Είναι οι ΗΠΑ υπέρ της δημιουργίας κουρδικού κράτους στην Μέση Ανατολή, κάποια στιγμή, σε κάποιον γεωγραφικό χώρο; Μπορούν να ισορροπήσουν από τη μια μεριά η γεωστρατηγική σημασία της Τουρκίας για την Ατλαντική Συμμαχία από τη μία και η κρισιμότητα της κουρδικής βοήθειας για την εξουδετέρωση του ISIS στη Συρία και το Ιράν;
Του ΜΙΧΑΗΛ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Αυτά τα δυο ερωτήματα πλανώνται συνεχώς την τελευταία περίοδο πάνω από τη «γειτονιά» της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και απαντήσεις δε βρίσκουν. Αυτά τα ερωτήματα εξακολουθούν να παραμένουν μετά τη συνάντηση του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του υπουργού Άμυνας, Νουρετίν Τσανικλί, με τον Αμερικανό υπουργό Άμυνας, Τζέιμς Μάτις.
Έναν καταξιωμένο στρατηγό εν αποστρατεία, ήδη αποδεδειγμένα, μια από τις καλύτερες επιλογές του Τραμπ στην προβληματική του – μέχρι στιγμής – κυβέρνηση, ένα πρόσωπο το οποίο κατά τη διάρκεια της θητείας του στους Πεζοναύτες, απέκτησε για κάποιον λόγο το παρατσούκλι «τρελός σκύλος» (mad dog), παρότι θεωρείται εκ των «διανοουμένων» σε επίπεδο στρατηγικής – στρατιωτικής σκέψης και όχι παρορμητικός.
Η «γλώσσα του σώματος» από όσες φωτογραφίες καταφέραμε να δούμε από τη συνάντηση δείχνει έναν Τζέιμς Μάτις μάλλον συνοφρυωμένο και αυστηρό, αν και έγιναν προσπάθειες να δημιοτργηθεί κλίμα που θα ταίριαζε σε συμμάχους, πιο χαλαρό δηλαδή. Δεν είναι γνωστό τι ειπώθηκε κατά τη συνάντηση, αν και φαίνεται πως συμφωνία για μια ακόμη φορά δεν υπήρξε. Οι δημόσιες τοποθετήσεις διά ανακοινώσεων και κάποιων διαρροών από τουρκικής πλευράς, δεν ξεκαθαρίζουν την εικόνα, όμως η αίσθηση της μη συμφωνίας παραμένει.
Η εκπρόσωπος του Πενταγώνου, Ντάνα Γουάιτ δεν διαφώτισε ιδιαίτερα την κατάσταση, αν και κάποια σημεία της γραπτής ανακοίνωσης έχουν ενδιαφέρον. Οι υπουργοί Άμυνας συζήτησαν «τη σημασία της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας και του Ιράκ… και την επιζήμια επιρροή του Ιράν στην περιοχή». Στη δε συνάντηση με τον Ερντογάν, ο Μάτις εξέφρασε «δέσμευση στη διμερή σχέση [ΗΠΑ-Τουρκίας] και αντιμετώπισε τις θεμιτές ανησυχίες ασφαλείας της Τουρκίας».
Τι συμπέρασμα βγάζετε αν αυτό είναι εφικτό; Είναι δυνατόν οι Τούρκοι να συζήτησαν την «επιζήμια επιρροή των Ιρανών» σε αυτή τη συγκυρία; Πολύ δύσκολο. Το μόνο σίγουρο είναι οι σφοδρές του διαμαρτυρίες για την πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στους Κούρδους. Επίσης, πόσο λάθος είναι να υποστηρίξει κανείς ότι οι ΗΠΑ δεν λένε ευθέως όχι στην προοπτική ανεξαρτητοποίησης των Κούρδων, όχι όμως σε αυτή τη χρονική περίοδο;
Επειδή όμως δεν μπορούν να τους αφήσουν κι εντελώς ανικανοποίητους, χωρίς να αισθανθούν ότι κέρδισαν κάτι από τη θυσία τους πολεμώντας το ISIS, μήπως θα πιέσουν σημαντικά, παρεμβαίνοντας ενδεχομένως και στρατιωτικά, για να κατοχυρώσουν ένα στάτους παρόμοιο με αυτό των Κούρδων στο Βόρειο Ιράκ;
Η Τουρκία και αυτό το θεωρεί απαράδεκτο, για τον πολύ απλό λόγο ότι θα συνιστά ένα ακόμα βήμα στην πορεία των Κούρδων προς την πραγμάτωση του ονείρου απόκτησης δικού τους κράτους. Επίσης, ενώ με τους Κούρδους του Βορείου Ιράκ είχε βρεθεί μια φόρμουλα συνεννόησης, με αυτούς της βορείου Συρίας είναι απλά αδύνατο, όσο τους θεωρούν «θυγατρική» του PKK, το οποίο θεωρούν τρομοκρατική οργάνωση.
Το πρόβλημα είναι ότι δυσκολεύει και η εφαρμογή του μοντέλου «διαίρει και βασίλευε», καθώς οι προνομιακοί συνομιλητές της Άγκυρας Κούρδοι του Βορείου Ιράκ, αποφάσισαν να διεξάγουν δημοψήφισμα με το ερώτημα της ανεξαρτησίας στις 25 Σεπτεμβρίου. Τι μέλλει γενέσθαι λοιπόν; Τι στάση κράτησαν οι Αμερικανοί;
Δεδομένης της έκκλησης του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ρεξ Τίλερσον στους Κούρδους του Βορείου Ιράκ να αναβάλουν το δημοψήφισμα, είναι σφόδρα πιθανό ο Μάτις να υποσχέθηκε ασφυκτική πίεση μέχρι την τελευταία στιγμή, αλλά παράλληλα να χρησιμοποίησε και καθησυχαστικά λόγια ότι το Ιράκ δεν πρόκειται να διαιρεθεί.
Πώς αλλιώς να εξηγήσεις στην ανακοίνωση του Πενταγώνου τα περί της σημασίας της εδαφικής ακεραιότητας Συρίας και Ιράκ; Το μόνο βέβαιο είναι, ότι οι ασκήσεις ισορροπίας των Αμερικανών στην περιοχή είναι απίθανες και όποια στάση και να τηρήσουν, θα υπάρχουν αντιδράσεις, κανείς δεν θα είναι απόλυτα ικανοποιημένος.
Εάν η διένεξη με τους Ρώσους είχε περιοριστεί, η κατάσταση ίσως θα ήταν πολύ ευκολότερη, ίσως και μόνο εκ του γεγονότος ότι οι δυο πλευρές θα μοιράζονταν τρόπον τινά το κόστος επιβολής μιας λύσης, ενός αναγκαίου συμβιβασμού, ενώ οι Ρώσοι που καίγονται να αποτινάξουν τις κυρώσεις από πάνω τους, θα ήταν έτοιμοι να αναλάβουν δυσανάλογα μεγάλο κόστος με τα κατάλληλα ανταλλάγματα. Δε συμφωνεί το Κογκρέσο όμως.
Από την άλλη πλευρά όμως, οι ΗΠΑ έχουν μια Τουρκία με συμπεριφορά πλέον ανοιχτά εχθρική, είτε αυτό αφορά τις τρομακτικές και χωρίς προηγούμενο εντάσεις που έχει δημιουργήσει με ΝΑΤΟϊκούς συμμάχους (π.χ. Γερμανία), είτε τις σχέσεις που έχει αναπτύξει με τον υποτιθέμενο αντίπαλο, τη Ρωσία, ενώ την ίδια ημέρα της επίσκεψης του Μάτις στην Άγκυρα, «έσκαγε» άλλη μια φορά πανομοιότυπη «είδηση» περί υπογραφής συμβολαίων για τους S-400, για να αρχίσουν λίγο αργότερα εκ νέου, τα «ναι μεν αλλά».
Κάποιοι θα υποστήριζαν, ότι η αμερικανική πολιτική θέλει να τελειώνει με το ISIS στη Μέση Ανατολή, να βάλει φρένο ελέγχοντας τη συμπεριφορά του Ιράν προτού βρεθούμε αντιμέτωποι με άλλον ένα μεγάλο πόλεμο εκεί εξαιτίας των ιρανικών κινήσεων, αυτόνομων ή διά – proxy – αντιπροσώπων (βλ. Χεζμπολάχ), οπότε τα σχέδια για τη δημιουργία κουρδικού κράτους μπαίνουν στο ράφι, προσωρινά ενδεχομένως, αρκεί να περάσει έστω και δύσκολα, «χρυσώνοντας το χάπι» στους χαμένους, η εκτεταμένη αυτονομία τους. Οψόμεθα…
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου