Γιώργος Σκαφιδάς
Έως και πριν από (πολύ) λίγα χρόνια, ο Ερντογάν έδινε καταφύγιο στους εχθρούς του Σίσι και βήμα στους επικριτές του, φιλοξενώντας στην Τουρκία τους προπαγανδιστές της Μουσουλμανικής Αδελφότητας (βλ. Mekameleen TV κ.ά.). Όταν αναφερόταν, δε, προσωπικά στον πρόεδρο της Αιγύπτου, οι προσβολές έδιναν και έπαιρναν. «Δολοφόνο», «τύραννο» και «πραξικοπηματία»· έτσι αποκαλούσε ο Ερντογάν τον Σίσι την περίοδο μεταξύ 2013 και 2019, όπως προκύπτει μέσα όχι από διαρροές αλλά από τις δημόσιες τοποθετήσεις του.
Όταν βρέθηκε, ωστόσο, την περασμένη Τετάρτη (14 Φεβρουαρίου) στο Κάιρο, το κλίμα ήταν… διαφορετικό.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο πάλαι ποτέ φίλος του Μοχάμεντ Μόρσι, επέστρεψε στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα αυτήν την εβδομάδα, για πρώτη φορά έπειτα από 12 επεισοδιακά χρόνια, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του και πολυπληθή αντιπροσωπεία Τούρκων υπουργών (Φιντάν, Σιμσέκ, Γκιουλέρ, Κοτζά, Κατζίρ, Μπολάτ, Αλτούν, Καλίν). Ο Αιγύπτιος πρόεδρος, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, του έκανε μάλιστα την τιμή να τον υποδεχθεί αυτοπροσώπως στο αεροδρόμιο.
Λίγη ώρα αργότερα, μπροστά στις κάμερες, οι δυο τους θα «αντάλλαζαν» θετικές αναφορές σε όσα «ενώνουν τις δύο χώρες» αλλά και δεσμεύσεις περί ενίσχυσης των μεταξύ τους δεσμών.
Σύμφωνα με τις αναλύσεις στον ερντογανικό Τύπο της Τουρκίας (βλ. Daily Sabah), η τουρκική ηγεσία είχε κάνει τη «στρατηγική, πολιτική επιλογή» να συνταχθεί με τους ανατροπείς την περίοδο της καλούμενης Αραβικής Άνοιξης, επηρεασμένη από «ηθικές αξίες» και «ψυχολογικούς παράγοντες» («influenced by moral values and psychological factors»). Στην πορεία ωστόσο, καθώς έμπαιναν στη δεκαετία του 2020, οι πολιτικοί της Τουρκίας «αναγνώρισαν τα φυσικά όρια της επιρροής τους στη Μέση Ανατολή» («») και πλέον επιδιώκουν νέες εταιρικές σχέσεις, αποκαθιστώντας δεσμούς που διερράγησαν…
Πράγματι, Άγκυρα και Κάιρο έχουν μπει σε τροχιά αποκατάστασης των μεταξύ τους δεσμών επισήμως από το 2021 και έπειτα, με την εν λόγω πορεία να κλιμακώνεται σταδιακά, οδηγώντας στη συνάντηση Σίσι-Ερντογάν την περασμένη Τετάρτη.
Η Αίγυπτος είναι χώρα με κομβική σημασία για την Τουρκία του Ερντογάν, καθώς πρωταγωνιστεί σε μια σειρά από μέτωπα στα οποία έχει βλέψεις η τουρκική πλευρά. Οι εξελίξεις σε Λιβύη, Ανατολική Μεσόγειο (βλ. θαλάσσιες οριοθετήσεις, ενεργειακές οδεύσεις), και Γάζα (βλ. ανοικοδόμηση, νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας) περνούν «μέσα» από την Αίγυπτο και εάν κατάλαβε κάτι καλά η Τουρκία του Ερντογάν τα τελευταία χρόνια αυτό είναι ότι δεν μπορεί να νικήσει/αγνοήσει τους Αιγύπτιους σε αυτά τα μέτωπα…
Αλλά και για την Αίγυπτο από την άλλη πλευρά, μια χώρα 110 εκατομμυρίων κατοίκων που καλείται να αντιμετωπίσει σοβαρότατες οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις, προκλήσεις οι οποίες μάλιστα οξύνονται λόγω των τελευταίων εξελίξεων σε Γάζα (βλ. μεταναστευτικό) και Ερυθρά Θάλασσα (βλ. απώλειες εσόδων για την αιγυπτιακή οικονομία), η Τουρκία έχει αξία πολλαπλώς: ως αγορά για τα αιγυπτιακά προϊόντα, ως πηγή δυνητικών επενδύσεων και τουριστικών ροών αλλά και ως χώρα που διατηρεί ερείσματα σε άλλες περιοχές της Αφρικής, γειτονικές της Αιγύπτου («Η Τουρκία απλώνει ρίζες στο Κέρας της Αφρικής: Ισορροπώντας μεταξύ Αιθιοπίας και Σομαλίας», γράφαμε πρόσφατα στο Α&Δ).
Όσα είπαν οι κ.κ. Σίσι και Ερντογάν, στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησαν την περασμένη Τετάρτη από το Κάιρο, ήρθαν να επιβεβαιώσουν την προαναφερθείσα «ανάγνωση», καθώς εκείνοι μίλησαν για: τη Γάζα και την ανοικοδόμησή της, την ανάγκη αποτροπής μιας νέας προσφυγικής κρίσης με θύματα τους Παλαιστινίους, το διμερές εμπόριο, την περιφερειακή σταθερότητα, την Ανατολική Μεσόγειο και την ενέργεια.
Μεγάλες ειδήσεις, προερχόμενες από τις επίσημες δηλώσεις των δύο ηγετών, δεν είχαμε. Μεγάλη είδηση ήταν το ίδιο το γεγονός της επίσκεψης του Ερντογάν στο Κάιρο.
Το μέλλον των τουρκοαιγυπτιακών σχέσεων δεν θα μπορούσε, πάντως, παρά να συνοδεύεται από βαρίδια καχυποψίας και περιορισμούς.
«Ο Ερντογάν δεν θα μπορέσει να αποκτήσει πάτημα στη Γάζα, ακόμη και αν θάψει το τσεκούρι του πολέμου με τον Σίσι», σημειώνει χαρακτηριστικά σε ανάλυσή της η ισραηλινή Haaretz.
«Υπάρχει μια σοβαρή κρίση εμπιστοσύνης που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία 10 χρόνια», παραδέχεται από την πλευρά του, μιλώντας στον ιστοχώρο Middle East Eye, ο Μεχμέτ Οζκάν, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Εθνικής Αμυνας της Κωνσταντινούπολης. Πώς θα μπορούσε, άραγε, να ξεπεραστεί αυτή η κρίση εμπιστοσύνης; Με την πώληση τουρκικών οπλικών συστημάτων στην Αίγυπτο, απαντά ο Οζκάν… δίνοντας έτσι πρόσθετο «νόημα» στις δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, που είχαν ήδη προηγηθεί λίγες ημέρες νωρίτερα, δηλώσεις σύμφωνα με τις οποίες η Τουρκία ετοιμάζεται να πουλήσει drones στην Αίγυπτο…
πηγή
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του Ellada simera.
Δημοσίευση σχολίου