Της Χριστίνας Σ. Φλάσκου*
Οι δραματικές εξελίξεις των τελευταίων ημερών στην Αίγυπτο, όπου ο προ ενός έτους εκλεγείς Πρόεδρος Mohamed Morsi ανετράπη (3/7/2013) από τις Ένοπλες Δυνάμεις ύστερα από τις έντονες διαμαρτυρίες/διαδηλώσεις των αντιπολιτευόμενων λαϊκών μαζών, επιβεβαιώνουν τις προβλέψεις ότι ο δρόμος προς τον πραγματικό εκδημοκρατισμό και τη σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής της Βορείου Αφρικής και Μέσης Ανατολής, θα είναι μακρύς και επίπονος. Κι’ αυτό γιατί μια βασική ιδιομορφία των χωρών αυτών είναι ότι οι λαοί τους αποτελούν ένα πολύμορφο εθνοθρησκευτικό και φυλετικό μωσαϊκό.
Περαιτέρω, οι τρέχουσες εξελίξεις φανερώνουν ότι πίσω από τις εξεγέρσεις για ανατροπή των εκάστοτε απολυταρχικών καθεστώτων, υποβόσκει η πάλη των διαφορετικών, αντικρουόμενων και καταπιεσμένων, επί δεκαετιών, εθνοθρησκευτικών και φυλετικών μαζών για ανάληψη της εξουσίας, με τις όποιες συνέπειες για τους υπόλοιπους.
Βέβαια, τα τεκταινόμενα εντός των χωρών της "Αραβικής Άνοιξης" δεν είναι τελείως ανεξάρτητα του ανταγωνισμού και των επιδιώξεων πανίσχυρων περιφερειακών, ακόμη και παγκόσμιων κέντρων εξουσίας. Το διακύβευμα είναι τεράστιο, δεδομένου ότι οι γεωπολιτικές, γεωστρατηγικές και γεωοικονομικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, επηρεάζουν άμεσα τα ζωτικά τους συμφέροντα είτε αυτά αφορούν στην ασφάλειά τους, στην ειρήνη και στη σταθερότητα, είτε στις ενεργειακές τους επιδιώξεις, ιδίως μετά τα αποκαλυφθέντα τεράστια αποθέματα υδρογονανθράκων στη Λεκάνη Λεβαντίνης.
Η εξέταση της ανατροπής του Morsi, και επομένως της Μουσουλμανικής Αδελφότητας της Αιγύπτου, μέσα από τα αντικρουόμενα γεωπολιτικά συμφέροντα περιφερειακών δρώντων καταδεικνύει ότι, για άλλους ίσως να αποτελεί μια θετική εξέλιξη και για άλλους όχι. Ενδεικτικά των ανωτέρω είναι τα ακόλουθα ꞉
Πρώτον, η ανησυχία του Ισραήλ για τη συνέχιση της τήρησης της Συνθήκης Ειρήνης (1979) από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα της Αιγύπτου, δεδομένου, μάλιστα, ότι τα περιστατικά δολιοφθοράς στους αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου, στην έρημο του Σινά, είναι ουκ ολίγα. Επιπρόσθετα, είναι γνωστή η υποστήριξη της Hamas από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα.
Δεύτερον, οι πανηγυρισμοί του καθεστώτος Assad, λόγω της ανατροπής του Προέδρου Morsi, δεδομένου ότι η Μουσουλμανική Αδελφότητα της Αιγύπτου είχε ταχθεί ανοιχτά υπέρ των αντικαθεστωτικών της Συρίας και είχε ταυτιστεί πλήρως με τη "γραμμή" του Αραβικού Συνδέσμου.
Τρίτον, η ευθεία καταγγελία τόσο του εκπροσώπου τύπου του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) της Τουρκίας, Hüseyin Çelik, όσο και του ηγέτη της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, Kemal Kılılçdaroğlu, για ανεπίτρεπτη ανατροπή του νομίμως εκλεγέντα Προέδρου Morsi από τις Ένοπλες Δυνάμεις της Αιγύπτου. Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία ꞉
• Επεδίωξε την προβολή και προώθησή της ως "μοντέλου" επιτυχημένης μετριοπαθούς Ισλαμικής δημοκρατικής διακυβέρνησης προς τις χώρες της "Αραβικής Άνοιξης", μέσω της Αιγύπτου, αποσκοπώντας να λειτουργήσει ως ανάχωμα στις προσπάθειες κατάληψης των εξουσιών των χωρών αυτών από ανεξέλεγκτες εξτρεμιστικές οργανώσεις, αλλά και να τις εντάξει σταδιακά στη σφαίρα επιρροής της
• Στήριξε την οικονομία της Αιγύπτου με δάνειο 2 δις δολαρίων προς την κυβέρνηση Morsi, τη ραγδαία αύξηση των διμερών εμπορικών συναλλαγών, αλλά και την αύξηση των επενδύσεων και ανάληψης έργων από Τουρκικές επιχειρήσεις, στη χώρα αυτή
• Υποστήριξε τη Μουσουλμανική Αδελφότητα της Αιγύπτου για να αναλάβει την εξουσία, ενώ ταυτόχρονα ανέπτυξε σχέσεις συνεργασίας με την αντίστοιχη της Συρίας, ώστε να προωθήσει τις επιδιώξεις της στη μετά Assad εποχή.
Επιπρόσθετα, η δήλωση (εφημερίδα Hurriyet – 4/7/2013) του εκπροσώπου τύπου του AKP περί στήριξης του στρατιωτικού πραξικοπήματος από ξένες δυνάμεις, καθώς και περί δυσαρέσκειας της Δύσης για την ανάληψη της εξουσίας στην Αίγυπτο από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, αφήνει αιχμές για την ανάμειξη Δυτικών χωρών στην εκδήλωση του πραξικοπήματος.
Συμπερασματικά, η κατάσταση στην Αίγυπτο, όπως και σε άλλες χώρες της Βορείου Αφρικής και Μέσης Ανατολής, είναι ζοφερή, συμπαρασύροντας τις γεωπολιτικές εξελίξεις και τον ανταγωνισμό των περιφερειακών και παγκόσμιων δυνάμεων. Και παρά το γεγονός ότι η ανατροπή του Morsi έγινε προκειμένου να αποφευχθεί ο εμφύλιος πόλεμος, ο κίνδυνος αυτός παραμένει υπαρκτός.
* Η Χριστίνα Σ. Φλάσκου είναι Διεθνολόγος, MSc Διεθνείς Σχέσεις και Στρατηγικές Σπουδές (Πάντειο Πανεπιστήμιο)
πηγή
Δημοσίευση σχολίου