Μετά το κουρδικό δημοψήφισμα στις 25 Σεπτεμβρίου ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν απείλησε να γονατίσει τους Κούρδους κλείνοντας τα σύνορα και σταματώντας τη ροή στον αγωγό Κιρκούκ – Σεϊχάν. Απείλησε ακόμα και με αποστολή στρατευμάτων στο ιρακινό Κουρδιστάν. Όμως τελικά αυτό που έκαναν οι Τούρκοι ήταν να σταματήσουν τις πτήσεις των εμπορικών αεροσκαφών τους προς το Κουρδιστάν.
Του Jasper Mortimer
Ορισμένοι δημοσιογράφοι που βρέθηκαν στο ανάκτορο του Ερντογάν κατά την συνάντησή του με τον Πούτιν στις 28 Σεπτεμβρίου ήθελαν να ρωτήσουν τον Τούρκο σουλτάνο για τις απειλές του και τη μη υλοποίησή τους. Απογοητεύτηκαν.
Ο Ερντογάν δεν απάντησε σε καμία ερώτησή τους. Έκλεισε την συνέντευξη Τύπου αμέσως μετά τις δηλώσεις Πούτιν για τα αποτελέσματα των επαφών τους. Κάποιες όμως διαφορές δεν μπορούσαν να κρυφτούν.
Ο Ερντογάν υποστήριξε ότι ο Πούτιν συμφώνησε για την αναγκαιότητα της εδαφικής ακεραιότητας του Ιράκ και της Συρίας, εννοώντας δεν μπορεί να υπάρξει κουρδικό κράτος σε καμία από τις χώρες αυτές. Είπε επίσης, ότι οι Κούρδοι του Ιράκ πρέπει να αποτραπούν από να διαπράξουν και άλλο θανάσιμο λάθος μετά το δημοψήφισμα.
«Είναι σημαντικό η διεθνής κοινότητα να ταχθεί υπέρ της πολιτικής και εδαφικής ενότητας του Ιράκ», είπε. Η δήλωση αυτή απείχε από τα όσα δήλωνε λίγες ημέρες πριν όταν φαινόταν ότι δεν υπολόγιζε κανέναν και η Τουρκία θα δρούσε και μόνη εναντίον των Κούρδων. «Ελέγχουμε την κάνουλα», είπε, εννοώντας τον αγωγό Κιρκούκ- Τζεϊχάν. «Αν την κλείσουμε να δούμε τι θα κάνει το πετρέλαιό του το βόρειο Ιράκ, μέσω ποίου θα το διακινεί», δήλωσε.
Το ιρακινό Κουρδιστάν έχει κοινά σύνορα με την Τουρκία, την Συρία και το Ιράν. Όλες αυτές οι χώρες, όπως και το Ιράκ, ήταν αντίθετες στο κουρδικό δημοψήφισμα. Επίσης, ο Ερντογάν, στις 25 Σεπτεμβρίου, είχε απειλήσει ανοικτά με στρατιωτική εισβολή, λέγοντας πως οι ασκήσεις που εκτελούσαν οι τουρκικές δυνάμεις στα ιρακινά σύνορα δεν γίνονταν τυχαία. «Αν χρειαστεί θα κάνουμε ότι κάναμε και στην Συρία», είχε πει.
Ο Πούτιν πάντως από την πλευρά του, στις δηλώσεις του στον Τύπο δεν έκανε κανένα σχόλιο για τις απειλές Ερντογάν κατά των Κούρδων, ενώ χαιρέτισε την απόφαση του Τούρκου ηγέτη για την ανάπτυξη στρατευμάτων στην Συρία για την ανάπτυξη των λεγομένων ζωνών αποκλιμάκωσης, ειδικά στο Ιντλίμπ.
«Θεωρώ αυτές τις συμφωνίες κοινή μας και μεγάλη επιτυχία», είπε. «Δημιουργούμε τις συνθήκες για την επιστροφή των προσφύγων, που είναι εξαιρετικά σημαντικό, και επισπεύδουμε την προσπάθεια για μια πολιτική συμφωνία που θα διαρκέσει στον χρόνο», ανέφερε.
Για το Ιράκ ο Πούτιν είπε ότι η θέση της Μόσχας εκφράστηκε από το υπουργείο Εξωτερικών. Στη δήλωση του το ρωσικό ΥΠΕΞ ανέφερε πως η Ρωσία θέλει την εδαφική ακεραιότητα του Ιράκ, αλλά σέβεται και τους εθνικούς πόθους των Κούρδων, μια φράση που ο Ερντογάν θα έβρισκε μάλλον ενοχλητική.
«Πιστεύουμε ότι όλα τα θέματα που μπορεί να υπάρχουν ανάμεσα στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση του Ιράκ και την αυτόνομη κουρδική περιοχή μπορούν και πρέπει να επιλυθούν με διάλογο με γνώμονα την συνύπαρξη σε ένα ενιαίοι ιρακινό κράτος», ανέφερε το ρωσικό ΥΠΕΞ.
Η προσεκτικά διατυπωμένη αυτή δήλωση τονίζει την ενότητα του Ιράκ, αλλά αναγνωρίζει και τους εθνικούς πόθους των Κούρδων και την ανάγκη διαλόγου, αφήνοντας να αιωρείται η πιθανότητα πως αν ο διάλογος αυτός καταλήξει σε κοινή συμφωνία, ίσως η Ρωσία αναγνωρίσει το κουρδικό κράτος.
Ο Ερντογάν όμως δεν δέχεται κουρδικό κράτος και μάλιστα δήλωσε πως οι Κούρδοι του Ιράκ δεν είναι ικανοί να είναι ανεξάρτητοι. «Δεν έχουν ιδέα πως είναι ένα κράτος. Νομίζουν ότι είναι κράτος επειδή το λένε. Αυτό δεν μπορεί και δεν θα γίνει», είπε.
Όμως, όπως ο Αμερικανός πρώην πρέσβης και υπέρμαχος της κουρδικής υπόθεσης Πήτερ Γκάλμπραϊθ, είχε δηλώσει, από την στιγμή που οι Κούρδοι ψηφίσουν για την ανεξαρτησία τους οι ΗΠΑ και άλλοι θα προσαρμοστούν σε αυτή την πραγματικότητα. «Τουλάχιστον 27 χώρες έχουν δημιουργηθεί από το 1991», τόνιζε με νόημα.
Για την ώρα η μόνη κύρωση που η Άγκυρα έχει επιβάλει στους Κούρδους του Ιράκ είναι η παύση των εμπορικών πτήσεων κρατικών και ιδιωτικών εταιριών στο Ερμπίλ και τη Σουλεϊμανίγια. Επίσης έκλεισαν ένα κουρδικό κανάλι και έκλεισαν τα γραφεία της κουρδικής αντιπροσωπείας στην Τουρκία. Τέλος οι Τούρκοι σταμάτησαν την εκπαίδευση που παρείχαν στους Πεσμεργκά.
Τι όμως εμπόδισε τον Ερντογάν να κλείσει τον αγωγό; Σύμφωνα με αναλυτές η απάντηση είναι η Ρωσία. Η Ρωσία έχει επενδύσει 4 δισ. δολάρια το τελευταίο έτος στο κουρδικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, ξεπερνώντας τις ΗΠΑ. Η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία Rosneft, σχεδιάζει να μεταφέρει μεγάλες ποσότητες αργού πετρελαίου μέσω του Σεϊχάν στη Γερμανία για διύλιση και πώληση στην Ευρώπη. Το όποιο κλείσιμο της κάνουλας θα καταστρέψει αυτό το σχέδιο.
«Ο Ερντογάν θα πρέπει να ακούει πολύ προσεκτικά τα όσα του λέει ο Πούτιν και το ρωσικό σχέδιο ήταν αυτό ακριβώς που απέτρεψε τον Ερντογάν να πραγματοποιήσει την απειλή του», αναφέρει αναλυτής. Αλλά ο Ερντογάν είχε να σκεφτεί και την τουρκική οικονομία. Η χώρα του αντιμετώπισε οικονομική ύφεση. Το 2016 η Τουρκία πούλησε αγαθά και υπηρεσίες αξίας 7,6 δισ. δολαρίων στο Ιράκ, σύμφωνα με την τουρκική στατιστική υπηρεσία.
Ο Τούρκος υπουργός Οικονομικών παραδέχτηκε ότι το εμπόριο με το ιρακινό Κουρδιστάν αποφέρει περί τα 2,5 δισ. δολάρια. Αν η Τουρκία κλείσει τα σύνορα δεν θα χάσουν μόνο οι Κούρδοι, αλλά και η ίδια. Τυχόν κλείσιμο των συνόρων θα πλήξει τουρκικές – κουρδικές εταιρείες που έχουν εμπορικές σχέσεις με το ιρακινό Κουρδιστάν και το 1/3 των Κούρδων της Τουρκίας είναι ψηφοφόροι του Ερντογάν.
Η αποτυχία του Ερντογάν να πραγματοποιήσει την απειλή του πλήττει το κύρος του. Φαίνεται πως η σκληρή ρητορεία του Ερντογάν έχει στόχο τους ψηφοφόρους του, γίνεται για εσωτερική κατανάλωση.
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου