Βαγγέλης Σαρακινός
Καθοριστικές εξελίξεις για την κρίση στην βορειοανατολική Συρία αναμένονται σήμερα, ημέρα λήξης της κατάπαυσης του πυρός, στη συνάντηση των προέδρων Πούτιν και Ερντογάν στο Σότσι. Την ίδια ώρα πάντως, “βόμβες” εξακολουθούν να πέφτουν στις συζητήσεις και τα σενάρια για την επίλυση της διένεξης, με την Ουάσιγκτον να απειλεί να πλήξει στρατιωτικά την Τουρκία και το Βερολίνο να ζητά διεθνή έλεγχο στην “ζώνη ασφαλείας”.
Η “βόμβα μεγατόνων” ρίχθηκε βεβαίως από τον Πομπέο, ο οποίος σε συνέντευξή του στο CNBC, την ώρα που εκπνέει η κατάπαυση του πυρός στην βορειοανατολική Συρία, ανέφερε ότι ο πρόεδρος Τραμπ είναι «απολύτως διατεθειμένος» να διατάξει την ανάληψη οποιασδήποτε στρατιωτικής δράσης, κριθεί αναγκαία.
Ο Πομπέο δεν μπήκε σε λεπτομέρειες για την απειλή που διατύπωσε σχετικά με τις προθέσεις του Ρεπουμπλικάνου προέδρου και φρόντισε να συμπληρώσει ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ προτιμά την ειρηνική επίλυση των διενέξεων. Η αναφορά του, ωστόσο, εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο των απειλών της Ουάσιγκτον εναντίον της Άγκυρας για την εισβολή στη βορειοανατολική Συρία. Μια εισβολή που ήταν, όμως, επακόλουθο της απόφασης του Τραμπ να αποσύρει από την περιοχή τα αμερικανικά στρατεύματα.
Ο Αμερικανός πρόεδρος δέχεται σκληρή κριτική στις ΗΠΑ για αυτή την απόφασή του, η οποία, σύμφωνα με παράγοντες που συμβάλλουν στη διαμόρφωση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, πλήττει την αξιοπιστία των ΗΠΑ έναντι των συμμάχων τους. Αυτή την αξιοπιστία επιχείρησε να διασώσει με τις επισκέψεις του στο Αφγανιστάν και την Σαουδική Αραβία ο υπουργός Άμυνας Μαρκ Έσπερ, ο οποίος προσπάθησε να κατευνάσει την ανησυχία της Καμπούλ και του Ριάντ, σχετικά με το μέλλον της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στο Αφγανιστάν και την Σαουδική Αραβία αντίστοιχα.
Όλα παίζονται στο Σότσι
Ο ίδιος άφησε ανοιχτό και το ενδεχόμενο να παραμείνουν στην βορειοανατολική Συρία κάποιοι Αμερικανοί στρατιώτες, την ώρα που ο Τραμπ, σε μια προσπάθεια να αμβλύνει τις αντιδράσεις, δήλωνε ότι η Ουάσιγκτον ποτέ δεν υποσχέθηκε στους Κούρδους ότι θα τους προστατεύει μια ζωή. Ο Τραμπ έκανε έτσι σαφές ότι δεν προτίθεται να μείνει στη Συρία “τετρακόσια χρόνια τούρκικα”, τονίζοντας μάλιστα ότι δεν θέλει εκεί κανέναν Αμερικανό στρατιώτη. Η εικόνα όμως που κυριάρχησε στην διεθνή κοινή γνώμη είναι εκείνη με τους Κούρδους πολίτες, που πριν μερικά χρόνια υποδέχονταν τον αμερικανικό στρατό ως “ελευθερωτή” και “εγγυητή της ανεξαρτησίας” τους, να πετούν πατάτες στα αμερικανικά στρατεύματα που έφευγαν για το Ιράκ.
Στο άλλο στρατόπεδο, ο φαινομενικά πρωταγωνιστής των εξελίξεων Ερντογάν συναντάται σήμερα στο Σότσι με τον Ρώσο ομόλογό του, Πούτιν. Πρόκειται για μια κρίσιμη συνάντηση, στην οποία θα τεθούν όλα τα νέα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί επί του πεδίου στην βόρεια Συρία, μετά την τουρκική εισβολή, αλλά και την συμμαχία των Κούρδων με τον Άσαντ που έφερε τον στρατό της Δαμασκού στα τουρκικά σύνορα.
Ενόψει της συνάντησης ο Ερντογάν έκανε ένα άνοιγμα προς τον Πούτιν, δηλώνοντας ότι η Ρωσία μπορεί να ηγηθεί μιας ειρηνευτικής πρωτοβουλίας στην βορειοδυτική Συρία. Ο Τσαβούσογλου, ωστόσο, έθεσε το θέμα της Μανμπίτζ και του Κομπάνι, πόλεις που ελέγχει πλέον ο Άσαντ, σημειώνοντας ότι η Άγκυρα αναμένει την αποχώρηση των Κούρδων μαχητών της YPG και από αυτές τις περιοχές. Και ο ίδιος ο Ερντογάν άλλωστε τόνισε, για άλλη μία φορά, ότι η Τουρκία θα εφαρμόσει τα δικά της σχέδια, αν δεν βρεθεί μια λύση.
Με τις τοποθετήσεις τους αυτές, Τσαβούσογλου και Ερντογάν, δείχνουν ότι η Άγκυρα δεν είναι διατεθειμένη να περιορίσει την “ζώνη ασφαλείας” στον άξονα των 120 χιλιομέτρων που ορίζουν οι πόλεις Τελ Αμπιάντ και Ρας αλ-Άιν, που βρίσκονται πλέον στα χέρια των Τούρκων και των Σύρων αντικαθεστωτικών ανταρτών, οι οποίοι είναι σύμμαχοί τους.
Από την πλευρά της, η Μόσχα, αν και στο πλαίσιο ενός τακτικισμού, δείχνει να δέχθηκε προσωρινά την προώθηση των Τούρκων στον προαναφερόμενο άξονα, δεν έχει εγκαταλείψει την πάγια θέση της: ότι δηλαδή, από όποια περιοχή της Συρίας αποχωρούν ξένες δυνάμεις τον έλεγχο τον αναλαμβάνουν η κυβέρνηση της Δαμασκού και ο Άσαντ. Αυτό έγινε άλλωστε στη Μανμπίτζ και το Κομπάνι, αλλά και σε άλλες κουρδικές περιοχές στα βορειοανατολικά, στις οποίες προωθήθηκε, μετά τη συμφωνία με τους Κούρδους, ο Εθνικός Συριακός στρατός.
Σφήνα από Τεχεράνη, "βόμβα" από Βερολίνο
Για την Μόσχα μακροχρόνια σταθερότητα στην περιοχή μπορεί να επιτευχθεί μόνο όταν αποκατασταθεί η ακεραιότητα της Συρίας, την οποία θα εγγυάται η κυβέρνηση της Δαμασκού, λαμβάνοντας υπόψη της τα συμφέροντα όλων των εθνοτικών και θρησκευτικών ομάδων που ζουν στην επικράτειά της. Αυτό τόνισε, ενόψει της συνάντησης στο Σότσι, ο σύμβουλος του Ρώσου προέδρου, Γιούρι Ουσακόφ, και το επισήμανε ο ίδιος ο Πούτιν στον Μακρόν, κατά την τηλεφωνική επικοινωνία τους.
Με τα σχέδια των Τούρκων αντιδρά όμως και η Τεχεράνη, η οποία από κοινού με την Άγκυρα είχε μπλοκάρει τα ρωσικά σχέδια για γενικευμένη επίθεση στην Ιντλίμπ, υποβοηθώντας τελικά την ρωσοτουρκική συμφωνία για την περιοχή. Το Ιράν, εγγυήτρια χώρα για την ειρήνευση στη Συρία στο πλαίσιο της συμφωνίας της Αστάνας, μάχεται στο πλευρό του Άσαντ και είναι αντίθετο με την εγκατάσταση τουρκικών στρατιωτικών θέσεων, εντός της συριακής επικράτειας.
Απορρίπτει δηλαδή την εξαγγελία του Ερντογάν για την δημιουργία δώδεκα “θέσεων παρατήρησης” εντός της λεγόμενης “ζώνης ασφαλείας” και αντιπροτείνει την διαμεσολάβηση της Τεχεράνης για συνομιλίες μεταξύ των Κούρδων της Συρίας, της κυβέρνησης Άσαντ και της Τουρκίας, προκειμένου να δημιουργηθούν συνθήκες ασφαλείας στα συροτουρκικά σύνορα.
Η πρόταση της Τεχεράνης αφαιρεί από τον Ερντογάν τον μονοπωλιακό έλεγχο της «ζώνης ασφαλείας”, για τον οποίο έχουν συμφωνήσει οι Αμερικανοί. Η “βόμβα” σε αυτό το ζήτημα ρίχθηκε όμως από το Βερολίνο, καθώς η υπουργός Άμυνας και επικεφαλής του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος, Ανεγκρέτ Κραμπ-Καρενμπάουερ, δήλωσε έτοιμη να καταθέσει την επόμενη εβδομάδα, στη σύνοδο των χωρών του ΝΑΤΟ, σχέδιο που προβλέπει διεθνή έλεγχο στη “ζώνη ασφαλείας” στα σύνορα της Συρίας με την Τουρκία. Η ίδια ανέφερε μάλιστα ότι η Μέρκελ συμφωνεί με αυτό το σχέδιο και το έχει προτείνει ήδη στους ευρωπαίους συμμάχους.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, και παρά την ολοένα και διευρυνόμενη σχέση Μόσχας-Άγκυρας, τα πράγματα δεν δείχνουν εύκολα για τον Ερντογάν στο Σότσι. Ο Πούτιν θα αξιοποιήσει τις διεθνείς πιέσεις προς την Τουρκία, αλλά και την αντίδραση της Τεχεράνης. Το αποτέλεσμα της συνάντησης πάντως, όποιο κι αν είναι, αναμένεται να παίξει καθοριστικό ρόλο για το μέλλον της προσωρινής κατάπαυσης του πυρός, η οποία λήγει απόψε στις 22:00 (ώρα Τουρκίας).
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου