Λεωνίδας Κουμάκης*
Από την αρχή του χρόνου, ο Ρ. Τ. Ερντογάν εγκατέλειψε τα πολυτελή παλάτια του, την καλοπέραση και την προκλητική πολυτέλεια της καθημερινότητας του. Εγκατέλειψε τα καθήκοντα του Προέδρου της Δημοκρατίας και μεταμορφώθηκε σε κομματάρχη του ΑΚΡ προκειμένου να βοηθήσει στην εκλογή όσο το δυνατόν περισσότερων δημάρχων επιλογής του – ιδίως σε Κωνσταντινούπολη, Άγκυρα, Σμύρνη, Άδανα και Προύσα.
Άρχισε να οργώνει ολόκληρη την Τουρκία σπιθαμή προς σπιθαμή. Όλοι οι «εξωτερικοί εχθροί» της Τουρκίας γιγαντώθηκαν για τις ανάγκες των δημοτικών εκλογών. Η ασυνάρτητη φρασεολογία έσπασε κάθε προηγούμενο ρεκόρ και όλα τα κοντέρ. Όποια ξένη προσωπικότητα ερχόταν στο στόμα του Τούρκου Προέδρου και κομματάρχη των δημοτικών εκλογών, όποια χώρα έπαιρνε σειρά στο λεξιλόγιο του ανεδείκνυε το «μεγαλείο» του φτηνού λαϊκισμού σε αμόρφωτα ακροατήρια. Ο ηγέτης της Αιγύπτου Αμπντέλ Αλ Σίσι έγινε «ένα άκαρδο κάθαρμα». Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου «τύραννος και δολοφόνος». Ο ίδιος, κλήθηκε δημόσια να «τραβήξει το αυτί του γιού του» γιατί έκανε το φοβερό έγκλημα να αναφερθεί στην Πόλη με τον αυθεντικό της όνομα (Κωνσταντινούπολη).
Στις προεκλογικές παραστάσεις παρατηρήθηκε μια ακατάσχετη υποσχολογία προς κάθε κατεύθυνση. «Θα υπερασπίσουμε τα δίκια της Ιερουσαλήμ, θα υπερασπίσουμε τον νόμο στην Γάζα, θα συνεχίσουμε να είμαστε η κραυγή των παιδιών της Υεμένης, των άπορων της Συρίας και των πεινασμένων της Αφρικής». Δεν ξέφυγε από τις προεκλογικές παραστάσεις ούτε ο μακελλάρης της Νέας Ζηλανδίας, με δημόσιες προβολές του αποτρόπαιου μακελειού και επιθέσεις εναντίον της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας. «Η Τουρκία θα βάλει τον δράστη να πληρώσει εάν η Νέα Ζηλανδία δεν το κάνει… Η επίθεση αποτελεί μέρος μιας επίθεσης εναντίον της Τουρκίας και του Ισλάμ….Οι αντι-Μουσουλμάνοι Αυστραλοί θα ”σταλούν πίσω σε φέρετρα” όπως οι παππούδες τους στη μάχη της Καλλίπολης, κατά τον Ά Παγκόσμιο Πόλεμο».
Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί που ηλεκτρίζει τα εθνικιστικά, αμόρφωτα πλήθη της ανατολής στην αρχή αποκλείστηκε. «Γεμίστε πρώτα το Μπλε Τζαμί (Σουλτάναχμετ) και μετά βλέπουμε» (16/3/2019). Μόλις λίγες μέρες αργότερα όμως (26/3/2019) έγινε μια αναδίπλωση πανικού με υποσχέσεις ότι μετά τις εκλογές η Αγία Σοφία θα γίνει τζαμί! Τα πάντα για λίγους ακόμα ψήφους στην Κωνσταντινούπολη ώστε να υποστηριχτεί ο εκλεκτός του, ο πρώην δοτός πρωθυπουργός και εφοπλιστής Μπιναλί Γιλντιρίμ – κατά πολλούς η βιτρίνα σε όλες τις εφοπλιστικές δραστηριότητες της διεφθαρμένης «Φαμίλιας».
Ο προσφιλής «στόχος» των ΗΠΑ και της Δύσης γενικά δεν έλειψε, κυρίως με αφορμή την νέα κατρακύλα της Τουρκικής λίρας. Η Ελλάδα και η Κύπρος είχαν βέβαια, μαζί με τις αντίστοιχες παραβιάσεις του Ελληνικού εναέριου χώρου, την τιμητική τους. Οι λεκτικές επιθέσεις άρχισαν από νωρίς, με την απαγγελία στίχων ενός τραγουδιού («Όμορφη Σμύρνη, δεν φεύγει ο καπνός… Η αλεπού δεν μπορεί να μπει στο κρεβάτι του λιονταριού. O ποταπός Έλληνας δεν θα τα καταφέρει. Θα ρίξω τους Έλληνες στη θάλασσα» - Σμύρνη, 6/1/2019).
Γιατί όμως ο Ρ. Τ. Ερντογάν άφησε στην άκρη την μεγάλη υπεροψία που τον διακρίνει και υποχρεώθηκε να ξοδέψει ολόκληρες εβδομάδες σε περισσότερες από εκατό προεκλογικές συγκεντρώσεις προκειμένου να υποστηρίξει «δικούς του» δημάρχους; Δεν του αρκούσαν ο ελεγχόμενος τύπος, ο ασφυκτικός εναγκαλισμός της τηλεόρασης με την προκλητικά προνομιακή μεταχείριση, ο έλεγχος της δικαιοσύνης, των σωμάτων ασφαλείας και του στρατού; Δεν του αρκούσαν οι σίγουρες «παρεμβάσεις» όπου τα αποτελέσματα δεν θα ήταν αρεστά όπως στην περίπτωση του φιλο-κουρδικού ΗDP με όλη την ηγεσία του πίσω από τα σίδερα της φυλακής με ψεύτικες κατηγορίες; Αφού ο ίδιος ο Ερντογάν διεκήρυξε χωρίς καμιά ντροπή πως ακόμα και αν εκλεγούν οι υποψήφιοι του κόμματος ΗDP στις κουρδικές περιοχές της Τουρκίας, θα τους αντικαταστήσει αμέσως με κρατικούς διοικητές! Όπως ακριβώς έκανε και το 2014 απολύοντας 95 δημάρχους που εξελέγησαν με υποψήφιους του ΗDP!
Ακόμα και η αναμενόμενη νοθεία του εκλογικού αποτελέσματος με όλο το «σύστημα» κάτω από ασφυκτικό έλεγχο, δεν του εμπνέουν πλέον καμιά εμπιστοσύνη!
Ο Ρ. Τ. Ερντογάν τρομοκρατήθηκε μόνο με την ιδέα πως «χαλαρές» δημοτικές εκλογές μπορεί να χαρίσουν στην Τουρκική αντιπολίτευση τους περισσότερους από τους τριάντα μητροπολιτικούς δήμους οδηγώντας ευθέως σε ραγδαία εσωτερική αποσταθεροποίηση, με κύριο μοχλό την παραπαίουσα Τουρκική οικονομία, βάζοντας σε κίνδυνο ακόμα και την ζωή ολόκληρης της «Φαμίλιας».
Το συνηθισμένο, διαχρονικό του επιχείρημα για «ισχυρή οικονομία» έχει ήδη στραφεί εναντίον του. Η Τουρκική λίρα από ισοτιμία 1,75 προς το δολάριο το 2013, ήδη ξεπέρασε τις 5,6 λίρες παραμονές των δημοτικών εκλογών. Ο πληθωρισμός «τρέχει» πάνω από 20% (το 2013 ήταν μόλις 5%) και η πάλαι ποτέ ανάπτυξη της Τουρκικής οικονομίας έχει μετατραπεί σε ύφεση για πρώτη φορά μέσα στην τελευταία δεκαετία.
Αυτός ακριβώς ήταν ο λόγος για τον οποίο ολόκληρη η προεκλογική εκστρατεία στηρίχτηκε μόνο σε εθνικιστικές κορώνες, σε ύβρεις εναντίον ξένων ηγετών, στην καλλιέργεια ακραίου λαϊκισμού, στην κολακεία των πιο χαμηλών ενστίκτων της μάζας των ψηφοφόρων, στην υπόσχεση «επαναφοράς» της θανατικής ποινής στην Τουρκία και σε νεφελώδεις απειλές που καραδοκούν να καταστρέψουν την Τουρκία. Με δύο λόγια: Άλλα λόγια ν΄ αγαπιόμαστε και να αποπροσανατολίζουμε!
Αποτέλεσμα - συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών έδειξαν ότι οι ανησυχίες του Ρ.Τ. Ερντογάν ήταν απόλυτα δικαιολογημένες, αφού κατάφερε να αποτρέψει πολύ χειρότερα αποτελέσματα. Όμως, παρά την επιστράτευση όλων των σαρωτικών «μέσων» που είχε στην διάθεση του, της νοθείας συμπεριλαμβανομένης, η Τουρκική πρωτεύουσα πέρασε στην αντιπολίτευση μετά από έλεγχο των ισλαμιστών για 24 χρόνια. Η Κωνσταντινούπολη, ανάμεσα σε αναμενόμενες φωνές για νοθεία, χαρίζει στην αντιπολίτευση τις εντυπώσεις γκρεμίζοντας τον μύθο του «ανίκητου» Ερντογάν. Η Σμύρνη παρέμεινε στην αντιπολίτευση με ποσοστά που πλησίασαν το 60%. Σε επίπεδο χώρας ο συνασπισμός ισλαμιστών και εθνικιστών κέρδισε περισσότερους από τους μισούς των 30 μητροπολιτικών δήμων, τους οποίους δεν θα μπορούσε να αποσπάσει χωρίς την παρατεταμένη προεκλογική εκστρατεία του «κομματάρχη» του ΑΚΡ.
Ο Ρ. Τ. Ερντογάν έχει τώρα μπροστά του πολύ σοβαρές αποφάσεις. Η Τουρκική λίρα δεν μπορεί να συγκρατηθεί ούτε με ξόρκια, ούτε με προσωρινά μέτρα. Η Τουρκική οικονομία παρουσιάζει υψηλό πληθωρισμό με συνεχή άνοδο των τιμών των καταναλωτικών αγαθών, αυξανόμενη ανεργία ιδίως στους νέους και οικονομική ύφεση. Χρειάζονται σκληρά οικονομικά μέτρα που είναι όμως αμφίβολο αν θα αποφασιστούν. Το πιθανότερο είναι η περιπέτεια της Τουρκικής οικονομίας να εξελιχθεί σε χειρότερες καταστάσεις που θα πιέσουν ασφυκτικά τις λαϊκές μάζες.
Η παράλληλη πορεία και με τον χωροφύλαξ (ΗΠΑ) και με τον αστυφύλαξ (Ρωσία), πλησιάζει επικίνδυνα στο τέλος της. Στις 8 Απριλίου στη Μόσχα θα πρέπει να γίνει ένα ακόμα βήμα στην απόκτηση των S-400 που κινδυνεύουν να τινάξουν στον αέρα την σχέση της Τουρκίας με την Αμερική και την Δύση που εγκαινιάστηκε το 1952 με την ένταξη της Τουρκίας (μαζί με την Ελλάδα) στην Ατλαντική Συμμαχία.
Ο βάλτος της Συρίας και η αντιμετώπιση του προβλήματος «όχι στο τραπέζι», κατά την έκφραση Ερντογάν, είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα στην πράξη.
Μεσοπρόθεσμα, η ίδρυση ενός νέου κόμματος με τους πρώην συνεργάτες Αχμέτ Νταβούτογλου και Αμντουλάχ Γκιούλ παραμένει μια εξαιρετικά επικίνδυνη προοπτική για την μακροημέρευση του σουλτάνου.
Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε την επικίνδυνη στρατηγική της Άγκυρας για την Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο η οποία κάποτε πρέπει να λάβει συγκεκριμένη μορφή πέρα από τις κραυγές για εντυπώσεις, ο κανονικός πόλεμος με τον Κουρδικό πληθυσμό στις νοτιοανατολικές περιοχές της Τουρκίας και ο άμεσος πλέον κίνδυνος δημιουργίας ενός Κουρδικού κράτους δίπλα στην Τουρκία, καταλαβαίνει κανείς γιατί τα δύσκολα προβλήματα για την Τουρκία ξαναρχίζουν το ίδιο πιεστικά μετά την παρένθεση των δημοτικών εκλογών…
*Νομικός, Συγγραφέας. Μέλος του International Hellenic Association (IHA)
Δημοσίευση σχολίου