Γιώργος Σκαφιδάς
Οι υπουργοί Άμυνας της Βρετανίας, Μπεν Γουάλας, και της Τουρκίας, Χουλουσί Ακάρ, έχουν συναντηθεί πολλάκις, σε διμερές επίπεδο, τα τελευταία χρόνια: τον Ιανουάριο του 2023 στο Λονδίνο, τον Οκτώβριο του 2022 στην Κωνσταντινούπολη, τον Απρίλιο του 2021 πάνω στο βρετανικό αεροπλανοφόρο HMS Prince of Wales στο Πόρτσμουθ, αλλά και τον Μάρτιο του 2020 στα σύνορα της Τουρκίας με τη Συρία απέναντι από το Ιντλίμπ.
«Χαίρομαι που συναντώ τον Τούρκο ομόλογό μου, υπουργό Ακάρ, στην Άγκυρα και σήμερα στα σύνορα με τη Συρία κοντά στο Ιντλίμπ. Οι προσπάθειες της Τουρκίας να παρέχει σταθερότητα και βοήθεια σε εκατομμύρια πρόσφυγες αποτελούν μια ζωτικής σημασίας συνεισφορά την οποία υποστηρίζει το Ηνωμένο Βασίλειο», είχε γράψει ο Γουάλας σε ανάρτησή του στο twitter στις 13 Μαρτίου του 2020… αγνοώντας και υποβαθμίζοντας την κρατικά συντονισμένη απόπειρα παραβίασης των ελληνικών συνόρων στον Έβρο που είχε προηγηθεί μόλις λίγες ημέρες νωρίτερα από την πλευρά της Τουρκίας.
Μόνιμη επωδός στις συναντήσεις των κ.κ. Γουάλας και Ακάρ: η μακροχρόνια βρετανο-τουρκική αμυντική συνεργασία (long-standing defence partnership) που δεν σταματά να ενισχύεται, με φόντο παράλληλα και εκθέσεις όπως είναι η τουρκική SAHA Expo στην οποία δίνουν το «παρών» βρετανικές βιομηχανίες όπως είναι οι BAE Systems και Rolls Royce.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επανήλθε στο θέμα της ενισχυόμενης βρετανο-τουρκικής αμυντικής συνεργασίας προ ημερών, όταν ανέφερε ότι Λονδίνο και Άγκυρα εξετάζουν το ενδεχόμενο «να συνεργαστούν στη ναυπήγηση υποβρυχίων».
«Τα ναυπηγεία της Τουρκίας έχουν φτάσει σε ένα σημαντικό σημείο. Έρχονται εδώ από την Αμερική και από το Πακιστάν για να ναυπηγήσουν φρεγάτες […] Κάποιοι άλλοι εξετάζουν τη ναυπήγηση υποβρυχίων. Όπως η Αγγλία που θέλει να συνεργαστούμε στη ναυπήγηση υποβρυχίων», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ερντογάν.
Άγκυρα και Λονδίνο συνεργάζονται ήδη στο μέτωπο της άμυνας και των αμυντικών εξοπλισμών, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζουν πια από κοινή σκοπιά και κοινό πρίσμα συμφέροντος, ως τρίτες χώρες (third states) έναντι της ΕΕ, και τις ευρωπαϊκές αμυντικές πρωτοβουλίες τύπου PESCO στις οποίες θα μπορούσαν ενδεχομένως να εμπλακούν αποκομίζοντας οφέλη (βλ. Third States’ participation in PESCO projects, Third-country participation in EU defence).
Μόλις τον περασμένο Ιανουάριο, ο (συνήθως καλά ενημερωμένος αναφορικά με τις διαθέσεις και τα σχέδια της τουρκικής ηγεσίας) Ραγκίπ Σοϊλού έγραφε στο Middle East Eye ότι «η Τουρκία εξετάζει το ενδεχόμενο μιας τεράστιας συμφωνίας για την αγορά όπλων από το Ηνωμένο Βασίλειο, που θα περιλαμβάνει αεροπλάνα, πλοία και κινητήρες αρμάτων μάχης».
«Διεξάγονται συζητήσεις για μια συμφωνία πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων για αεροσκάφη Eurofighter Typhoon (σ.σ. 24 έως 48 σε αριθμό), μεταγωγικά αεροπλάνα (σ.σ. C-130J), φρεγάτες (σ.σ. τουλάχιστον τρεις Type 23) και κινητήρες αρμάτων μάχης (σ.σ. για τα M60 που χρήζουν εκσυγχρονισμού και, ενδεχομένως, για τα Altay που επίσης αντιμετωπίζουν προβλήματα), καθώς η Τουρκία αντιμετωπίζει εμπόδια στις προμήθειές της από τις ΗΠΑ», έγραφε ο Σοϊλού, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι οι σχετικές διαπραγματεύσεις δεν έχουν φτάσει ακόμη σε τελικό στάδιο.
Το ενδεχόμενο αγοράς Eurofighter Typhoon από την Τουρκία «ακούγεται» εδώ και καιρό, με φόντο την έξωση της Άγκυρας από το πρόγραμμα συμπαραγωγής των F-35 (λόγω των S-400) και τα αμερικανικά εμπόδια στο μέτωπο της αναβάθμισης/αγοράς τουρκικών F-16. Σύμφωνα με τον Σοϊλού, η Τουρκία θα ενδιαφερόταν να αποκτήσει από 24 έως και 48 Eurofighter, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι Eurofighter πετούν και οι δυνάμεις του Κατάρ που συνεργάζονται με τις τουρκικές.
Κατά τα λοιπά, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, η τουρκική πλευρά θα μπορούσε να ενδιαφερθεί και για κάποια από τα 14 μεταχειρισμένα C-130J που η βρετανική Defence Equipment Sales Authority βγάζει προς πώληση το διάστημα μεταξύ 2023 και 2025.
Αλλά και από την πλευρά του Ηνωμένου Βασιλείου, η τουρκική αγορά αποτελεί εδώ και χρόνια «αγορά-κλειδί» και «προτεραιότητα» για τις βρετανικές εξαγωγές αμυντικού υλικού, σύμφωνα με τον «UK Defence and Security Exports» βραχίονα της βρετανικής κυβέρνησης.
Κατά τα λοιπά, υπενθυμίζεται ότι οι βρετανικές BAE Systems και Rolls-Royce συνεργάζονται με την τουρκική αμυντική βιομηχανία (Turkish Aerospace Industries) στην ανάπτυξη του τουρκικού μαχητικού TF-X. Ενώ η BAE έχει, επίσης, μερίδιο και στην τουρκική FNSS Savunma Sistemleri που παράγει τεθωρακισμένα οχήματα. Για την ιστορία, αξίζει να σημειωθεί ότι Βρετανοί ακτιβιστές είχαν στο πρόσφατο παρελθόν καταγγείλει ότι η εταιρεία EDO MBM, με έδρα το Μπράιτον, είχε συμπράξει με την τουρκική Baykar συμβάλλντας στην παραγωγή του – διάσημου πια διεθνώς – drone Bayraktar TB2.
Δημοσίευση σχολίου