GuidePedia

0

Γρίβας Κώστας
Μια σειρά από εξελίξεις στις διεθνείς γεωστρατηγικές ισορροπίες, που με τη σειρά τους επιφέρουν δραστικές αλλαγές στην τέχνη, την επιστήμη και την τεχνολογία του πολέμου αναμένεται να επιδράσουν δραστικά και στις ισορροπίες στο ελληνοτουρκικό μέτωπο και στον ρόλο του Ελληνικού Στρατού. Ορισμένες από αυτές τις αλλαγές στον χώρο της στρατιωτικής ισχύος που έχουν προκύψει τα τελευταία χρόνια είναι οι ακόλουθες:

Πρώτον: Η επαναφορά στους κλασικούς γεωστρατηγικούς ανταγωνισμούς, με την αναγόρευση της Κίνας και Ρωσίας σε "αναθεωρητικές" δυνάμεις και ανταγωνιστές των ΗΠΑ. Αυτό αναγράφεται στο τελευταίο κείμενο της Στρατηγικής Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Δεκέμβριο του 2017. Το γεγονός αυτό φέρνει εκ νέου στο προσκήνιο τις στρατιωτικές ικανότητες αντιμετώπισης ομόλογων αντιπάλων (peer opponents).

Ταυτοχρόνως, πυροδοτεί μια έκρηξη στις προσπάθειες του Στρατού των ΗΠΑ να αναπτύξει μεθοδολογίες και τεχνολογίες για τη διεξαγωγή συμβατικών πολεμικών επιχειρήσεων εναντίον αντιπάλων υψηλής τεχνολογίας, η οποία πρέπει να καλύψει ένα κενό πολλών ετών. Από το 2001 και μετά υπήρξε εμμονική προσήλωση σε επιχειρήσεις "εκτός του πολέμου" (MOOTW) και στην ανάπτυξη ικανοτήτων αντιαντάρτικου αγώνα (COIN). Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο Αμερικανός αντιστράτηγος Bruce Crawford, επικεφαλής αξιωματικός G6, «έχουμε ένα πρόβλημα ηλικίας 16 ετών, για το οποίο χρειαζόμαστε λύση μέσα σε ένα έτος».

Δεύτερον: Η επιστροφή στους στρατούς της Δύσης "ξεχασμένων" μεθοδολογιών μάχης, όπως είναι η Αεροεδαφική Μάχη (ALB), έτσι ώστε να αντιμετωπιστούν οι τεθωρακισμένες μηχανοκίνητες ρωσικές δυνάμεις σε περιοχές της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης.

Ο Έλληνας Τριανταφύλλωφ

Τρίτον: Και στη Ρωσία φαίνεται πως επανέρχονται με ανανεωμένη μορφή επιχειρησιακές αντιλήψεις, όπως είναι η "Μάχη εις Βάθος" (Deep Battle) και "Επιχειρήσεις εις Βάθος" (Deep Operations). Αυτές αποσκοπούν στην ταχεία προέλαση ανάμεσα από τις ρωγμές των εχθρικών δυνάμεων και την προσβολή σε όλο το πλάτος και βάθος της διάταξής τους. Αξίζει να επισημανθεί ότι οι μεθοδολογίες αυτές αποτελούν εν πολλοίς πνευματικό τέκνο του Έλληνα Βλαδίμηρου Τριανταφύλλωφ, μιας μεγάλης μορφής της θεωρίας του Πολέμου, ο οποίος για ακατανόητους λόγους παραμένει σχεδόν άγνωστος στην Ελλάδα.

Σε συνδυασμό με μεθοδολογίες υβριδικού πολέμου (hybrid warfare), οι επιχειρησιακές αυτές αντιλήψεις εκτιμάται από Δυτικούς αναλυτές ότι στόχο έχουν να προσφέρουν στη Ρωσία τη δυνατότητα να επιτύχει στρατηγικά τετελεσμένα σε μικρό χρονικό διάστημα, έτσι ώστε να μην προλάβει να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός πυρηνικής αποτροπής της Δύσης. Γενικότερα, υπάρχει μια παγκόσμια τάση για τη δημιουργία ικανοτήτων "γρήγορων πολέμων" (swift wars), ικανών να επιφέρουν τετελεσμένα κάτω από το πυρηνικό κατώφλι (under the nuclear threshold), ή ακόμη και κάτω από το κατώφλι της στρατιωτικής αντιπαράθεσης γενικώς (below the threshold of military conflict), όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το πρόσφατο κείμενο για την Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ.

Παρόμοιες αντιλήψεις, δόγματα, φιλοσοφίες και μεθοδολογίες ενδέχεται να μπορούν να βρουν σημαντικές εφαρμογές στο ιδιόρρυθμο ελληνοτουρκικό σύστημα αντιπαράθεσης, όπου η συμμετοχή και των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ περιορίζει το ενδεχόμενο διεξαγωγής πολέμων παρατεταμένης διάρκειας.

Πολυχωρική προβολή ισχύος

Τέταρτον: Οι ρωσικές δυνάμεις έχουν εφαρμόσει στην Ουκρανία τακτικές πολυχωρικής (multi domain) προβολής ισχύος. Σ' αυτό το πλαίσιο, μέσα ηλεκτρονικού πολέμου προσφέρουν άμεσα πληροφορίες αναφορικά με την εχθρική διάταξη, τόσο σε μονάδες πυροβολικού, έτσι ώστε να προσβάλουν με σαρωτικό πυρ τις εχθρικές δυνάμεις, όσο και σε μονάδες ελιγμού, έτσι ώστε να προελάσουν, αποφεύγοντας τα ισχυρά σημεία αντίστασης.

Οι εξελίξεις αυτές ώθησαν και τον αμερικανικό Στρατό να δώσει έμφαση στην ενίσχυση των, παραμελημένων μέχρι σήμερα, ικανοτήτων του ηλεκτρονικού πολέμου, τις οποίες ενοποιεί με τις επιχειρήσεις στον κυβερνοχώρο, διαμορφώνοντας ένα νέο είδος επιχειρήσεων. Πρόκειται για τις κυβερνο-ηλεκτρομαγνητικές δραστηριότητες (cyber electromagnetic activities CEMA).

Αυτός ο συνδυασμός αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης φιλοσοφίας για συνδυαστική δράση σε όλους τους χώρους μάχης, που προωθεί η κυρίαρχη αντίληψη της "Πολυχωρικής Μάχης" (MDB) του Στρατού των ΗΠΑ. Η τελευταία επιδιώκει να επιτύχει σύζευξη ικανοτήτων και συνεργατικά αποτελέσματα και στις πέντε διαστάσεις της μάχης (στεριά, θάλασσα, αέρα, διάστημα και CEMA).

Πέμπτον: Το βεληνεκές των συστημάτων πυροβολικού (πολλαπλών εκτοξευτών ρουκετών και πυροβόλων) αυξάνει ολοένα και περισσότερο, εν παραλλήλω με τη δραστική αύξηση των ικανοτήτων τους να επιφέρουν πολυχωρικά αποτελέσματα με τη χρήση πολεμικών κεφαλών διαφόρων τύπων (τόσο hard kill, όσο και soft kill). Για παράδειγμα, η εταιρεία Rheinmetall Denel Munitions (RDM) (γερμανο-νοτιοαφρικανική) αναπτύσσει μια οβίδα πυροβολικού των 155 χιλιοστών της οικογένειας πυρομαχικών Assegai.

Αυτή θα είναι συμβατή με τις προδιαγραφές JBMOU (Joint Ballistic Memorandum of Understanding) του ΝΑΤΟ και θα επιτυγχάνει βεληνεκές 70 χλμ. Γενικότερα, μέσα στο νέο διεθνές γεωστρατηγικό περιβάλλον το Πυροβολικό αναμένεται να κληθεί πολλές φορές να αναλάβει μεγάλο εύρος των αποστολών της Αεροπορίας σε σχετικά μικρά γεωγραφικά συστήματα.

Οι επιπτώσεις στο ελληνοτουρκικό μέτωπο

Οι εξελίξεις αυτές συνδυάζονται με μια σειρά από νέα δεδομένα που αναμένεται να προκύψουν τα επόμενα χρόνια και στις ελληνοτουρκικές ισορροπίες ισχύος. Μεταξύ των άλλων, ριζικές αλλαγές στη γεωγραφία ισχύος στο Αιγαίο (δευτερευόντως και στον Έβρο) ενδέχεται να επιφέρουν οπλικά συστήματα υποστρατηγικής σημασίας, τα οποία αναμένεται να ενταχθούν σε υπηρεσία στο τουρκικό οπλοστάσιο τα επόμενα χρόνια.

Αναφέρουμε τον συνδυασμό επίγειων συστημάτων αεράμυνας (GBAD) μεγάλου βεληνεκούς, (με προεξάρχον φυσικά το S-400, ακόμη και αν αυτό διαθέτει τους πυραύλους 46Ν6 με βεληνεκές 250 χλμ και όχι τους 40Ν6 με βεληνεκές 400 χλμ) με τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 Lightning II (αν ποτέ τα παραλάβει η Τουρκία) και μια διευρυνόμενη οικογένεια βαλλιστικών πυραύλων διαφόρων διαμορφώσεων. Σ' αυτούς τους πυραύλους είναι περίπου αναπόφευκτο να συμπεριληφθούν και αντιπλοϊκοί ASBM.

Ο συνδυασμός όλων αυτών θα δημιουργήσει έναν θύλακο αντιπρόσβασης και άρνησης περιοχής (A2 / AD bubble) για τη δράση της Ελληνικής Αεροπορίας αλλά και του Ελληνικού Ναυτικού στο Αιγαίο. Για παράδειγμα, τα μαχητικά αεροσκάφη F-35, εκμεταλλευόμενα τα χαρακτηριστικά χαμηλής διακριτότητας (LO) και αξιοποιώντας το προηγμένο τους ραντάρ, πιθανώς να είναι σε θέση να χαρτογραφούν σε πραγματικό χρόνο το Αιγαίο.

Αυτό σημαίνει ότι θα είναι ικανά να στοχοποιούν μονάδες επιφανείας του Ελληνικού Ναυτικού για λογαριασμό αντιπλοϊκών βαλλιστικών πυραύλων (ASBM), ή άλλων οπλικών συστημάτων. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις θα κληθούν, ενδεχομένως, να λειτουργήσουν σε ένα περιβάλλον όπου η "ενότητα μάχης" των νησιών του Αιγαίου, η οποία εξασφαλιζόταν από την Ελληνική Αεροπορία και το Ναυτικό, θα έχει τεθεί εν αμφιβόλω.

Άρα, η δομή των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων ενδέχεται να διασπαστούν σε ανεξάρτητες "ψηφίδες" μάχης, οι οποίες αφενός μεν θα πρέπει να είναι σε θέση να πολεμήσουν ξεχωριστά, αφετέρου δε να μπορούν να διασυνδεθούν επιχειρησιακά μεταξύ τους, χωρίς τη βοήθεια της Αεροπορίας ή του Ναυτικού. Με άλλα λόγια, ο Ελληνικός Στρατός θα πρέπει να αρχίζει να προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο να χρειαστεί να δράσει αυτόνομα, ασκώντας προβολή ισχύος στη στεριά, στη θάλασσα και στον αέρα, χωρίς οι άλλοι δύο Κλάδοι των Ενόπλων Δυνάμεων να είναι σε θέση να του προσφέρουν στήριξη.

Ανατροπή της ισορροπίας υπέρ της Τουρκίας

Εν παραλλήλω, εντάσσονται σε υπηρεσία στις τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις τα επόμενα χρόνια νέα οπλικά συστήματα, όπως οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροχήματα (armed UAV, αλλιώς drones) διαφόρων διαμορφώσεων, τύπων και μεγεθών, καθώς και "περιπλανόμενα" πυρομαχικά (loitering munitions). Ο στόλος των τουρκικών μαχητικών ελικοπτέρων T–129 Atak θα διευρύνεται ολοένα και περισσότερο. Τα ελικόπτερα αυτά είναι εφοδιασμένα με πυραυλικά συστήματα τουρκικής τεχνολογίας, στα οποία περιλαμβάνεται και η τουρκικής κατασκευής κατευθυνόμενη ρουκέτα των 2,75 ιντσών (70 χιλιοστών) Cirit. Ταυτοχρόνως, οι ικανότητες ηλεκτρονικού πολέμου των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων ενισχύονται σημαντικά. Τα συστήματα αυτά δημιουργούν νέα επιχειρησιακά δεδομένα και ο Ελληνικός Στρατός θα πρέπει να προσαρμοστεί στη δράση τους.

Με βάση τα παραπάνω, προκύπτει το συμπέρασμα ότι οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις ενδέχεται να αντιμετωπίσουν πρωτοφανείς προκλήσεις σε μεσοπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα και θα πρέπει να προετοιμαστούν γι' αυτές. Σε πρώτο στάδιο κρίνεται ως ζωτικής σημασίας η παρακολούθηση των διεθνών εξελίξεων στον χώρο της επιστήμης και της τεχνολογίας του πολέμου. Στόχος η σχεδίαση εγχώριων λύσεων χαμηλού κόστους και υψηλής απόδοσης (low cost-high payoff), με βάση τη διεθνή εμπειρία, αλλά προσαρμοσμένων στις ελληνικές συνθήκες.

Κατά την άποψη του γράφοντος, το 2020 αποτελεί ένα κρίσιμης σημασίας έτος όσον αφορά τη διαμόρφωση των μελλοντικών στρατιωτικών ισορροπιών στο ελληνοτουρκικό σύστημα. Η Ελλάδα παραμένει εγκλωβισμένη σε μια πολιτική αδράνειας όσον αφορά την ενίσχυση των μαχητικών-αποτρεπτικών της ικανοτήτων και όταν αντιδρά ακολουθεί παρωχημένες αντιλήψεις περί προβολής ισχύος. Αν αυτή η στάση συνεχιστεί, τότε οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις θα δυσκολευτούν πολύ τα επόμενα χρόνια να γεφυρώσουν το χάσμα που δημιουργείται με βάση τη γραμμική προέκταση στο μέλλον των σημερινών τάσεων.

πηγή



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.

Δημοσίευση σχολίου

 
Top