Του Μιχαήλ Βασιλείου
Η ελληνογαλλική αμυντική και εξοπλιστική συμφωνία χαιρετίστηκε ως μια μεγάλη επιτυχία της ελληνικής διπλωματίας από τη μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών. Γραφικότητες που ακούστηκαν είτε ως αποτέλεσμα παγιωμένων ιδεοληψιών των κομματικών φορέων που τις διατύπωσαν είτε στο πλαίσιο της ανάγκης άρθρωσης αντιπολιτευτικού λόγου, δείχνουν να απομονώνονται, με τις αντιδράσεις να κυμαίνονται από την απλή θυμηδία μέχρι οργή για τα “φθηνά” κίνητρα που τις υπαγόρευσαν.
Αυτή είναι η μία ανάγνωση της κατάστασης που βρίσκει απόλυτα σύμφωνο και το DP. Με την ανωτέρω “ανάγνωση” υπόψη, υποχώρησαν και οι πάγιες ενστάσεις που έχουν διατυπωθεί αναφορικά με τις διαδικασίες προώθησης των κρίσιμων εξοπλιστικών προγραμμάτων από την κυβέρνηση, με την αιτιολογία του επείγοντος.
Το πρόβλημα είναι όμως, ότι σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις η ελληνική κυβέρνηση δεν αλλάζει ρότα, ώστε να αποδείξει πως αναφερόμασταν σε εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Δηλαδή την ανάγκη παράκαμψης των διαδικασιών με στόχο την ταχεία ενίσχυση των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων μετά από υπερδεκαετή περίοδο εγκατάλειψης, συνεπεία της οικονομικής κρίσης.
Ωστόσο, ακόμα και τα περί ταχύτητας είναι συζητήσιμο κατά πόσον ισχύουν, κρίνοντας εκ του αποτελέσματος τουλάχιστον στην περίπτωση του προγράμματος των νέων φρεγατών. Το πρόβλημα είναι λοιπόν, ότι διά των τοποθετήσεων αρμοδίων εκπροσώπων, η κυβέρνηση δείχνει να έχει πειστεί για την ορθότητα των διαδικασιών που ακολουθήθηκαν, διαμηνύοντας εμμέσως ότι σκοπεύει να συνεχίσει την ίδια τακτική.
Αναρωτιέται κανείς ποιος είναι ο λόγος της προώθησης και ψήφισης από το Κοινοβούλιο -με τραγική πολυετή καθυστέρηση- ενός νέου νόμου που διέπει τα εξοπλιστικά προγράμματα, ο οποίος μάλιστα υιοθέτησε -σκόπιμα;- τις μισές από τις αλλαγές που είχαν προταθεί με σκοπό να τον καταστήσουν ευέλικτο και λειτουργικό.
Ειπώθηκαν άραγε συνειδητά;
Η χθεσινή συνέντευξη του υπουργού Εθνικής Άμυνας, Νίκου Παναγιωτόπουλου, στην εφημερίδα “Τα ΝΕΑ Σαββατοκύριακο” είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα. Υπό την προϋπόθεση ότι γίνεται αποδεκτό αξιωματικά ότι οι αναφορές του ΥΕΘΑ αποτυπώνουν την πραγματικότητα με ακρίβεια. Σε κάθε περίπτωση, διορθώσεις και διευκρινίσεις είναι καλοδεχούμενες…
Τι μας είπε ο ΥΕΘΑ όμως; Όπως ανέφερε στο σχετικό ρεπορτάζ που συνόδευσε την αναδημοσίευση της συνέντευξης, όπως την έστειλε το γραφείο Τύπου του ΥΠΕΘΑ, έβαλε “φρένο” στην υπερβολική αισιοδοξία και τις προσδοκίες για τη λήψη σύντομης απόφαση για τις κορβέτες του Πολεμικού Ναυτικού.
Επίσης, από τα λόγια του προκύπτει ότι η Ελλάδα δεν είναι και απόλυτα σίγουρη ότι θα προχωρήσει στην ναυπήγηση κορβετών, συνδέοντας την απόφαση με την άσκηση ή όχι του “δικαιώματος προαίρεσης” (option) για τη ναυπήγηση και τέταρτης φρεγάτας Belh@rra. Άρα εάν ασκηθεί η option δεν έχει κορβέτες!
Κι ας υπάρχει η απαίτηση μέσα στη μελλοντική δομή δυνάμεων του Πολεμικού Ναυτικού που έχει εγκριθεί. Οπότε, αν αποφασίσει τελικά… η κυβέρνηση αν το Πολεμικό Ναυτικό χρειάζεται ή όχι κορβέτες, θα ακολουθηθεί το πρότυπο διαπραγμάτευσης της περίπτωσης των φρεγατών, με την εμπλοκή… “στρατιωτικών και οικονομικών επιτελείων, εταιρειών, κυβερνήσεων”! Όχι η κατά νόμον προβλεπόμενη διαδικασία.
Σε κάθε περίπτωση, αυτή είναι απόφαση που “θα μας απασχολήσει στο μέλλον”, ανέφερε ο υπουργός, χωρίς να δώσει οποιοδήποτε χρονοδιάγραμμα. Μέλλον είναι όμως οι αρχές του 2022, μέλλον και… το 2026. Το ανησυχητικό είναι αυτή η “μεθοδολογία τουρλού” που ακολουθείται συνειδητά. Το “τουρλού” μπορεί να έχει υπέροχο αποτέλεσμα όταν αφορά λαχανικά και ζαρζαβατικά, δεν μοιάζει όμως κατάλληλο για τους εξοπλισμούς. Η κυβέρνηση όμως φαίνεται στην πράξη πως διαφωνεί.
Με τα λόγια του, ο υπουργός δικαίωσε όσους πρόσεξαν ότι στις ανακοινώσεις της ελληνογαλλικής συμφωνίας δεν συμπεριλαμβάνονταν οι γαλλικές κορβέτες Gowind, παρά τις σχετικές διαρροές που είχαν προηγηθεί και αναπαραχθεί πολλά μέσα ενημέρωσης. Κατά συνέπεια, δικαιούμαστε να συμπεράνουμε, ότι αυτό καθαυτό το ζήτημα της επιλογής κορβετών είναι ανοικτό. Τόσο το αν θα προμηθευθεί κορβέτες το Πολεμικό Ναυτικό όσο και ποια θα είναι η επιλογή.
Προτού επιχειρήσουμε μια… προβολή στο αδιευκρίνιστο μέλλον, όταν και εάν δηλαδή ανοίξει θέμα κορβετών, ας δούμε λίγο τα “απόνερα” των φρεγατών. Για τις οποίες, ας μην ξεχνάμε, υπογραφές σε συμβόλαιο δεν υπάρχουν. Υπάρχει μόνο η ανακοίνωση της επιλογής του τύπου, των γαλλικών Belh@rra της Group Naval. Θα μπορούσε να υποτεθεί ότι το αμυντικό σύμφωνο που περιέχει ρήτρα αμυντικής συνδρομής, προστατεύει… τους Γάλλους από το θεωρητικό ενδεχόμενο να μην υπάρξει συμφωνία στη διαπραγμάτευση για τη σύμβαση.
Διότι εάν συνέβαινε αυτό, τότε θα έπρεπε να κληθούν οι εκπρόσωποι των αγνώστων νούμερο δύο και τρία “φιναλίστ” (σ.σ. όχι απαραίτητα με αυτή την κατάταξη με μοναδικό κριτήριο αξιολόγησης το επιχειρησιακό) του- αλά γκρέκα- “άτυπου ανταγωνισμού” που αποδίδει, σύμφωνα με τα λόγια του ΥΕΘΑ στην επίμαχη συνέντευξη. Ολλανδοί και Ιταλοί; Sigma και Bergamini, κατά τις διαρροές;
Όταν το κάναμε λάστιχο… το “άτυπα”
Ό,τι και να ισχύει, γεγονός παραμένει σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, πως οι συμμετέχοντες στην “άτυπη διαδικασία” δεν έχουν ενημερωθεί επισήμως για την κατάληξή της με κάποιο έγγραφο που θα τους ευχαριστεί για τη συμμετοχή. Πάλι καλά που παραδέχθηκε το “άτυπο” ο ΥΕΘΑ, διότι μέχρι στιγμής δινόταν από τις τοποθετήσεις η εντύπωση ότι όλα ήταν καλώς καμωμένα.
Κι αν η απουσία επίσημης ενημέρωσης μπορεί εν μέρει να δικαιολογηθεί από την εκκρεμότητα της διαπραγμάτευσης για την υπογραφή της σύμβασης, υπάρχει κι άλλη “απρέπεια” που συνοδεύει… την “άτυπη” διαδικασία. Αφορά τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ασχέτως πεποιθήσεων για την υποψηφιότητα -άτυπη εφόσον τέτοια ήταν η διαδικασία- των MMSC (HF2: Hellenic Future Frigate). Καλή, κακή, στραβή, ανάποδη, υπερόπλο κ.λπ…
Η ουσία είναι ότι στο πλαίσιο της διακρατικής συμφωνίας που ΜΟΝΟ οι ΗΠΑ μέσω των προγραμμάτων FMS (Foreign Military Sales) μπορούσαν να προσφέρουν (σ.σ. όχι άτυπα, τυπικότατα), διότι με όλους τους υπόλοιπους οι υπογραφές “έπεφταν” με εταιρίες αλλά βαπτίζονταν διακρατικές, η Ελλάδα είχε στείλει Επιστολή Διατύπωσης Αιτήματος (LOR: Letter of Request) και ανέμενε απαντητική LOA (Letter of Offer and Acceptance), δηλαδή Επιστολή Προσφοράς με την προοπτική Αποδοχής.
Πόσο “κόσμιο” ήταν να επισημοποιηθεί η ελληνική απόφαση ενώ εκκρεμούσε η αποστολή της LOA που εμείς αιτηθήκαμε και γνωρίζαμε σε πόσο καιρό έρχεται η απάντηση; Εξ όσων έχουν γίνει γνωστά, η επίσημη παράδοση της απαντητικής LOA ήταν θέμα μίας ή και δύο εβδομάδων. Εάν δεν βρισκόταν ήδη στην Αθήνα. Ή σκόπιμα επελέγη η ανακοίνωση της απόφασης προ της παράδοσής της;
“Άτυπη” ήταν η διαδικασία θα αντιτείνουν κάποιοι, όλα επιτρέπονται. Ναι, αλλά και στον μπουφέ δεξίωσης πρεσβείας μπορείς… να “εφορμήσεις”! Δεν θα σε διώξει κανείς, θα σε κακοχαρακτηρίσουν όμως και θα συζητηθεί η συμπεριφορά σου. Θα έχει επιπτώσεις στη δημόσια εικόνα σου. Εν ολίγοις, το άτυπον της διαδικασίας, δεν αποτελεί πανάκεια, κάτι σαν “θεραπείαν διά πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν”. Για να εξηγούμαστε.
Τούτων λεχθέντων, τι μπορούμε να περιμένουμε προσεχώς βασιζόμενοι στα λόγια του υπουργού Εθνικής Άμυνας; Γιατί να μην “ανέβουν στην πίστα”, άτυπα πάντα, οι ολλανδικές, οι ιταλικές (απλή σύμπτωση η δημοσίευση από το DP του θέματος με την Fincantieri και τα Ναυπηγεία Ελευσίνας), βρετανικές, γερμανικές (σ.σ. ωραία σκαριά οι ισραηλινές Saar 6… και με γεωπολιτικό αφήγημα που αρέσει), ακόμα και ισπανικές κορβέτες;
Και λίγη κουβέντα καφενείου
Υπάρχει άραγε περίπτωση τα λόγια του ΥΕΘΑ να είχαν ακριβώς αυτό τον στόχο; Να κινητοποιήσουν τους υπόλοιπους ατύπως συμμετέχοντες ώστε να εκτονωθεί και η δυσαρέσκειά τους για την ελληνική συμπεριφορά θεωρώντας πως είναι ακόμα… ζωντανοί στη σκηνή; Να πιεστούν οι Γάλλοι και να μην “εκτραχυνθούν” στις διαπραγματεύσεις;
Επειδή κάτι ανέφερε και για “εθνικό τυφέκιο” ο ΥΕΘΑ στη συνέντευξη, μήπως να υποτεθεί πως κάπως έτσι θα προχωρήσει και αυτό το πρόγραμμα; Στις φρεγάτες, βέβαια, να υπενθυμιστεί ότι τουλάχιστον αποφεύχθηκε αυτό που δεν ήθελε το Ναυτικό. Άσχετο; Ο καιρός θα δείξει. Εξ ου και το “Greek way” του τίτλου… ότι δηλαδή έχουμε πάντα έναν δικό μας μοναδικό τρόπο να διεκπεραιώνουμε τις υποθέσεις. Κάποιος λόγος θα υπάρχει κάθε φορά.
Τώρα μάλιστα που από beggars γίναμε choosers, φαίνεται ότι εμπνεόμαστε από το “ο πελάτης έχει πάντα δίκιο”. Προς το παρόν, ας μείνουμε στην ουσία που δεν είναι άλλη από αυτή την περίεργη νοοτροπία που αποκαλύπτουν τα πεπραγμένα μας. Το παράδειγμα για τη δεξίωση της πρεσβείας ήδη αναφέρθηκε…
Δημοσίευση σχολίου