Του Μιχάλη Ιγνατίου
Η σύγκρουση των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας είναι «άγρια», μου έλεγε ένας διπλωμάτης στην Ουάσιγκτον, που έχει μία καλή ιδέα για το παρασκήνιο αυτής της θυελλώδους σχέσης μεταξύ δύο παραδοσιακών συμμάχων, που κάλλιστα μπορεί σύντομα να είναι πρώην φίλοι.
Αισθάνεται ότι οι επιθέσεις από την πλευρά των Τούρκων αξιωματούχων με πρώτο τον πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, περιέχουν το στοιχείο του «μίσους» προς την Αμερική και πρόβλεψε μία κακή συνέχεια και τέλος. Θεωρεί ότι όσα λένε και υποστηρίζουν οι δύο πλευρές είναι η πραγματικότητα της σημερινής φάσης των σχέσεων. Και είναι και η πρώτη φορά, πιστεύει, που απουσιάζουν οι «λογικοί», οι αξιωματούχοι που στο παρά πέντε έκαναν παλαιότερα παρέμβαση για να διασωθεί η σχέση.
Στην Ουάσιγκτον προκάλεσε αίσθηση η απόφαση του υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο να λάβει μέρος σε μία σύναξη στην Ιερουσαλήμ, στην οποία θα συμμετέχουν τρεις χώρες που ο Ταγίπ Ερντογάν κυριολεκτικά απεχθάνεται.
Πρόκειται για την Ελλάδα, το Ισραήλ και την Κύπρο, που αποτελούν μία συμμαχία, η οποία -όσο και να κάνει εντύπωση- θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα στην Τουρκία, ιδιαίτερα εάν υπό το βάρος της παρούσας κατάστασης των σχέσεων με την Ουάσιγκτον, προστεθεί στην τριάδα και η Αμερική. Το θέμα συζήτησης με τον κ. Πομπέο ομιλεί από μόνο του: Ενεργειακή ασφάλεια και προστασία της θαλάσσιας δραστηριότητας.
Αυτή τη στιγμή οι Αμερικανοί είναι στο στάδιο σχεδιασμών, οι οποίοι θα υλοποιηθούν ακόμα και αν ο Ερντογάν υποχωρήσει και γίνει ξανά ένας καλός σύμμαχος για την Ουάσιγκτον.
Μου έλεγε ο διπλωμάτης ότι οι Αμερικανοί, ακόμα και αν εξομαλυνθούν οι σχέσεις τους με την Άγκυρα, δεν πρόκειται ποτέ ξανά να βάλουν τα αυγά τους μόνο στο τουρκικό καλάθι. Και θα σχηματίσουν το «μέτωπο της Μεσογείου», με δύο πόλους, ένα με το Ισραήλ και ένα με την Αίγυπτο, και πάντα με τη συμμετοχή της Αθήνας και της Λευκωσίας και άλλων προθύμων χωρών.
Η κίνηση του Πομπέο, που αρχικά ανακοινώθηκε από τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου και τον υπουργό Εξωτερικών της Κύπρου, δεν είναι τυχαία. Είναι καλά ζυγισμένη και σχεδιασμένη για το μέλλον. Ταυτόχρονα ο πρόεδρος Τραμπ και οι συνεργάτες του «καίγονται» για να διασώσουν τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, ο οποίος έχει βρεθεί στη πιο δεινή θέση της πολιτικής του καριέρας.
Οι Αμερικανοί, είτε Ρεπουμπλικάνοι κατέχουν τον Λευκό Οίκο, είτε Δημοκρατικοί, διατηρούν εξαιρετική σχέση με όποιον Ισραηλινό πολιτικό βρίσκεται στην εξουσία, με εξαίρεση τον μοιραίο Μπάρακ Ομπάμα, ο οποίος τάχθηκε εναντίον του Μπέντζαμιν Νετανιάχου και επέλεξε την Τουρκία, και όχι το Ισραήλ ή την Αίγυπτο, ως την βασική περιφερειακή δύναμη στην ευρύτερη γειτονιά μας.
Είναι επιθυμία του Λευκού Οίκου να μην χάσει στις εκλογές ο Νετανιάχου. Και για να έχουν ένα φίλο στην εξουσία, αλλά και για να αναλάβει την ηγεσία της νέας ομάδας «πιστών συμμάχων», που σχηματίζει η Ουάσιγκτον.
Ο διπλωμάτης μου έλεγε ότι το παρασκήνιο «κοχλάζει». Και εάν όλοι οι παίκτες μείνουν στη θέση τους, οι εξελίξεις θα είναι εντυπωσιακές.
Η παρουσία του κ. Πομπέο στην τριμερή αποδεικνύει και την υποστήριξη της Αμερικής στον αγωγό EastMed, καθώς από το Εβραϊκό Κράτος διέρρευσε η πληροφορία την Τετάρτη το βράδυ ότι ο ενεργειακός πλούτος της Μεσογείου είναι τεράστιος. Το Ισραήλ, η Αίγυπτος και το Ισραήλ, μπορούν να λύσουν όλα τα ενεργειακά προβλήματα όλης της Ευρώπης, ανέφερε η διαρροή.
Ο αγωγός EastMed εξυπηρετεί πάνω απ’ όλα τους σχεδιασμούς της Αμερικής, η οποία επιθυμεί να μειώσει όσο μπορεί την ενεργειακή επιρροή της Ρωσίας στην Ευρώπη. Ένας από τους λόγους του αμερικανικού θυμού απέναντι στην Τουρκία είναι και το γεγονός ότι -αν και χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ- εξυπηρετεί τους ρωσικούς ενεργειακούς σχεδιασμούς, σε σημείο που αντιστρατεύεται τα αμερικανικά στρατηγικά συμφέροντα.
Στην Ουάσιγκτον αντιμετωπίζουν την κατάσταση, όπως εξελίσσεται στην ευρύτερη γειτονιά της Μεσογείου με ψυχραιμία, καθώς έχει επιλογές εάν απωλέσει την Τουρκία. Όμως, κάποιος που παρατηρεί τα γεγονότα δια γυμνού οφθαλμού παρατηρεί και ένα ασύλληπτο θυμό που στρέφεται προσωπικά εναντίον του Ταγίπ Ερντογάν, που εκτός των άλλων τον κατηγορούν για αντιαμερικανισμό και αντισημιτισμό. Είναι δύο λέξεις-κλειδιά για τους Αμερικανούς διπλωμάτες. Διότι οι αντιαμερικανοί και οι αντισημίτες χαρακτηρίζονται εχθροί της Αμερικής.
Από τώρα μέχρι τον Ιούλιο, όταν και θα ξεκινήσει η εγκατάσταση του ρωσικού συστήματος S-400, οι τουρκοαμερικανικές σχέσεις θα χειροτερεύουν. Εκτός εάν ο Ταγίπ Ερντογάν διακόψει τις στρατηγικές σχέσεις με τη Ρωσία, όπως απαιτεί ο Λευκός Οίκος. Στην περίπτωση αυτή η Τουρκία θα πάρει μία καλή θέση στο πλευρό της Αμερικής, αλλά θα χρειαστούν χρόνια για να επιστρέψει η εμπιστοσύνη στην Ουάσιγκτον και την Άγκυρα.
Πάντως, δεν θα συναντήσετε κανένα Αμερικανό αξιωματούχο, ο οποίος θα σας πει ότι ελπίζει πως ο Ερντογάν θα συνετιστεί. Αντίθετα… Όμως, επειδή ο Τραμπ και ο Ερντογάν είναι οι πιό απρόβλεπτοι άνθρωποι στον κόσμο όλο, πρέπει στην Αθήνα και τη Λευκωσία να είναι προετοιμασμένοι και για το ενδεχόμενο ο Σουλτάνος να προδώσει τον Πούτιν και να προτιμήσει την Αμερική, κάτι που αυτή τη στιγμή φαίνεται εξαιρετικά χλωμό…
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου