Γιώργος Σκαφιδάς
Μόλις πριν από λίγους μήνες ήταν «στα μαχαίρια», με φόντο την κατάρριψη ενός μπαλονιού. Η υπόθεση μοιάζει σαν να έχει πια ξεχαστεί, ωστόσο έχει περάσει από τότε μόνο ένα πεντάμηνο.
Το ημερολόγιο έδειχνε 4 Φεβρουαρίου του 2023, όταν ένα αμερικανικό F-22 Raptor κατέρριψε ένα κινεζικό – κατασκοπευτικό, σύμφωνα με τους Αμερικανούς – μπαλόνι στα ανοιχτά της Νότιας Καρολίνας, πάνω από τον Ατλαντικό.
Σύμφωνα με τους Αμερικανούς, το μπαλόνι ήταν κατασκοπευτικό και, δεδομένου ότι εντοπίστηκε να πετάει πάνω από αμερικανικό έδαφος, δεν υπήρχε άλλη επιλογή παρά να καταρριφθεί.
Σύμφωνα με τους Κινέζους από την άλλη πλευρά, το μπαλόνι ήταν μετεωρολογικό και απλώς έχασε τον δρόμο του με αποτέλεσμα να βρεθεί κατά λάθος πάνω από τις ΗΠΑ, γεγονός το οποίο (εάν βέβαια εκληφθεί ως γεγονός) καθιστά την αμερικανική αντίδραση «υστερική» και «αδικαιολόγητη».
Όπως και να έχει, «η επίσκεψη που ήταν προγραμματισμένο να πραγματοποιήσει στις αρχές Φεβρουαρίου ο Άντονι Μπλίνκεν στο Πεκίνο, τελικώς, ακυρώθηκε. Εάν γινόταν, θα ήταν η πρώτη Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών στην Κίνα έπειτα από πέντε χρόνια», γράφαμε στο τεύχος 369 του Α&Δ τον περασμένο Μάρτιο, στο πλαίσιο άρθρου υπό τον τίτλο «ΗΠΑ-Κίνα: οι καταρρίψεις, τα μικροτσίπ και ο 2ος χρόνος πολέμου στην Ουκρανία».
Έκτοτε, έμελλε, βέβαια, να μεσολαβήσουν πολλά… Ο Άντονι Μπλίνκεν μπορεί να άργησε ολίγους μήνες αλλά τελικώς επισκέφθηκε την Κίνα στις 18-19 Ιουνίου, όπου είχε συναντήσεις με τον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, τον κορυφαίο διπλωμάτη Ουάνγκ Γι (που είναι πιο ψηλά στην ιεραρχία από τον Κινέζο ΥΠΕΞ) και τον υπουργό Εξωτερικών Τσιν Γκανγκ.
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, «οι δύο πλευρές είχαν ειλικρινείς, ουσιαστικές και εποικοδομητικές συζητήσεις» με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ να υπογραμμίζει «τη σημασία της διατήρησης ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας σε όλο το φάσμα των θεμάτων για να μειωθεί ο κίνδυνος εσφαλμένων υπολογισμών» και να καθιστά σαφές ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες «θα διαχειριστούν υπεύθυνα» τον σινοαμερικανικό ανταγωνισμό προκειμένου «να μην εκτραπεί σε σύγκρουση». «Ηνωμένες Πολιτείες και Κίνα θα πρέπει να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση κοινών διακρατικών προκλήσεων στα μέτωπα της κλιματικής αλλαγής, της παγκόσμιας μακροοικονομικής σταθερότητας, της επισιτιστικής ασφάλειας, της δημόσιας υγείας και της καταπολέμησης των ναρκωτικών», συνεχίζει στη σχετική ανακοίνωσή του το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Για «πρόοδο» θα έκανε όμως λόγο από την πλευρά του και ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, υπογραμμίζοντας ότι επιτεύχθηκε συνεννόηση σε ορισμένα σημεία, έπειτα από τη συνάντηση που είχε με τον επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στο Μέγαρο του Λαού στο Πεκίνο. Ενώ και ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, θα έβλεπε «πρόοδο», υπογραμμίζοντας ωστόσο το προφανές: ότι δηλαδή δεν αρκεί μια επίσκεψη για να επιλυθούν τα σινοαμερικανικά ζητήματα.
Το ρεαλιστικό ζητούμενο, στην παρούσα φάση, δεν είναι η γεφύρωση των όποιων – σημαντικότατων – σινοαμερικανικών διαφορών αλλά η υπαγωγή τους σε ένα ελεγχόμενο πλαίσιο και η διαχείριση της έντασης.
Το ζητούμενο, όπως αναφέρουν δυτικές πηγές, είναι να καταφέρουν να ξαναπιάσουν οι κ.κ. Μπάιντεν και Σι το νήμα από εκεί που το άφησαν κατά τη συνάντηση που είχαν το Νοέμβριο του 2022 στο Μπαλί της Ινδονησίας στο πλαίσιο της G20.
«Είναι απαραίτητο να επιλέξουμε μεταξύ συνεργασίας και σύγκρουσης», φέρεται να δήλωσε, απευθυνόμενος στον Μπλίνκεν, ο κορυφαίος Κινέζος διπλωμάτης Ουάνγκ Γι, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι η Κίνα δεν πρόκειται να κάνει καμία υποχώρηση στο θέμα της Ταϊβάν, ενώ και ο Μπλίνκεν από την πλευρά του δεν παρέλειψε να υπενθυμίσει όλα εκείνα τα ανοιχτά ζητήματα που ενοχλούν τις ΗΠΑ: τις υποθέσεις των Αμερικανών πολιτών που κρατούνται παράνομα στην Κίνα ή υπόκεινται σε απαγορεύσεις εξόδου – τις αθέμιτες κινεζικές οικονομικές πρακτικές και τις ενέργειες κατά αμερικανικών εταιρειών – τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ξινγιάνγκ, στο Θιβέτ και στο Χονγκ Κονγκ – αλλά και τη μέσω Κούβας κινεζική κατασκοπευτική δράση (βλ. συλλογή πληροφοριών) για την οποία έχουν γραφτεί πολλά τις τελευταίες εβδομάδες στα αμερικανικά μίντια.
Από την Κούβα στη Νιγηρία
Παράλληλα, με καχυποψία εκτιμάται ότι παρακολουθεί η αμερικανική πλευρά, πέρα από τις εξελίξεις στην Κούβα όπου το Πεκίνο φέρεται να ετοιμάζεται να αποκτήσει κατασκοπευτική βάση, και τον πρόσφατο ελλιμενισμό κινεζικών πολεμικών πλοίων (NANNING, SANYA, WEISHANHU) στο Λάγος της Νιγηρίας. Θα μπορούσε, άραγε, το Πεκίνο να αποκτήσει στρατιωτική βάση και στον Κόλπο της Γουινέας, έπειτα από το Τζιμπουτί; Το εν λόγω ερώτημα αποτελεί πια θέμα συζήτησης μεταξύ των αναλυτών, το βλέμμα των οποίων πρόκειται να στραφεί ωστόσο τις επόμενες ημέρες στις κινήσεις της Αμερικανίδας υπουργού Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν.
Η Γέλεν στο Πεκίνο
Ακολουθώντας στον δρόμο που χάραξε ο Μπλίνκεν, η Αμερικανίδα ΥΠΟΙΚ μεταβαίνει – και εκείνη – στην Κίνα (Πεκίνο) στις 6 Ιουλίου πραγματοποιώντας… τετραήμερη επίσκεψη. «Η επίσκεψή της πραγματοποιείται ενώ η οικονομική ανάκαμψη της Κίνας έπειτα από τους περιορισμούς πανδημίας χάνει τη δυναμική της», αναφέρουν στη σχετική ανάλυσή τους οι FT, υπογραμμίζοντας όμως παράλληλα ως εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εξέλιξη και τον διορισμό του Παν Γκονγκσένγκ, «ενός τεχνοκράτη που κατείχε ερευνητικές θέσεις στα πανεπιστήμια του Cambridge και Harvard», στη διοίκηση της Κεντρικής Τράπεζας της Κίνας.
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, «οι δύο πλευρές είχαν ειλικρινείς, ουσιαστικές και εποικοδομητικές συζητήσεις» με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ να υπογραμμίζει «τη σημασία της διατήρησης ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας σε όλο το φάσμα των θεμάτων για να μειωθεί ο κίνδυνος εσφαλμένων υπολογισμών» και να καθιστά σαφές ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες «θα διαχειριστούν υπεύθυνα» τον σινοαμερικανικό ανταγωνισμό προκειμένου «να μην εκτραπεί σε σύγκρουση». «Ηνωμένες Πολιτείες και Κίνα θα πρέπει να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση κοινών διακρατικών προκλήσεων στα μέτωπα της κλιματικής αλλαγής, της παγκόσμιας μακροοικονομικής σταθερότητας, της επισιτιστικής ασφάλειας, της δημόσιας υγείας και της καταπολέμησης των ναρκωτικών», συνεχίζει στη σχετική ανακοίνωσή του το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Για «πρόοδο» θα έκανε όμως λόγο από την πλευρά του και ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, υπογραμμίζοντας ότι επιτεύχθηκε συνεννόηση σε ορισμένα σημεία, έπειτα από τη συνάντηση που είχε με τον επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στο Μέγαρο του Λαού στο Πεκίνο. Ενώ και ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, θα έβλεπε «πρόοδο», υπογραμμίζοντας ωστόσο το προφανές: ότι δηλαδή δεν αρκεί μια επίσκεψη για να επιλυθούν τα σινοαμερικανικά ζητήματα.
Το ρεαλιστικό ζητούμενο, στην παρούσα φάση, δεν είναι η γεφύρωση των όποιων – σημαντικότατων – σινοαμερικανικών διαφορών αλλά η υπαγωγή τους σε ένα ελεγχόμενο πλαίσιο και η διαχείριση της έντασης.
Το ζητούμενο, όπως αναφέρουν δυτικές πηγές, είναι να καταφέρουν να ξαναπιάσουν οι κ.κ. Μπάιντεν και Σι το νήμα από εκεί που το άφησαν κατά τη συνάντηση που είχαν το Νοέμβριο του 2022 στο Μπαλί της Ινδονησίας στο πλαίσιο της G20.
«Είναι απαραίτητο να επιλέξουμε μεταξύ συνεργασίας και σύγκρουσης», φέρεται να δήλωσε, απευθυνόμενος στον Μπλίνκεν, ο κορυφαίος Κινέζος διπλωμάτης Ουάνγκ Γι, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι η Κίνα δεν πρόκειται να κάνει καμία υποχώρηση στο θέμα της Ταϊβάν, ενώ και ο Μπλίνκεν από την πλευρά του δεν παρέλειψε να υπενθυμίσει όλα εκείνα τα ανοιχτά ζητήματα που ενοχλούν τις ΗΠΑ: τις υποθέσεις των Αμερικανών πολιτών που κρατούνται παράνομα στην Κίνα ή υπόκεινται σε απαγορεύσεις εξόδου – τις αθέμιτες κινεζικές οικονομικές πρακτικές και τις ενέργειες κατά αμερικανικών εταιρειών – τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ξινγιάνγκ, στο Θιβέτ και στο Χονγκ Κονγκ – αλλά και τη μέσω Κούβας κινεζική κατασκοπευτική δράση (βλ. συλλογή πληροφοριών) για την οποία έχουν γραφτεί πολλά τις τελευταίες εβδομάδες στα αμερικανικά μίντια.
Από την Κούβα στη Νιγηρία
Παράλληλα, με καχυποψία εκτιμάται ότι παρακολουθεί η αμερικανική πλευρά, πέρα από τις εξελίξεις στην Κούβα όπου το Πεκίνο φέρεται να ετοιμάζεται να αποκτήσει κατασκοπευτική βάση, και τον πρόσφατο ελλιμενισμό κινεζικών πολεμικών πλοίων (NANNING, SANYA, WEISHANHU) στο Λάγος της Νιγηρίας. Θα μπορούσε, άραγε, το Πεκίνο να αποκτήσει στρατιωτική βάση και στον Κόλπο της Γουινέας, έπειτα από το Τζιμπουτί; Το εν λόγω ερώτημα αποτελεί πια θέμα συζήτησης μεταξύ των αναλυτών, το βλέμμα των οποίων πρόκειται να στραφεί ωστόσο τις επόμενες ημέρες στις κινήσεις της Αμερικανίδας υπουργού Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν.
Η Γέλεν στο Πεκίνο
Ακολουθώντας στον δρόμο που χάραξε ο Μπλίνκεν, η Αμερικανίδα ΥΠΟΙΚ μεταβαίνει – και εκείνη – στην Κίνα (Πεκίνο) στις 6 Ιουλίου πραγματοποιώντας… τετραήμερη επίσκεψη. «Η επίσκεψή της πραγματοποιείται ενώ η οικονομική ανάκαμψη της Κίνας έπειτα από τους περιορισμούς πανδημίας χάνει τη δυναμική της», αναφέρουν στη σχετική ανάλυσή τους οι FT, υπογραμμίζοντας όμως παράλληλα ως εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εξέλιξη και τον διορισμό του Παν Γκονγκσένγκ, «ενός τεχνοκράτη που κατείχε ερευνητικές θέσεις στα πανεπιστήμια του Cambridge και Harvard», στη διοίκηση της Κεντρικής Τράπεζας της Κίνας.
Δημοσίευση σχολίου