Μετά από δύο δεκαετίες αδελφικών σχέσεων, ορισμένοι αναρωτιούνται εάν έχει τελειώσει ο μήνας του μέλιτος.
Ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τη συνοδεία μεγάλης αντιπροσωπείας επιχειρηματιών και μελών του υπουργικού συμβουλίου, ταξίδεψε στο Αζερμπαϊτζάν στα τέλη του περασμένου μήνα, με στόχο την ενίσχυση του εμπορίου και των πολιτικών δεσμών. Παρόλα αυτά, το Μπακού μπορεί να θεωρείται η μοναδική περιφερειακή πρωτεύουσα όπου ο Ερντογάν απέτυχε να επιτύχει αποτελέσματα.
Οι σχέσεις μεταξύ των δύο τουρκικών χωρών ήταν πάντα ισχυρές, και συχνά περιγράφονταν ως "ένα έθνος με δύο κράτη". Παρόλα αυτά, πρόσφατα, η συνεργασία έχει απειληθεί λόγω των εντάσεων που προέκυψαν από την πιθανή συμφιλίωση μεταξύ Τουρκίας και Αρμενίας. Το Μπακού φοβάται ότι αυτό μπορεί να σημαίνει απώλεια βασικής επιρροής στην επίλυση της σύγκρουσης του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Η αποτυχία να επιτευχθεί συμφωνία στην τιμή αερίου και μεταφοράς αποτελεί επίσης σοβαρό πρόβλημα μεταξύ του Μπακού και της Άγκυρας κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών. Η Τουρκία ελπίζει να διατηρήσει το διακομετακομιστικό της ρόλο μέσω του προγράμματος κατασκευής του αγωγού Ναμπούκο, το οποίο ανταγωνίζεται τα ρωσικά προγράμματα αερίου για την ευρωπαϊκή αγορά. Εφόσον η Άγκυρα και το Μπακού δεν μπορούν να επιτύχουν συμφωνία, το Μπακού παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένο από τη Ρωσία.
Η πολιτική γειτονίας ελεύθερης χορήγησης βίζα της κυβέρνησης του Ερντογάν, που αποτελείται ήδη από περισσότερα από 60 κράτη, έχει βρεθεί επίσης σε δύσκολη θέση με το Αζερμπαϊτζάν.
"Δεν είμαστε έτοιμοι για αυτό [το καθεστώς ελεύθερης χορήγησης βίζα]", είπε ο Πρόεδρος Ιλχάμ Αλίγιεβ κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης τύπου με τον Ερντογάν.
"Το 'όχι' του προέδρου Aλίγιεβ στις προϋποθέσεις για την άρση του καθεστώτος βίζα εμποδίζει την τωρινή στάση της Τουρκίας "μηδενικά προβλήματα με την εξωτερική πολιτική των γειτόνων", είπε ο Τζέραλντ Ρόμπινς, ανώτερο μέλος του Ερευνητικού Ιδρύματος Εξωτερικής Πολιτικής που έχει ως έδρα τις ΗΠΑ. Θεωρεί ότι οι προκλήσεις στη σχέση Αζέρων-Τούρκων δείχνουν μία αλλαγή στην αντιμετώπιση των πραγμάτων από το κάθε κράτος.
"Η μετα-Σοβιετική εποχή είναι πλέον 20 ετών και προκύπτουν νέες πολιτικές και συμπεριφορές", είπε στους SETimes. "Η τουρκική νοοτροπία 'αδελφού' γίνεται παλαιομοδίτικη. Κάθε έθνος έχει τα δικά του συμφέροντα και τα δικαιώματά του".
Για το Μπακού, λέει, η προφορική υποστήριξη της Τουρκίας για τη διαφωνία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ δεν έχει οδήγησει σε καμία ευδιάκριτη βασική αλλαγή, εξαιρουμένης της αβεβαιότητας που δημιουργεί η πιθανή συμφιλίωση της Άγκυρας με την Αρμενία.
"Παρόλα αυτά, ο βασικός παράγοντας είναι η διαφωνία για τα τέλη διέλευσης του πετρελαίου της Κασπίας και της αμοιβαίας αίσθησης ότι αμφότερες οι πλευρές διαπραγματεύονται με λιγότερο από 'αδελφικές΄ προθέσεις", είπε ο Ρόμπινς.
Στο Μπακού, ορισμένοι πολιτικοί όπως ο Ίσα Γκαμπάρ, πρόεδρος του Κόμματος Ισότητας (Mουσαβάτ), η μεγαλύτερη ομάδα αντιπολίτευσης στο Αζερμπαϊτζάν, ανησυχούν ιδιαίτερα για το το γεγονός ότι έχουν ψυχρανθεί οι διμερείς δεσμοί τα τελευταία χρόνια. "Αυτό είναι προφανές σχεδόν σε όλους τους τομείς", είπε.
"Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της πρωτοβουλίας της κυβέρνησης του Αζερμπαϊτζάν", είπε στους SETimes. "Εφόσον η κυβέρνησή μας ενδιαφέρεται για τη διαμόρφωση μιας κλειστής κοινωνίας, δεν θέλει ο λαός να εξαπλωθεί εκτός χώρας, ακόμη και στον πιο στενό γείτονά μας, την Τουρκία", εξήγησε.
Οι Αζέροι δημοκράτες περιμένουν η Άγκυρα να είναι πιο ενεργή και ανοικτή σε τομείς όπως η δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Αζερμπαϊτζάν. "Αυτό είναι δικαίωμά μας", είπε ο Γκαμπάρ, προσθέτοντας ότι η Τουρκία είναι το βασικό παραθυράκι της χώρας για την ευρωατλαντική ενσωμάτωση.
Ο Αραστούν Ορουκλού, επικεφαλής του Δυτικοανατολικού Ερευνητικού Κέντρου του Μπακού, υπογραμμίζει τον παράγοντα της Ρωσίας ως πρόβλημα μεταξύ Τουρκίας και Αζερμπαϊτζάν.
"Το γεγονός ότι η επιρροή της Μόσχας γίνεται ισχυρότερη στο Αζερμπαϊτζάν τα τελευταία χρόνια πιέζει την Τουρκία να μείνει εκτός", είπε στους SETimes.
Εν τω μεταξύ, οι αξιωματούχοι της Άγκυρας παραμένουν αισιόδοξοι για το μέλλον. "Πιστεύουμε ότι οι χώρες μας μπορούν να βρουν τρόπο να ωφεληθούν από την αδελφοσύνη και τις ευκαιρίες στην περιφέρεια", είπε ο Μουσταφά Καμπακτσί, βουλευτής στο κόμμα AKP του Ερντογάν και πρόεδρος της Ομάδας Φιλίας Τουρκία-Αζερμπαϊτζάν.
"Είναι αδύνατο να φανταστεί κανείς να μη συμμετέχει το Αζερμπαϊτζάν στις διαδικασίες διατήρησης της ειρήνης της Τουρκίας στην περιοχή", είπε στους SETimes, αναφερόμενος στην Αρμενία, το Ναγκόρνο-Καραμπάχ και την πολιτική που αφορά στο αέριο.
Η Άγκυρα καταλαβαίνει την περιφερειακή ευαισθησία του Μπακού, λέει. "Απλά θέλουμε να τους διαβεβαιώσουμε [το Αζερμπαϊτζάν] ότι δεν έχουμε καμία πρόθεση να είμαστε ο μεγάλος αδερφός για κανέναν στην περιοχή", πρόσθεσε.
ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου