Το 2001 ο Michael Klare, καθηγητής στο Hampshire College των ΗΠΑ, δημοσίευσε άρθρο του στο περιοδικό Foreign Affairs με τίτλο: “The New Geography of Conflict” (May/June 2001). Το άρθρο του καθ. Klare θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένα βαθμό «προφητικό» όσο αφορά τις γεωπολιτικές εξελίξεις που βιώσαμε αλλά και βιώνουμε ακόμη. Ο καθ. Klare θεωρείται ο παγκόσμιος γκουρού της Θεωρίας των Πολέμων για τις Πλουτοπαραγωγικές Πηγές (Resource Wars).
Σωτήρης Ν. Καμενόπουλος
Διπλ. Μηχανικός Παραγωγής & Διοίκησης (M.Eng.)
Υπ. Διδάκτωρ Πολυτεχνείου Κρήτης
Σε εκείνο το άρθρο ο συγγραφέας είχε παρουσιάσει ένα χάρτη («Possible Flash Points for Resource Conflict») στον οποίο παρέθεσε διάφορα γεωγραφικά σημεία του πλανήτη τα οποία θεωρούσε υποψήφια για τις επόμενες αναφλέξεις-συγκρούσεις. Συγκρούσεις οι οποίες θα σχετίζονταν με την παρουσία πλουτοπαραγωγικών πηγών στις αντίστοιχες γεωγραφικές περιοχές.
Ο καθ. Klare είχε θεωρήσει ως κύριες πλουτοπαραγωγικές πηγές-αιτίες αυτών των συγκρούσεων τις κάτωθι:
√ Πετρέλαιο και φυσικό αέριο (και τους αγωγούς μεταφοράς αυτών)
√ Συστήματα νερού/υδροφόρους ορίζοντες
√ Ορυκτά και πολύτιμοι λίθοι
√ Ξυλεία
Ο καθ. Klare δεν είχε διαχωρίσει το ιδιοκτησιακό καθεστώς των παραπάνω πλουτοπαραγωγικών πηγών σε ιδιωτικό και δημόσιο: ο γεωπολιτικός κίνδυνος παραμένει ο ίδιος σε κάθε περίπτωση.
Είναι αδιαμφισβήτητο το γεγονός πως η παρουσία πλουτοπαραγωγικών πηγών (και αγωγών διέλευσης φυσικού αερίου) σε μία περιοχή μπορεί να συσχετίζεται με τη δημιουργία εγγενών συγκρούσεων σε αυτή την περιοχή. Αυτά είναι γνωστά τόσο από τα στοιχεία του Peace Research Institute Oslo (PRIO), όσο και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Joint Research Centre-JRC, Institute for the Protection and Security of the Citizen).
Με λίγα λόγια: οι χώρες από τις οποίες θα περνούν αγωγοί φυσικού αερίου, θα πρέπει να κατανοούν το γεγονός πως δημιουργείται γι’ αυτές ένας επιπλέον εγγενής κίνδυνος. Αυτό οι Βρυξέλλες το γνωρίζουν καθώς έχουν χρηματοδοτήσει σχετικές έρευνες μέσω του JRC.
Στις 9 Ιουλίου 2013 Έλληνας ευρωβουλευτής είχε θέσει ερώτημα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με θέμα τη μη πληρωμή τελών διέλευσης του αγωγού φυσικού αερίου TAP (Trans Adriatic Pipeline). Η επερώτηση του Έλληνα Ευρωβουλευτή εδώ: http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+WQ+E-2013-008160+0+DOC+XML+V0//EL
Στις 30 Αυγούστου 2013, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απάντησε. Η απάντηση εδώ: http://www.europarl.europa.eu/sides/getAllAnswers.do?reference=E-2013-008160&language=EL
Θα είμαι ξεκάθαρος: Προσωπικά θεωρώ πως κάθε χώρα έχει τις εγγενείς ιδιαιτερότητες και αντιμετωπίζει διαφορετικούς γεωπολιτικούς κινδύνους οι οποίοι συνάδουν με την Εθνική τους Ασφάλεια… π.χ. είναι ηλίου φαεινότερο πως άλλους γεωπολιτικούς κινδύνους αντιμετωπίζει το Βέλγιο ή η Ολλανδία και άλλους η Ελλάδα…
Σε αυτούς τους γεωπολιτικούς κινδύνους εκτίθεται η χώρα διέλευσης και όχι, απαραίτητα, η χώρα κατάληξης ενός αγωγού…
Εκ της διεθνούς βιβλιογραφίας, η αντιμετώπιση των κινδύνων πάσης φύσεως γίνεται με συγκεκριμένες εναλλακτικές:
Εναλλακτική 1. Με την εξάλειψη του κινδύνου στην πηγή του: δηλαδή να μη γίνει το έργο. Αυτό είναι αδιανόητο και προσωπικά το απορρίπτω.
Εναλλακτική 2. Με πρόληψη η οποία θα μειώσει είτε τη σοβαρότητα του κινδύνου είτε την πιθανότητα εμφάνισης του κινδύνου, είτε ταυτόχρονα και τα δύο. Λεπτομέρεια: η πρόληψη συνδέεται πάντα με χρηματοδότηση.
Μπορεί να πικραίνω πολλούς, αλλά με δεδομένα όλα τα παραπάνω, θεωρώ πως στο πλαίσιο της ΕΕ, η ύπαρξη ενός «Τέλους Διέλευσης Εγγενούς (Γεωπολιτικού) Κινδύνου» θεωρείται απαραίτητη και δίκαιη για τέτοιες περιπτώσεις. Αυτό το Τέλος Διέλευσης θα πρέπει να κατευθύνεται στα Ταμεία των χωρών διέλευσης αναλόγως του βαθμού επικινδυνότητας της κάθε περιοχής διέλευσης.
Η άλλη εναλλακτική, ώστε να μην επιβαρυνθεί η ιδιοκτήτρια εταιρεία του αγωγού, θα ήταν η αντικατάσταση ενός τέτοιου Τέλους Διέλευσης με ενίσχυση εκ των χρημάτων που διαχειρίζεται η ΕΕ.
Σε κάθε περίπτωση κάτι πρέπει να γίνει ώστε να υπάρξει ανταποδοτικό όφελος για τους εγγενείς (γεωπολιτικούς) κινδύνους για τη χώρα διέλευσης.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου