Με τη λογική του... «ανταρτοπόλεμου»

Οι πρώτες κριτικές αντιδράσεις στο σχέδιο του νέου προϋπολογισμού κινούνται σε δύο αντιθετικές κατευθύνσεις. Η μία τον βλέπει ως φιλόδοξο προϋπολογισμό, που θα δυσκολευτεί να πιάσει τους στόχους του. Η άλλη τον θεωρεί προϋπολογισμό «ήπιων προσεγγίσεων», κατώτερο της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης των δημοσιονομικών μας.
Η πολιτική αλήθεια προκύπτει από συνδυαστικές επιλογές και είναι άλλη......
Πρώτα πρώτα μια νέα κυβέρνηση σε μηδενικό χρόνο δεν θα μπορούσε παρά να καταφύγει σ' έναν «μεταβατικό» προϋπολογισμό με εμπροσθοβαρείς επιλογές, ισορροπημένες όμως και ρεαλιστικές.
Ο στόχος λ.χ. της μείωσης του ελλείμματος από 12,7% στο 9,4% δεν είναι μικρή προσαρμογή, έστω κι αν οι Βρυξέλλες ή οι αγορές θα ήθελαν κάτι πιο «προχωρημένο», με μονιμότερα στοιχεία.
Είναι σημαντικό, όμως, ότι για πρώτη φορά ένας προϋπολογισμός θέτει ως στόχο τη μείωση των δαπανών κατά 3,3 δισ., έστω κι αν δεν είναι στο σύνολό της διατηρήσιμη, χωρίς διαρθρωτικού χαρακτήρα αλλαγές. Αυτό όμως θέλει έναν ευρύτερο χρονικό σχεδιασμό, τουλάχιστον τριετίας. Και δεν μπορούσε πρακτικά να γίνει με το «καλημέρα».
Αρα θα θέτει η κυβέρνηση έναν ρεαλιστικό στόχο άμεσης περιστολής δαπανών έστω και με κάπως πρόχειρο τρόπο, όπως όφειλε να κάνει. Τα άλλα θέλουν μέσω τομών και μεταρρυθμίσεων αναδιάταξη και εξορθολογισμό των δαπανών και απαιτείται χρόνος. Μεγαλύτερος περιορισμός των δαπανών με τα «εργαλεία» που σήμερα διαθέτει θα ήταν εξωπραγματικός.
Ως εκ τούτου, αναγκαστικά το μεγαλύτερο βάρος στη μείωση του ελλείμματος πέφτει στο σκέλος των εσόδων και των φόρων.
Εδώ το ζητούμενο είναι η κατάργηση των «φοροεπιδρομών» (που εξακολουθούν να υπάρχουν) και η διαμόρφωση ενός δίκαιου φορολογικού συστήματος, που είναι βασική προϋπόθεση για την επίταξη της φοροδιαφυγής. Χρειάζονται βέβαια και οι κατάλληλοι μηχανισμοί είσπραξης.
Ο προϋπολογισμός του 2010 είναι σαφώς μεταβατικός. Χρειάζονται «νέα εργαλεία» στο κράτος και στην οικονομία και σχεδιασμό τριετίας, για να δοθούν διαρθρωτικές, σωστές, δίκαιες και μόνιμες λύσεις. Ο προϋπολογισμός του 2010 αναγκαστικά κινείται στη «λογική του ανταρτοπόλεμου».
Χωρίς όμως «κινήσεις σοκ» (θα ήταν καταστροφικές) αλλά και χωρίς «εξωραϊσμούς ή εφησυχασμούς». Ενώ δεν παραλείπει να δώσει «στίγμα» διαφορετικής κοινωνικής αντίληψης. Είναι μια «καλή εκκίνηση» μέσα σε πολύ αντίξοες συνθήκες, οι οποίες απαιτούν μεγάλες τομές, που έχουν όμως συνειδητοποιηθεί.