Οι μυστηριώδεις εκρήξεις στο δίκτυο των αγωγών Nord Stream (με τις πρώτες φωτογραφίες και βίντεο να αποκαλύπτουν οπή τουλάχιστον 50 μέτρων) δικαιώνουν τις προβλέψεις για μεταφορά της αντιπαράθεσης των μεγάλων δυνάμεων στις υποθαλάσσιες υποδομές.
Αγωγοί ενέργειας που εκρήγνυνται μυστηριωδώς και καλώδια τηλεπικοινωνιών τα οποία κόβονται υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες! Όχι στο φως της ημέρας, αλλά στα βάθη των θαλασσών, υπενθυμίζοντάς μας πως υπάρχει και ένα άλλο υποθαλάσσιο πεδίο σύγκρουσης που έχει μάλιστα εξελιχθεί, σημαντικά, από την εποχή των παλαιών θαλάσσιων ναρκοπολέμων.
Αναγνωρίζοντας τα νέα δεδομένα, οι μεγάλες δυνάμεις «επενδύουν» πια σε νέες στρατηγικές πολέμου για το θαλάσσιο βυθό, αξιοποιώντας παράλληλα και τις τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα των μη-επανδρωμένων οχημάτων.
Στις 14 Φεβρουαρίου 2022, λίγες ημέρες πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Γαλλίδα τότε υπουργός Άμυνας Φλοράνς Παρλί παρουσίασε τη νέα στρατηγική της χώρας της για τον πόλεμο στο βυθό της θάλασσας (Stratégie Ministérielle de Maîtrise des Fonds Marins – Seabed Warfare Strategy). «Γνωρίζουμε περισσότερα για το φεγγάρι, που απέχει 300.000 χλμ. από τη γη, παρά για τα βάθη των ωκεανών 10 χλμ. κάτω από την επιφάνεια», είχε δηλώσει τότε η Παρλί, παρουσιάζοντας μια στρατηγική με πυξίδα την οποία οι γαλλικές ένοπλες δυνάμεις θα επιδιώξουν να επεκτείνουν και να ενισχύσουν τον έλεγχο και την παρουσία τους σε μεγάλα βάθη, έως και 6.000 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Πώς; Αξιοποιώντας τις τεχνολογικές εξελίξεις στον κλάδο των αυτόνομων, μη-επανδρωμένων, τηλεκατευθυνόμενων οχημάτων.
AUVs και ROVs
Βάσει όσων είχαν ανακοινωθεί, οι γαλλικές δυνάμεις θέλουν ως το 2023 να έχουν αναπτύξει δύο νέα οχήματα που θα μπορούν να «περιπολούν» το βυθό, φτάνοντας χιλιάδες μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας: ένα αυτόνομο μη-επανδρωμένο AUV (autonomous unmanned/underwater vehicle) και ένα τηλεκατευθυνόμενο ROV (remotely operated vehicle). Ο στόχος είναι οι σχετικές δοκιμές να ξεκινήσουν το 2023, προετοιμάζοντας έτσι το έδαφος για ένα μεγαλύτερο πρόγραμμα παραγωγής και απόκτησης τέτοιων οχημάτων με έναρξη το 2025.
Με το βλέμμα στραμμένο στα βάθη των θαλασσών, οι γαλλικές δυνάμεις «τρέχουν» παράλληλα τα τελευταία χρόνια και άλλα προγράμματα: το αντιναρκικό SLAM-F, που στόχο έχει να αντικαταστήσει κάποιους από τους Γάλλους δύτες με ρομπότ (κατασκευασμένα από τις Thales, SAAB κ.ά.), το επίσης αντιναρκικό Maritime Mine Counter Measures (MMCM) σε συνεργασία με τους Βρετανούς, και το CHOF (Capacité Hydrographique et Océanographique Future) προς αντικατάσταση κάποιων από τα υπάρχοντα υδρογραφικά πλοία με νεότερα μοντέλα που θα μπορούν να παρακολουθούν, κατά τρόπο ακριβέστερο, όσα συμβαίνουν στον πυθμένα της θάλασσας.
Λίγες ημέρες πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Γαλλίδα τότε υπουργός Άμυνας, Φλοράνς Παρλί, παρουσίασε μία νέα στρατηγική για το βυθό της θάλασσας (Stratégie Ministérielle de Maîtrise des Fonds Marins), υπογραμμίζοντας ότι «γνωρίζουμε περισσότερα για το φεγγάρι, που απέχει 300.000 χλμ. από τη γη, παρά για τα βάθη των ωκεανών 10 χλμ. κάτω από την επιφάνεια» και προσθέτοντας ότι ένοπλες δυνάμεις της χώρας της θα επιδιώξουν να επεκτείνουν τον έλεγχο και την παρουσία τους σε μεγάλα βάθη.Κούρσα για το βυθό
Αθέατος για τους περισσότερους, ο βυθός της θάλασσας αποκτά πια ολοένα μεγαλύτερη -πρακτικά κρίσιμη- αξία. Εκεί, εκτυλίσσονται εργασίες εξόρυξης (σπανίων γαιών, μετάλλων, πετρελαίου, φυσικού αερίου). Από εκεί περνούν υποθαλάσσιοι αγωγοί ενέργειας και υποθαλάσσια καλώδια (ρεύματος, internet), ενώ εκεί καταλήγουν και τα μαχητικά αεροσκάφη που έχουν μεν συντριβεί στη θάλασσα, αλλά δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να βρεθούν στα χέρια του αντιπάλου. Ενδεικτικές είναι οι -σχετικά πρόσφατες- περιπτώσεις του αμερικανικού F-35 που συνετρίβη στη Νότια Σινική Θάλασσα τον Ιανουάριο του 2022 και του βρετανικού F-35 που είχε πέσει στη Μεσόγειο, το Νοέμβριο του 2021. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις, Αμερικανοί και Βρετανοί αντίστοιχα έσπευσαν να φτάσουν πρώτοι στα βυθισμένα αεροσκάφη προκειμένου εκείνα να μην βρεθούν στα χέρια «εχθρικών» δυνάμεων που, προφανώς, θέλουν να αποκτήσουν πρόσβαση στα τεχνολογικά «μυστικά» της κατασκευής και πτήσης ενός F-35.
Αυτό που λέμε «seabed warfare» δεν είναι κάτι νέο. «Υπάρχει εδώ και πάρα πολύ καιρό με τον ναρκοπόλεμο, αλλά όσα βρίσκονται στον βυθό της θάλασσας έχουν πλέον αλλάξει. Σήμερα υπάρχουν εκεί δίκτυα τηλεπικοινωνιών, αγωγοί, καλώδια ρεύματος, και η απειλή εναντίον όλων αυτών είναι πραγματική», σχολιάζει ο Κρις Λάντε, πρώην δύτης του βρετανικού πολεμικού ναυτικού και νυν υπεύθυνος πωλήσεων στην Saab Underwater Systems.
Άλλωστε, τη σημασία του θαλάσσιου βυθού, ως πεδίου συγκρούσεων και ανταγωνισμών, ήρθαν να επιβεβαιώσουν οι εξελίξεις των τελευταίων μηνών: οι εκρήξεις στους -ρωσικών συμφερόντων- αγωγούς Nord Stream στη Βαλτική Θάλασσα στις 26 Σεπτεμβρίου που είναι σαφές πως ήταν «προϊόν» δολιοφθοράς, αλλά και μια σειρά από «ύποπτες» φθορές στο υποθαλάσσιο καλώδιο SHEFA-2 στα ανοιχτά της Σκωτίας, τον Οκτώβριο.
Ο αρχηγός του βρετανικού Αμυντικού Επιτελείου, ναύαρχος σερ Τόνι Ραντάκιν, είχε χαρακτηριστικά, ήδη από τον περασμένο Ιανουάριο, κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου, προειδοποιώντας για την απειλή ρωσικών επιθέσεων κατά υποθαλάσσιων εγκαταστάσεων.
Οι ένοπλες δυνάμεις της Γαλλίας συνήψαν συμφωνία με τη νορβηγική Kongsberg Maritime για την ανάπτυξη ενός αυτόνομου μη-επανδρωμένου οχήματος AUV, με την ονομασία Hugin Superior, που θα μπορεί να επιχειρεί σε βάθη έως και 6.000 μέτρων.
Οι συζητήσεις στη Euronaval
Το θέμα του θαλάσσιου βυθού κυριάρχησε και στη φετινή έκθεση Euronaval, στο Παρίσι, τον Οκτώβριο, καθώς «οι εκρήξεις στον υποθαλάσσιο αγωγό Nord Stream έχουν γεωπολιτικές συνέπειες και υπογραμμίζουν την αξία και την ευπάθεια του βυθού του ωκεανού», όπως σχολιάζει η Κριστίνα Μακένζι του ιστοχώρου Breaking Defense.
Προκειμένου να μπορέσουν, λοιπόν, να ανταποκριθούν στις «αναδυόμενες» υποθαλάσσιες προκλήσεις, οι μεγάλες δυνάμεις προετοιμάζονται. Οι Γάλλοι συνήψαν συμφωνία με τη νορβηγική Kongsberg Maritime για την ανάπτυξη ενός αυτόνομου μη-επανδρωμένου οχήματος AUV με την ονομασία Hugin Superior που θα μπορεί να επιχειρεί σε βάθη έως και 6.000 μέτρων. Επί της ουσίας, μιλάμε για τη μετεξέλιξη του νορβηγικού Hugin AUV που δρα ήδη από τη δεκαετία του 1990. Παράλληλα, η γαλλική πλευρά επενδύει, επί του παρόντος, και στην περαιτέρω ανάπτυξη ενός άλλου μη-επανδρωμένου υβριδικού ηλεκτρικού οχήματος (unmanned hybrid vehicle – UHV) με την ονομασία Manta που υπάρχει ήδη ως έτοιμο προϊόν και εξελίσσεται, ενώ από τη Γαλλία έρχεται και ένα άλλο μη-επανδρωμένο υποθαλάσσιο όχημα με την ονομασία DriX.
Η εταιρεία που κυριαρχεί σήμερα διεθνώς στην αγορά των υποθαλάσσιων drones είναι η σουηδική Saab. Ωστόσο, τα περισσότερα από τα υπάρχοντα οχήματά της είναι φτιαγμένα για να «καταδύονται» σε πιο ρηχά βάθη, και όχι στα 6.000 μέτρα.
Οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα και το Ηνωμένο Βασίλειο (όλα τα μόνιμα μέλη δηλαδή του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, μαζί με τη Γαλλία) παρουσιάζονται να «επενδύουν» τα τελευταία χρόνια σε αυτό που λέμε seabed warfare, αναγνωρίζοντας έτσι την αυξανόμενη αξία του θαλάσσιου βυθού ως «αναδυόμενου» πεδίου ανταγωνισμού και συγκρούσεων. Σήμερα, μόνον οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Κίνας έχουν στην κατοχή τους AUVs και ROVs που μπορούν όντως να καταδυθούν σε πολύ μεγάλα βάθη. Στον εν λόγω τομέα δραστηριοποιούνται με επιτυχία και πολλές ιδιωτικές εταιρείες. Όσο για τους Γάλλους, έχουν επί του παρόντος μόνο δύο ρομπότ που μπορούν να πάνε σε βάθος 2.000 μέτρων. Εάν ωστόσο όλα κυλήσουν βάσει προγράμματος, τότε μέσα στα επόμενα χρόνια (με ενδιάμεσους σταθμούς τα έτη 2023, 2025 και 2028) τα μη-επανδρωμένα οχήματα, με τα οποία θα μπορούν οι γαλλικές ένοπλες δυνάμεις να φτάνουν ακόμη και σε βάθη 6.000 μέτρων, θα πολλαπλασιαστούν.
Οι συζητήσεις στη Euronaval
Το θέμα του θαλάσσιου βυθού κυριάρχησε και στη φετινή έκθεση Euronaval, στο Παρίσι, τον Οκτώβριο, καθώς «οι εκρήξεις στον υποθαλάσσιο αγωγό Nord Stream έχουν γεωπολιτικές συνέπειες και υπογραμμίζουν την αξία και την ευπάθεια του βυθού του ωκεανού», όπως σχολιάζει η Κριστίνα Μακένζι του ιστοχώρου Breaking Defense.
Προκειμένου να μπορέσουν, λοιπόν, να ανταποκριθούν στις «αναδυόμενες» υποθαλάσσιες προκλήσεις, οι μεγάλες δυνάμεις προετοιμάζονται. Οι Γάλλοι συνήψαν συμφωνία με τη νορβηγική Kongsberg Maritime για την ανάπτυξη ενός αυτόνομου μη-επανδρωμένου οχήματος AUV με την ονομασία Hugin Superior που θα μπορεί να επιχειρεί σε βάθη έως και 6.000 μέτρων. Επί της ουσίας, μιλάμε για τη μετεξέλιξη του νορβηγικού Hugin AUV που δρα ήδη από τη δεκαετία του 1990. Παράλληλα, η γαλλική πλευρά επενδύει, επί του παρόντος, και στην περαιτέρω ανάπτυξη ενός άλλου μη-επανδρωμένου υβριδικού ηλεκτρικού οχήματος (unmanned hybrid vehicle – UHV) με την ονομασία Manta που υπάρχει ήδη ως έτοιμο προϊόν και εξελίσσεται, ενώ από τη Γαλλία έρχεται και ένα άλλο μη-επανδρωμένο υποθαλάσσιο όχημα με την ονομασία DriX.
Η εταιρεία που κυριαρχεί σήμερα διεθνώς στην αγορά των υποθαλάσσιων drones είναι η σουηδική Saab. Ωστόσο, τα περισσότερα από τα υπάρχοντα οχήματά της είναι φτιαγμένα για να «καταδύονται» σε πιο ρηχά βάθη, και όχι στα 6.000 μέτρα.
Οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα και το Ηνωμένο Βασίλειο (όλα τα μόνιμα μέλη δηλαδή του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, μαζί με τη Γαλλία) παρουσιάζονται να «επενδύουν» τα τελευταία χρόνια σε αυτό που λέμε seabed warfare, αναγνωρίζοντας έτσι την αυξανόμενη αξία του θαλάσσιου βυθού ως «αναδυόμενου» πεδίου ανταγωνισμού και συγκρούσεων. Σήμερα, μόνον οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Κίνας έχουν στην κατοχή τους AUVs και ROVs που μπορούν όντως να καταδυθούν σε πολύ μεγάλα βάθη. Στον εν λόγω τομέα δραστηριοποιούνται με επιτυχία και πολλές ιδιωτικές εταιρείες. Όσο για τους Γάλλους, έχουν επί του παρόντος μόνο δύο ρομπότ που μπορούν να πάνε σε βάθος 2.000 μέτρων. Εάν ωστόσο όλα κυλήσουν βάσει προγράμματος, τότε μέσα στα επόμενα χρόνια (με ενδιάμεσους σταθμούς τα έτη 2023, 2025 και 2028) τα μη-επανδρωμένα οχήματα, με τα οποία θα μπορούν οι γαλλικές ένοπλες δυνάμεις να φτάνουν ακόμη και σε βάθη 6.000 μέτρων, θα πολλαπλασιαστούν.
Ο αρχηγός του βρετανικού Αμυντικού Επιτελείου, ναύαρχος σερ Τόνι Ραντάκιν, είχε κρούσει, ήδη από τον περασμένο Ιανουάριο, τον κώδωνα του κινδύνου για την απειλή ρωσικών επιθέσεων κατά υποθαλάσσιων εγκαταστάσεων.
Δημοσίευση σχολίου