλει στα κοιτάσματα τους Ρώσους. Βλέπε Reuters “Why Russia may be a smart business partner for Israel”.
Προφανώς οι Ισραηλινοί θέλουν να δείξουν στους Ρώσους ότι η προτεραιότητα τους είναι η Ρωσία, και ότι το αν η Τουρκία, ή η Αυστραλία, ή κάποιος άλλος, θα αγοράσει από αυτούς φυσικό αέριο είναι δευτερεύον σε σχέση με την εθνική τους ασφάλεια, για την οποία η Ρωσία αποτελεί κεφάλαιο.
Το ερώτημα είναι αφού η κατάσταση είναι αυτή που περιγράφω παραπάνω, γιατί το Stratfor γράφει για μία προσέγγιση Ισραήλ-Τουρκίας? Νομίζω ότι δύο είναι οι περιπτώσεις. Η πρώτη περίπτωση είναι ότι το Ισραήλ και η Τουρκία έχουν σήμερα έναν κοινό εχθρό, το Ιράν. Ενδεχομένως οι Τούρκοι και οι Ισραηλινοί να μπορούν να έχουν μία περιορισμένη συμμαχία εναντίον των Ιρανών. Άλλωστε οι Ισραηλινοί ήδη συνεργάζονται εναντίον του Ιράν με τους συμμάχους των Τούρκων, τους Σιίτες Μουσουλμάνους του Αζερμπαϊτζάν, αφού το Ιράν και το Αζερμπαϊτζάν έχουν πολύ προβληματικές σχέσεις. Βλέπε Jerusalem Post “Azerbaijan: Israel’s secret Muslim friend”, Φεβρουάριος 2015.
Ενδεχομένως να μπορούν οι Τούρκοι και οι Ισραηλινοί να συνεργαστούν ακόμη περισσότερο με τους Τούρκους εναντίον των Ιρανών. Η παραπάνω είναι η καλή περίπτωση για τους Ισραηλινούς. Η κακή περίπτωση είναι να βρούνε οι Ρώσοι και οι Ιρανοί μία οριστική φόρμουλα στα ενεργειακά τους. Γιατί ενώ είναι ξεκάθαρο με τις παρούσες συνθήκες ότι η Ρωσία είναι σημαντικότερη από την Τουρκία για την εθνική ασφάλεια του Ισραήλ, δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο ότι το Ισραήλ είναι σημαντικότερο από το Ιράν για τα συμφέροντα της Ρωσίας.
Όπως έχω ξαναπεί, αν οι Ιρανοί δεσμευτούν ότι δεν θα στείλουν φυσικό αέριο στην Ευρώπη, ή αν δεσμευτούν ότι αν το κάνουν θα το κάνουν όχι μέσω της Τουρκίας, αλλά μέσω της Συρίας, με ένα δίκτυο που θα κατασκευάσει η Gazprom, πχ αγωγός Ιράν-Ιράκ-Συρίας, ή αν οι Ιρανοί δεσμευτούν ότι για τα επόμενα χρόνια θα στέλνουν φυσικό αέριο μόνο στην Ασία, τότε το Ιράν θα είναι για την Ρωσία πολύ σημαντικότερο από το Ισραήλ. Και μέσα στα ανταλλάγματα που θα δώσουν οι Ρώσοι στους Ιρανούς θα μπορούσε να είναι και μία αντιαεροπορική κάλυψη εναντίον των Ισραηλινών στην Συρία και τον Λίβανο.
Οι Ρώσοι και οι Ιρανοί ήδη ανακοίνωσαν τον Φεβρουάριο του 2016 ότι αναβαθμίζουν την στρατιωτική τους συνεργασία, αν και δεν γνωρίζω τι συμφώνησαν για το Ισραήλ, και πως αυτό θα επηρεάσει τις σχέσεις Ρωσίας-Ισραήλ. Βλέπε το κρατικό Γαλλικό πρακτορείο France 24 “Russia, Iran ready to 'reinforce' military cooperation”, Φεβρουάριος 2016.
Αν οι Ρώσοι και οι Ιρανοί συμφωνήσουν να συνεργαστούν εναντίον του Ισραήλ, οι Ισραηλινοί θα πρέπει να προσπαθήσουν να συνεργαστούν με την Τουρκία εναντίον της Ρωσίας και του Ιράν. Οι Ισραηλινοί ήδη συνεργάζονται με τους Σαουδάραβες εναντίον του Ιράν. Αν οι Ρώσοι και οι Ιρανοί τα βρούνε και εναντίον του Ισραήλ, οι Ισραηλινοί θεωρητικά θα πρέπει να ενταχθούν πλήρως στον άξονα Τουρκίας-Σαουδικής Αραβίας εναντίον της Ρωσίας και του Ιράν. Το πρόβλημα είναι ότι αυτός ο άξονας περιλαμβάνει τον ISIS, και άλλες ομάδες Σύριων και Ιρακινών Σουνιτών Ισλαμιστών, και αυτό καθιστά μία τέτοια συμμαχία πολύ δύσκολη.
Πως θα συνεργάζονται οι Ισραηλινοί με τους Τούρκους, όταν οι Τούρκοι υποστηρίζουν για παράδειγμα τους Σουνίτες Ισλαμιστές του Ιράκ, τους πρώην ανθρώπους δηλάδη του Σαντάμ Χουσέιν, που είναι ορκισμένοι εχθροί του Ισραηλ? Επίσης πως θα συνεργάζονται οι Ισραηλινοί με τους Τούρκους Ισλαμιστές, όταν οι Τούρκοι Ισλαμιστές σκοτώνονται με τους συμμάχους των Ισραηλινών, τους Αιγύπτιους σοσιαλιστές του Σίσι?
Θέλω να πω ότι υπάρχει το κακό σενάριο για τους Ισραηλινούς, να συνεργαστούν οι Ρώσοι και οι Ιρανοί εναντίον του Ισραήλ, αλλά υπάρχει και το χειρότερο, που είναι ενώ θα συμβαίνει αυτό, να μην καταφέρνουν οι Ισραηλινοί και οι Τούρκοι να βρούνε μία φόρμουλα συνεργασίας, ώστε να χτυπήσουν από κοινού τους Ρώσους.
Το Stratfor αναφέρει ότι οι δύο χώρες έχουν βρει μία φόρμουλα. Μένει να δούμε σε ποια από τις περιπτώσεις που αναφέρω παραπάνω αναφέρεται το Stratfor, και με ποιον τρόπο θα γίνει αυτή η προσέγγιση. Πχ η προσέγγιση θα αφορά μόνο Ιράν ή και την Ρωσία? Η προσέγγιση θα περιλαμβάνει και μία προσέγγιση Τουρκίας-Αιγύπτου ή όχι? Και άλλα πολλά ερωτηματικά θα πρέπει να απαντηθούν.
Το καλό για τους Ισραηλινούς είναι ότι οι Ρώσοι θα θέλουν να έχουν τους Ισραηλινούς ως εφεδρεία εναντίον του Ιράν, σε περίπτωση που στραβώσει το πράγμα ανάμεσα σε Ρωσία και Ιράν. Οι Ιρανοί μπορεί να δώσουν διαβεβαιώσεις στους Ρώσους, αλλά έχουν βελτιώσει τις σχέσεις τους με τους Αμερικανούς. Δεν συμφέρει την Ρωσία να υπάρχει ένα ισχυρό Ισραήλ που να μπορεί να συνεργαστεί μαζί της εναντίον του Ιράν αν χρειαστεί? Δεν είναι άσπρο μαύρο αυτά τα πράγματα.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου