Ποίο ακριβώς είναι το θέμα; Είναι σχεδόν αδύνατο να συγκεντρωθούν ακριβείς πληροφορίες που θα επιτρέψουν να αποσαφηνιστεί η κατάσταση και να πέσει φως στις πρόσφατες εξελίξεις στις ελληνορωσικές σχέσεις.
Γράφει ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος
Κατ’ αρχήν θα πρέπει να ξεκαθαρίσει το κάδρο από τα μη έγκυρα σχόλια και τους αβάσιμους ισχυρισμούς. Σχολιαστές που σχεδόν πάντοτε στρέφονται κατά της Δύσης έχουν επιστρατευτεί άμεσα. Η ελληνική κυβέρνηση, υποστηρίζουν, προσπαθεί να κερδίσει πόντους στο ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ.
Ωστόσο κανείς δεν έχει ζητήσει μια τέτοια επίδειξη αλληλεγγύης από την Αθήνα και υπό τις παρούσες συνθήκες η Ελλάδα δεν θα κερδίσει τίποτα από μια τέτοια συμπεριφορά. Με την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών και την αποδοχή προσχώρησης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη κερδίσει όσα θα μπορούσε από τους δυτικούς.
Σε μια περίοδο που οι ΗΠΑ κατηγορούν τη Γερμανία για τις καλές της σχέσεις με τη Ρωσία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Αυστρία, η Ιταλία και η Ουγγαρία, μεταξύ άλλων, φαίνεται να προσεγγίζουν τη Μόσχα, πως θα μπορούσε αλήθεια η Αθήνα να επωφεληθεί από αυτό;
Παράλληλα γιατί η Ουάσινγκτον να πιέσει την Αθήνα να υιοθετήσει μια τέτοια εχθρική προς τη Ρωσία πολιτική; Τι θα περίμεναν οι Αμερικανοί να κερδίσουν την στιγμή που ο ίδιος ο πρόεδρός τους συμφωνεί με τον Πούτιν; Από την άλλη, όσον αφορά τις διμερείς σχέσεις, η σχέση της Αθήνας με τη Μόσχα έχει σοβαρά πληγεί, χωρίς να υπάρχει ξεκάθαρο όφελος για την Ελλάδα, με τον Πούτιν να μιλά για αντίποινα.
Δεν πρέπει να παραβλεφθεί το γεγονός ότι μερικούς μήνες πριν ακυρώθηκε συνάντηση μεταξύ Ελλήνων και Ρώσων υπουργών που είχε στόχο την ενδυνάμωση της διμερούς οικονομικής συνεργασίας. Η εξήγηση που δόθηκε ήταν η παρουσία πολιτικών της Κριμαίας σε αυτή. Οι Ρώσοι πάντως υποστηρίζουν πως οι Έλληνες είχαν προειδοποιηθεί για την παρουσία τους και δεν είχαν αντιδράσει. Το επεισόδιο ξεπεράστηκε χωρίς επίσημες επιπτώσεις. Σε κάθε περίπτωση πάντως υπήρξε θέμα.
Η τελευταία εξέλιξη ήταν η απέλαση Ρώσων διπλωματών από την Ελλάδα. Η βασική αιτίαση αφορούσε πιθανή ρωσική προσπάθεια κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών ώστε να ακυρωθεί η ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ. Στο σημείο αυτό πρέπει να γίνουν δύο σχόλια. Μόνο η «Βόρεια Μακεδονία» μπορεί καταστήσει πλέον άκυρη την συμφωνία.
Ακόμα και αν η ελληνική Βουλή απορρίψει την συμφωνία η χώρα θα γίνει αυτόματα μέλος του ΝΑΤΟ. Για να επιτευχθεί αυτό η κυβέρνηση των Σκοπίων πρέπει απλώς να ικανοποιήσει τους όρους της συμφωνίας που ορίζει το ΝΑΤΟ. Είναι γελοίο να πιστεύει κανείς ότι η ρωσική διπλωματία δεν το γνωρίζει αυτό. Γιατί λοιπόν κάποιοι υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα πρέπει να αποσυρθεί από την συμφωνία;
Όσον αφορά το ΝΑΤΟ είναι αμφίβολο πως οι Ρώσοι δεν αντιλαμβάνονται πως η στάση των ΗΠΑ και του προέδρους δεν συνιστά μεγαλύτερη απειλή για το ΝΑΤΟ από την ένταξη της ΠΓΔΜ στην συμμαχία. Μάλλον η Μόσχα ενδιαφέρεται πολύ λιγότερο από ότι πιστεύεται.
Σε κάθε περίπτωση πάντως υπάρχει ένα θέμα διαφορετικά δεν θα υπήρχαν απελάσεις. Όμως στις μεγάλες δυνάμεις υπάρχουν πολλά κέντρα αποφάσεων που πολλές φορές λειτουργούν εκτός της επίσημης πολιτικής.
Αυτό συνέβη και στην Ελλάδα παλαιότερα όταν ένας απόστρατος αεροπόρος θέλησε να βομβαρδίσει την Αλβανία ή στην υπόθεση Οτσαλάν. Στις ΗΠΑ είναι συχνό το φαινόμενο πολλές υπηρεσίες να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες εν αγνοία της κεντρικής διοίκησης. Με τη Ρωσία τα ζήτημα της Ορθοδοξίας είναι επίσης πολύ σημαντικό.
Γιατί όμως τα Κρεμλίνο πρέπει να θέσει μια καλή σχέση με την Αθήνα σε κίνδυνο για ένα χαμένο ζήτημα όπως αυτό της ΠΓΔΜ; Υπάρχουν άνθρωποι στη βόρεια Ελλάδα που έχουν συχνά εμπλακεί σε ζωτικής σημασίας για τη χώρα υποθέσεις χωρίς την παραμικρή έγκριση της κυβέρνησης ή σε σύμπνοια με τους στόχους της επίσημης ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.
Ορισμένοι εξ αυτών αναφέρονται στη Ρωσία ως η ορθόδοξη αδελφή δύναμη, χωρίς να έχουν τέτοια αρμοδιότητα. Από την άλλη υπάρχει και ο ρωσικός εναγκαλισμός με την Τουρκία τον τελευταίο καιρό και τον εφοδιασμό της με πυραύλους, ενώ παράλληλα αποδέχεται τις τουρκικές κινήσεις στην Συρία αν και γνωρίζει πως υπάρχει διαφορετική οπτική για το μέλλον της περιοχής.
Είναι πιθανόν όλα τα ανωτέρω να οδήγησαν στην κρίση μεταξύ των δύο χωρών. Η Ρωσία από την άλλη ήταν πάντα ένας γρίφος. Κλειδί για τη λύση του είναι τα εθνικά της συμφέροντα. Όπως ανέφερε ο Τσόρτσιλ: «Οι Ρώσοι δεν σέβονται τίποτα περισσότερο από την ισχύ και δεν υποτιμούν τίποτα περισσότερο από την αδυναμία».
Καμία χώρα δεν μπορεί να αναμένει κάτι θετικό χωρίς να κάνει τίποτα, απλώς ικετεύοντας και μη προσφέροντας πολιτικές. Αυτά τα λόγια ίσως εξηγούν την στάση της Ρωσίας έναντι άλλων χωρών και απέναντι παγκόσμιων προβλημάτων.
STRATEGIC CULTURE
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου