Γεωργίου Βαγγέλης
Ο μόλις πριν λίγων ωρών αποδημήσας Βαλερύ Ζισκάρ ντ' Εσταίν, όταν αναχώρησε από την Ελλάδα το 1975, έστειλε στον οικοδεσπότη του Κωνσταντίνο Καραμανλή ένα ευχαριστήριο τηλεγράφημα: «Διατηρώ με συγκίνηση την ανάμνηση των ημερών που πέρασα μαζί σας». Ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε φροντίσει να πάει κρουαζιέρα στα ελληνικά νησιά τον Γάλλο πρόεδρο κατά την επίσκεψή του.
Ο Ντ' Εσταίν φαίνεται να πέρασε φίνα και ήθελε να ευχαριστήσει τον Καραμανλή. Ο τελευταίος, όμως, δεν είχε πάρει την απάντηση, που θα ήθελε, στην ερώτηση: θα με βοηθήσεις αν μου επιτεθεί η Τουρκία; Είχε προηγηθεί η στρατιωτική νίκη της Τουρκίας κατά την εισβολή της στην Κυπριακή Δημοκρατία το προηγούμενο καλοκαίρι, το 1974. Ήδη η Γαλλία, από την Άνοιξη του 1974 είχε δεχτεί να πουλήσει Mirage F-1C στο δικτατορικό καθεστώς του Ιωαννίδη. Η αγορά αυτή σχετιζόταν με το γεγονός ότι εκείνη την εποχή η Τουρκία για πρώτη φορά δεν αναγνώρισε το νομικό καθεστώς στο Αιγαίο και απειλούσε να ξεκινήσει έρευνες εκεί για πετρέλαιο.
Ωστόσο, για να αντιμετωπιστεί στρατιωτικά η Τουρκία χρειαζόταν κάτι καλύτερο από τα Μιράζ που παρήγγειλε η Χούντα και που δεν χρησιμοποίησε στην εισβολή. Γι' αυτό, όταν μετά από ένα χρόνο επισκέφθηκε την Ελλάδα ο Γάλλος πρόεδρος δήλωσε ότι «δια της κυπριακής κρίσης η Ελλάδα αντελήφθη ότι είχε ένα σοβαρό πρόβλημα ασφαλείας. Νομίζω λοιπόν ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό η Ελλάδα να έχει ένα συναίσθημα ασφαλείας δια της επανευρέσεως των αμυντικών της μέσων».
Η κυβέρνηση Καραμανλή λοιπόν ζήτησε βοήθεια για εξοπλισμούς από τη Γαλλία, την οποία η Γαλλία δέχτηκε να προσφέρει. «Δεν το κάναμε με εμπορικό πνεύμα. Θεωρήσαμε ότι είναι σημαντικό η δημοκρατική Ελλάδα να έχει την εγγύηση της ασφάλειας. Γι' αυτό προσπαθήσαμε να καλύψουμε της ανάγκες της Ελλάδας» είπε ο Ντ' Εσταίν. Φυσικά, καμία αμυντική βιομηχανία στην Ευρώπη δεν έχει ακυρώσει το εμπορικό "πνεύμα" στις πωλήσεις, παρά την εξωραϊστική ρητορική του Γάλλου προέδρου που λάτρευε τον Πλάτωνα.
Ωστόσο, πρέπει να πούμε το εξής. Ενώ σήμερα, στην Ευρώπη, δεξαμενές σκέψης και φορείς απεργάζονται σχέδια για αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών, όπως ζητάει η Τουρκία, η Γαλλία του Ντ' Εσταίν ήταν κόντρα σε αυτό τη δεκαετία του 1970. Ο Γάλλος πρόεδρος είχε βεβαιώσει ότι η χώρα του στηρίζει τις ελληνικές θέσεις και μάλιστα ζήτησε να πληροφορηθεί για την οχύρωση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Ο Καραμανλής φρόντισε να του εξηγήσει τι συμβαίνει με την άμυνα των νησιών.
Επίσης, η Γαλλία, τότε ήταν πιο φιλελληνική από πολλούς σήμερα Έλληνες ευρωπαϊστές. Ο Ντ' Εσταίν καταδίκασε την πολιτική των τετελεσμένων γεγονότων, υπογραμμίζοντας ότι η βία δεν μπορεί να γεννήσει δίκαιο. Το ζήτημα του Κυπριακού έπρεπε να λυθεί στην αρχή της δικαιοσύνης και να ληφθεί υπ' όψιν η δημογραφική σύνθεση του πληθυσμού. Δηλαδή δεν γίνεται το 18% των Τουρκοκυπρίων να είναι το ίδιο με το 80% των Ελληνοκυπρίων. Σήμερα, πολλοί σε Ελλάδα και Κύπρο έχουν πλησιάσει τις τουρκικές θέσεις.
Αυτό που αρνήθηκε ο Ντ' Εσταίν στον Καραμανλή
Ο Καραμανλής, όμως, τον είχε ρωτήσει ευθέως: θα μπορούσε -και με ποιόν τρόπο- η Γαλλία να βοηθήσει την Ελλάδα σε περίπτωση πολέμου με την Τουρκία; Δύσκολη η ερώτηση. Ο Ντ' Εσταίν του απάντησε ότι δεν νομίζει ότι θα ήταν δυνατόν να βοηθήσει στρατιωτικά. Θα μπορούσε όμως να κινητοποιήσει όλη την Ευρώπη για την επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας.
Ο Καραμανλής απογοητεύτηκε, δεν του άρεσε η απάντηση. «Δεν νομίζω ότι αυτό είναι αρκετό» του απάντησε ο Έλληνας πρωθυπουργός, διότι -ορθά- όλα αυτά θα ήταν κατόπιν εορτής! «Του τόνισα ότι σε μια τέτοια περίπτωση θα είχα ανάγκη ουσιαστικής και αποτελεσματικής βοήθειας, την μορφή της οποίας εναπόκειται σε αυτόν να προσδιορίσει».
Οι κυρώσεις τη δεκαετία του 1970 δεν ήταν κάτι τόσο αποτελεσματικό, παρά το γεγονός ότι η Τουρκία είχε μαύρα χάλια. Για παράδειγμα, το αμερικανικό εμπάργκο στην Τουρκία δεν έπειθε τον Καραμανλή ότι θα λειτουργούσε αποτρεπτικά στην Τουρκία. Η Αθήνα τότε ήθελε στρατιωτική κάλυψη. Ο Ντ' Εσταίν, λοιπόν, το ξανασκέφτηκε και αντιπρότεινε, σε περίπτωση ελληνοτουρκικού πολέμου, να ενισχύσει την ελληνική πολεμική αεροπορία δανείζοντάς της σημαντικό αριθμό καταδιωκτικών και μεταφορικών αεροπλάνων. Για τον Καραμανλή, όμως, ακόμα και αυτό ήταν καλοδεχούμενο. «Συμφωνήσαμε να καταρτίσουμε σχέδιο που θα επιτρέπει την άμεση εφαρμογή της συμφωνίας» αυτής θα έλεγε.
Το δίνει σήμερα ο Μακρόν
Αυτό που δεν μπορούσε να δώσει το 1975 ο Ντ' Εσταίν, το δίνει σήμερα ο Μακρόν στον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Η Γαλλία τότε δεν είχε υπογράψει κάποιου είδους αμυντική συμφωνία με την Ελλάδα αλλά σήμερα προτείνει αφενός πώληση πανίσχυρων φρεγατών και το σημαντικότερο αμυντική συμφωνία. Σε αυτή την "cannot refuse" πρόταση λοιπόν, η κυβέρνηση Μητσοτάκη υπαναχώρησε. Ο Καραμανλής θα έσκιζε τα χρωματιστά του πουκάμισα αν ζούσε.
Σήμερα, η Γαλλική Δημοκρατία ζητάει την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία. Πρόκειται για μέτρα που είναι εξειδικευμένα και εφαρμόζονται αυτομάτως στη βάση χρονοδιαγράμματος. Επίσης, ζητάει την απαγόρευση παράδοσης όπλων στην Τουρκία. Αλλά και το Παρίσι επικαλείται ως λόγο τις τουρκικές επεμβάσεις στη Συρία, στη Λιβύη και στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, όχι τις επιθετικές ενέργειές της στην Κύπρο και στην Ελλάδα.
Γι' αυτό όμως φταίει η ανεξήγητη στάση του Μεγάρου Μαξίμου κόντρα στην πιο δυναμική στάση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών. Σήμερα, η Ευρώπη δεν κινητοποιείται για κυρώσεις, όπως έλεγε η Γαλλία τότε, αλλά και σήμερα. Η Γαλλία του 1975 είχε προτείνει κυρώσεις και όχι αμυντική συμφωνία, ενώ σήμερα προσφέρει και τα δύο.
Δημοσίευση σχολίου