Ο ρόλος της Τουρκίας στο Αφγανιστάν και ο κίνδυνος από την ενδεχόμενη επιστροφή των Ταλιμπάν – Θα λειτουργήσει ή όχι ως οπισθοφυλακή των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ;
Γράφει ο Γιώργος ΚαπόπουλοςΌταν η ΕΣΣΔ του Μπρέζνιεφ εισέβαλλε στο Αφγανιστάν στα τέλη Δεκεμβρίου του 1979 ο Economist θύμισε την σφαγή του βρετανικού εκστρατευτικού σώματος που επιχείρησε να καταλάβει την Καμπούλ στα μέσα του 19ου αιώνα.
Από το Λονδίνο ο Καρλ Μαρξ σχολίαζε τότε ότι το ανυπότακτο Αφγανιστάν είναι η Πολωνία της Ασίας.
Δέκα χρόνια μετά την εισβολή η ΕΣΣΔ αποχώρησε από την χώρα και σήμερα βρίσκεται σε εξέλιξη η αποχώρηση των ΗΠΑ μετά από παραμονή είκοσι χρόνων..
Όλοι γνωρίζουν αυτό που δημόσια κανείς δεν ομολογεί, ότι δηλαδή σε όποια συμβιβαστική φόρμουλα και να καταλήξουν οι ειρηνευτικές συνομιλίες, η επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία και η εγκαθίδρυση ενός σκληρού ισλαμικού καθεστώτος είναι ζήτημα χρόνου.
Η κατάσταση πραγμάτων σήμερα στο Αφγανιστάν θυμίζει το Νότιο Βιετνάμ λίγο πριν την συμφωνία ΗΠΑ – Βορείου Βιετνάμ στο Παρίσι στα τέλη Ιανουαρίου του 1973 για πλήρη αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων.
Δύο χρόνια μετά την Άνοιξη του 1975 οι Βιετκόγκ έμπαιναν θριαμβευτές στην Σαϊγκόν.
Εύλογα τίθεται το ερώτημα αν ο Ερντογάν έχει επίγνωση των κινδύνων που θα αντιμετωπίσει η Τουρκία με την προθυμία της να αναλάβει την ασφάλεια του Αεροδρομίου της Καμπούλ μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.
Έλεγχος του Αεροδρομίου της Καμπούλ σημαίνει έλεγχο της επικοινωνίας του Αφγανιστάν με το εξωτερικό που για να διασφαλισθεί προϋποθέτει τον έλεγχο της πρόσβασης στην πρωτεύουσα της χώρας αλλά και ταυτόχρονη φρούρηση των κυβερνητικών κτιρίων.
Με δύο λόγια αν τελικά εμπλακεί η Τουρκία στην Καμπούλ αυτό σημαίνει ή σκληρή σύγκρουση με τους προελαύνοντες Ταλιμπάν ή σιωπηλή ανοχή αν όχι συνενοχή στην επιστροφή τους στην εξουσία.
Και όχι μόνον καθώς η Άγκυρα κινδυνεύει να έλθει σε σύγκρουση με όλους τους εμπλεκόμενους περιφερειακούς παίκτες:
– Πρώτον με το Πακιστάν που μέσω της επιστροφής των Ταλιμπάν φιλοδοξεί να ελέγξει την χώρα όπως την περίοδο 1996-2001. Οι Ταλιμπάν εκπροσωπούν την εθνότητα των Παχτούνων που πλειοψηφούν στο Αφγανιστάν αλλά και στην επαρχία Βορειοδυτικών συνόρων του Πακιστάν.
– Δεύτερον με το Ιράν που στηρίζει ιρανικές κατά πλειοψηφία εθνοτικές ομάδες οι περισσότερες από τις οποίες μέχρι το 2001 αποτελούσαν την Βόρεια Συμμαχία.
– Τρίτον με την Ρωσία η οποία έχει κάθε λόγο να ανησυχεί με την τουρκική στρατιωτική παρουσία στην Καμπούλ στο μαλακό υπογάστριο της πρώην Σοβιετικής Κεντρικής Ασίας που με εξαίρεση το Τατζικιστάν αποτελείται από τουρκόφωνα μουσουλμανικά κράτη.
Το δίλημμα είναι ασφυκτικό για την Άγκυρα που είδε την εμπλοκή στο Αφγανιστάν σαν το πρώτο κεφάλαιο μιας Θετικής Ατζέντας συνεργασίας με τις ΗΠΑ που θα μπορούσε να διασφαλίσει σε μια αντισταθμιστική μελλοντική δυναμική αν όχι στήριξη τουλάχιστον ανοχή της Ουάσιγκτον για την τουρκική εμπλοκή και παρουσία στον Καύκασο, στην Λιβύη και στην Συρία.
Προστάτης της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην Μέση Ανατολή ο Ερντογάν οδήγησε σε αδιέξοδο τις σχέσεις με τον Αραβικό Κόσμο και το Ισραήλ.
Ποιο ρόλο θα διαδραματίσει η Τουρκία στο Αφγανιστάν;
Θα λειτουργήσει ως οπισθοφυλακή των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ με τους περιφερειακούς παίκτες να βλέπουν την εμπλοκή της ως ευρύτερη αποσταθεροποιητική απειλή;
Ή θα λειτουργήσει στην πράξη ως εμπροσθοφυλακή μιας με την ανοχή αν όχι την συνενοχή της επιστροφής των Ταλιμπάν στην Καμπούλ;
Αν στην Μέση Ανατολή ο Ερντογάν έχει απέναντί του την Αίγυπτο, την Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ, στην Νοτιοδυτική Ασία θα βρει απέναντι του ένα ευρύ μέτωπο δυσαρεστημένων από την Τεχεράνη και το Νέο Δελχί μέχρι το Ισλαμαμπάντ, την Μόσχα, αλλά και το Πεκίνο.
Εύλογα τίθεται το ερώτημα αν ο Ερντογάν έχει επίγνωση των κινδύνων που θα αντιμετωπίσει η Τουρκία με την προθυμία της να αναλάβει την ασφάλεια του Αεροδρομίου της Καμπούλ μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.
Έλεγχος του Αεροδρομίου της Καμπούλ σημαίνει έλεγχο της επικοινωνίας του Αφγανιστάν με το εξωτερικό που για να διασφαλισθεί προϋποθέτει τον έλεγχο της πρόσβασης στην πρωτεύουσα της χώρας αλλά και ταυτόχρονη φρούρηση των κυβερνητικών κτιρίων.
Με δύο λόγια αν τελικά εμπλακεί η Τουρκία στην Καμπούλ αυτό σημαίνει ή σκληρή σύγκρουση με τους προελαύνοντες Ταλιμπάν ή σιωπηλή ανοχή αν όχι συνενοχή στην επιστροφή τους στην εξουσία.
Και όχι μόνον καθώς η Άγκυρα κινδυνεύει να έλθει σε σύγκρουση με όλους τους εμπλεκόμενους περιφερειακούς παίκτες:
– Πρώτον με το Πακιστάν που μέσω της επιστροφής των Ταλιμπάν φιλοδοξεί να ελέγξει την χώρα όπως την περίοδο 1996-2001. Οι Ταλιμπάν εκπροσωπούν την εθνότητα των Παχτούνων που πλειοψηφούν στο Αφγανιστάν αλλά και στην επαρχία Βορειοδυτικών συνόρων του Πακιστάν.
– Δεύτερον με το Ιράν που στηρίζει ιρανικές κατά πλειοψηφία εθνοτικές ομάδες οι περισσότερες από τις οποίες μέχρι το 2001 αποτελούσαν την Βόρεια Συμμαχία.
– Τρίτον με την Ρωσία η οποία έχει κάθε λόγο να ανησυχεί με την τουρκική στρατιωτική παρουσία στην Καμπούλ στο μαλακό υπογάστριο της πρώην Σοβιετικής Κεντρικής Ασίας που με εξαίρεση το Τατζικιστάν αποτελείται από τουρκόφωνα μουσουλμανικά κράτη.
Το δίλημμα είναι ασφυκτικό για την Άγκυρα που είδε την εμπλοκή στο Αφγανιστάν σαν το πρώτο κεφάλαιο μιας Θετικής Ατζέντας συνεργασίας με τις ΗΠΑ που θα μπορούσε να διασφαλίσει σε μια αντισταθμιστική μελλοντική δυναμική αν όχι στήριξη τουλάχιστον ανοχή της Ουάσιγκτον για την τουρκική εμπλοκή και παρουσία στον Καύκασο, στην Λιβύη και στην Συρία.
Προστάτης της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην Μέση Ανατολή ο Ερντογάν οδήγησε σε αδιέξοδο τις σχέσεις με τον Αραβικό Κόσμο και το Ισραήλ.
Ποιο ρόλο θα διαδραματίσει η Τουρκία στο Αφγανιστάν;
Θα λειτουργήσει ως οπισθοφυλακή των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ με τους περιφερειακούς παίκτες να βλέπουν την εμπλοκή της ως ευρύτερη αποσταθεροποιητική απειλή;
Ή θα λειτουργήσει στην πράξη ως εμπροσθοφυλακή μιας με την ανοχή αν όχι την συνενοχή της επιστροφής των Ταλιμπάν στην Καμπούλ;
Αν στην Μέση Ανατολή ο Ερντογάν έχει απέναντί του την Αίγυπτο, την Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ, στην Νοτιοδυτική Ασία θα βρει απέναντι του ένα ευρύ μέτωπο δυσαρεστημένων από την Τεχεράνη και το Νέο Δελχί μέχρι το Ισλαμαμπάντ, την Μόσχα, αλλά και το Πεκίνο.
Δημοσίευση σχολίου