Υποθαλάσσιες Υποδομές: Νέο Πεδίο για την Ελληνική Άμυνα σε Έναν Αβέβαιο Κόσμο – H Ελλάδα δεν διαθέτει (μέχρι στιγμής) υποθαλάσσιες υποδομές που να έχουν σχέση με την απόληψη και επεξεργασία υδρογονανθράκων, εν τούτοις βασίζεται ολοένα και περισσότερο σε υποθαλάσσιες υποδομές…
Υποδομές καλωδίων ή/και αγωγών για την παροχή πρόσβασης στο Internet αλλά και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, όπως η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Αττικής, ή ακόμα και μεταφορά πόσιμου νερού (π.χ., ο αντίστοιχος αγωγός μεταξύ Αττικής και Αίγινας, ο οποίος έχει υποστεί δολιοφθορά αρκετές φορές στο παρελθόν). Επιπρόσθετα, η χώρα μας προσβλέπει και στη κατασκευή επιπρόσθετων τέτοιων αγωγών, είτε τοπικής είτε περιφερειακής εμβέλειας.
Με το 85% (τουλάχιστον) της παγκόσμιας δικτυακής κίνησης να μεταφέρεται μέσω υποβρύχιων καλωδίων αλλά και με τον πυθμένα να μην είναι πλέον το δυσχερές εκείνο περιβάλλον που δεν επέτρεπε σοβαρές δραστηριότητες, η προσοχή όλων των εμπλεκομένων, συμπεριλαμβανομένης της χώρας μας θα στραφεί –σχεδόν νομοτελειακά– στις υποθαλάσσιες υποδομές. Με το μεγαλύτερο μέρος τους να βρίσκεται σε διεθνή ύδατα, η προστασία των κρίσιμων αυτών αρτηριών για την παγκόσμια οικονομία θα πρέπει να αναδειχθεί σε πρώτη προτεραιότητα, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Στην ελληνική περίπτωση λόγω της στρατηγικής σημασίας που έχουν οι υποθαλάσσιες υποδομές, είναι δεδομένο αποτελούν εξ ορισμού στόχο της τουρκικής επιθετικότητας. Οι υποθαλάσσιες υποδομές ανήκουν στις λεγόμενες «κρίσιμες υποδομές» που εδώ και αρκετά χρόνια έχει αναγνωριστεί ότι αποτελούν έναν από τους παράγοντες στους οποίους βασίζονται η διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και λειτουργικότητας, η οικονομική ευρωστία αλλά και η εθνική (ή συλλογική) ασφάλεια.
Ορίζοντας τις «κρίσιμες υποδομές»
Υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία προσεγγίσεων σχετικά με το πως ορίζονται οι κρίσιμες υποδομές, και αν και υπάρχουν διαφορές (οι οποίες συνήθως προέρχονται από τη βιομηχανική και οικονομική ωριμότητα κάθε χώρας ή οργανισμού που ορίζει τι είναι κρίσιμη υποδομή), όλες οι προσεγγίσεις συγκλίνουν στο γεγονός ότι η ύπαρξη και η διατήρηση αυτών των υποδομών, είναι κρίσιμης σημασίας για τον «τρόπο ζωής».
Μια κρίσιμη υποδομή μπορεί να είναι προφανής, όπως ένα εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ή όχι και τόσο προφανής. Για χρόνια, τα υποθαλάσσια καλώδια οπτικών ινών, αλλά και οι λοιπές υποθαλάσσιες υποδομές (ενδεικτικά: πεδία εξόρυξης υδρογονανθράκων, αγωγοί διαμεταγωγής φυσικού αερίου κ.λπ.) δεν βρίσκονταν στην «πρώτη γραμμή». Υπάρχουν αρκετοί λόγοι που αυτές οι υποθαλάσσιες υποδομές δεν ήταν στην «πρώτη γραμμή» προστασίας. Για παράδειγμα, η δυσκολία πρόσβασης, καθώς για παράδειγμα απαιτείται εξειδικευμένος εξοπλισμός και μείγματα αερίων για την επίτευξη «τεχνικής κατάδυσης» (technical diving) μέχρι βάθος περίπου 300 μέτρα.
Όλα άλλαξαν την 26η Σεπτεμβρίου 2002
Στις 26/9/2022, σειρά από υποθαλάσσιες εκρήξεις και η επακόλουθη διαρροή φυσικού αερίου κατέστησαν τους αγωγούς Nord Stream μη λειτουργικούς. Αν και η «επίθεση» (σ.σ., δεν υπάρχει – ακόμα – ακριβής και πειστική απάντηση σχετικά με το συμβάν) δεν επηρέασε την ροή φυσικού αερίου (αυτή είχε ήδη σταματήσει λόγω των κυρώσεων που είχαν επιβληθεί) εν τούτοις κατέδειξε ότι ακόμα και υποδομή ενός αγωγού φυσικού αερίου μπορεί να καταστραφεί με «σχετική ευκολία». Στους επόμενους μήνες παρατηρούνται συνεχή περιστατικά έναντι αντίστοιχων υποδομών, ή υποδομών οπτικών ινών.
Η πιο πρόσφατη από αυτές αφορά στην καταστροφή του υποβρύχιου καλωδίου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας Estlink2, στις 25 Δεκεμβρίου 2024. Οι φιλανδικές αρχές που ερευνούν την υπόθεση εκτιμούν ότι κάποιο πλοίο το οποίο ανήκει στον «σκιώδη στόλο» της Ρωσίας (σημ. έχει απασχολήσει και τις ελληνικές αρχές) κατέστρεψε το καλώδιο χρησιμοποιώντας την άγκυρά του.
Η τυπική αυτή τακτική αφορά στο σύρσιμο της άγκυρας στον πυθμένα στην περιοχή που είναι ανεπτυγμένο το υποβρύχιο καλώδιο. Η μάζα ενός πλοίου είναι αρκετή ώστε να προκαλέσει καταστροφική αστοχία, ακόμη και στα πλέον προστατευμένα καλώδια. Πληροφορίες για την ακριβή θέση του αγωγού ή του καλωδίου, καθώς και στοιχείων βάθους αλλά και υλικών και μεθόδων κατασκευής δεν είναι δύσκολο να αντληθούν ακόμη και από ανοικτές πηγές.
Σε μια παράλληλη εξέλιξη, από την 01 Ιανουαρίου 2025, η Ουκρανία σταμάτησε να επιτρέπει τη διαμεταγωγή φυσικού αερίου από το έδαφός της. Ουσιαστικά αυτό σημαίνει ότι η πρόσβαση ρωσικά πεδία άντλησης (π.χ., Yamal, Shtokman) υλοποιείται μόνο μέσω του South Stream (και δυνητικά και του TurkStream). Η πρόκληση εδώ εδράζεται στο γεγονός ότι και οι δυο αγωγοί περνάνε από την Μαύρη Θάλασσα, όπου η Ρωσία έχει το πλεονέκτημα, αλλά περνάνε και από την Τουρκία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εθνική ασφάλεια.
Επιθετικές επιχειρήσεις
Επιπρόσθετα, η ύπαρξη τόσο επανδρωμένων όσο και μη επανδρωμένων υποβρυχίων μεγάλου βάθους περιπλέκει την κατάσταση, καθώς αυτά μπορούν με εξαιρετική ευκολία να αναλάβουν και επιθετικές επιχειρήσεις. Για παράδειγμα αναφέρουμε το πρόγραμμα Project 10831 Losharik (AS-31, NATO: Norsub-5), το οποίο επίσημα αφορά σε ένα επανδρωμένο υποβρύχιο βαθιάς κατάδυσης με αποστολή την εκτέλεση ερευνητικών αποστολών, αν και τα χαρακτηριστικά και οι δυνατότητες που αναφέρονται (χωρίς να είναι δυνατή η απόλυτη επιβεβαίωση) παρέχουν τη δυνατότητα και επιθετικών αποστολών.
Στην άλλη πλευρά του Αιγαίου, η τουρκική βιομηχανία έχει παρουσιάσει και πρόκειται να δοκιμάσει σε πραγματικές συνθήκες το μη επανδρωμένο υποβρύχιο όχημα NETA 300, κατασκευής της STM. Σύμφωνα με τις πρώτες αναφορές η – αρχική – αποστολή του ΝΕΤΑ είναι ο αντιναρκικός αγώνας, αλλά φαίνεται ότι αυτές οι αποστολές θα επεκταθούν, συμπεριλαμβάνοντας και επιθετικές επιχειρήσεις.
Είναι βέβαιο ότι το NETA 300 αποτελεί το πρώτο βήμα για την ανάπτυξη από τη γειτονική χώρα μη επανδρωμένων υποβρυχίων οχημάτων μεγάλου βάθους που θα μπορούν να αναλάβουν και επιθετικές επιχειρήσεις κατά των ελληνικών υποθαλάσσιων υποδομών.
πηγή
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου