Του Jan Techau
Το 2014 ήταν αναμφισβήτητα μια από τις χειρότερες χρονιές για τις διεθνείς σχέσεις στην πρόσφατη ιστορία. Δεν ήταν εύκολο να παρακολουθεί κανείς όλες τις μεγάλες και μικρές κρίσεις, καθώς και τις απότομες ανατροπές των γεγονότων όπως αυτές συνέβησαν. Είναι ακόμη πιο δύσκολο να τις θυμάται κανείς όλες μετά την πάροδό τους. Αλλά ακόμα και σε έναν πλούσιο καμβά όπως αυτός, μερικά πράγματα ξεχωρίζουν. Έτσι, για να μπορέσουμε να βγάλουμε κάποιο νόημα από όλα αυτά, παρακάτω παρουσιάζω τη λίστα μου με τα βραβεία εξωτερικής πολιτικής για το 2014.
Νικητής της χρονιάς: Ο Ρώσος Πρόεδρος Vladimir Putin, ο άνθρωπος που έδωσε στην ανάπτυξη ένα νέο νόημα φέτος προσθέτοντας εδάφη στο βασίλειο όπου προεδρεύει. Βρίσκεται στο απόγειο της δύναμής του, οπότε θα πρέπει να την απολαύσει, όσο αυτή διαρκέσει. Επειδή τα πράγματα είναι πιθανό να πάρουν την κάτω βόλτα από εδώ και πέρα.
Χαμένος της χρονιάς: ο μέσος Γερμανός. Οι Γερμανοί δεν επωφελήθηκαν από την οποιαδήποτε ουσιαστική εγχώρια πολιτική ή οικονομική μεταρρύθμιση το τρέχον έτος, αλλά έπρεπε να μάθουν, προς μεγάλη τους φρίκη, ότι η καγκελάριος Angela Merkel έχει μια μεγάλη όρεξη για εξωτερική πολιτική. Και είναι καλή σε αυτό κι όλας. Αυτό σημαίνει πως οι άνετες ημέρες που έμεναν στην απ’ έξω έχουν τελειώσει. Επιτέλους.
Διορατικότητα της χρονιάς: η ψήφος του Όχι στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας. Οι Καληδόνιοι ψήφισαν να μείνουν εντός του Ηνωμένου Βασιλείου και όλοι ανέπνευσαν με ανακούφιση, μόνο και μόνο για να δουν στη συνέχεια τον αριθμό των μελών του αυτονομιστικού Σκωτσέζικου Εθνικού Κόμματος να αυξάνεται πολλάκις. Τώρα ο αγώνας γίνεται μεταξύ ενός διαφαινόμενου Brexit και της πτώσης των τιμών του πετρελαίου: μια Βρετανική αποχώρηση από την ΕΕ θα μπορούσε να αναγκάσει τους Σκωτσέζους να φύγουν από το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά τα χαμηλότερα έσοδα από το πετρέλαιο θα μπορούσαν να τους αναγκάσουν να μείνουν. Τί από τα δύο θα υπερισχύσει;
Απώλεια της Χρονιάς: ο Ariel Sharon. Ο πρώην Ισραηλινός πρωθυπουργός ήταν σε κώμα για οκτώ χρόνια πριν πεθάνει στις 11 Ιανουαρίου. Ορισμένοι πιστεύουν ότι ήταν ένας εγκληματίας πολέμου, άλλοι τον έβλεπαν ως τον μόνο εναπομείναντα οξυδερκή πολιτικό βαρέων βαρών του Ισραήλ. Εν πάσει περιπτώσει, ήταν ο τελευταίος πρωθυπουργός του Ισραήλ με πραγματικά κότσια, καθώς και ο τελευταίος που είχε την απαραίτητη προσωπική αξιοπιστία στη χώρα του για να μπορέσει να πετύχει την επικράτηση της ειρήνης. Δεν είναι λοιπόν περίεργο το γεγονός πως ο σημερινός επικεφαλής φαίνεται μικροσκοπικός συγκριτικά.
Ειρωνεία της Χρονιάς: ότι η Γερμανία ψηφίστηκε και πάλι η πιο δημοφιλής χώρα του κόσμου σε μια περίοπτη ψηφοφορία του BBC, αλλά πως ψηφίστηκε, επίσης, σε μια ξεχωριστή δημοσκόπηση, ως η χώρα με τη μικρότερη αίσθηση του χιούμορ. Υπάρχει κάτι που να προκύπτει από αυτό; Πώς η πολύ καλή μπύρα και τα λαμπερά αυτοκίνητα είναι πιο σημαντικά από τη χαμηλών τόνων ειρωνεία; Ότι οι λαοί σε όλο τον κόσμο εκτιμούν πραγματικά τους ανθρώπους που πρώτα δεν καταλαβαίνουν το αστείο και, στη συνέχεια, δεν συνειδητοποιούν τί είναι ακριβώς αυτό που το κάνει τόσο αστείο; Ότι η νίκη 7-1 εναντίον της Βραζιλίας στο ποδόσφαιρο είναι τρομακτική, αλλά και κατά κάποιον τρόπο cool; Ότι ακόμα και όταν δεν έχεις αίσθηση του χιούμορ, εξακολουθείς να θες να γελάσεις; Δεν έχει σημασία. Οι ψηφοφόροι έχουν μιλήσει.
Άμλετ της χρονιάς: ο Barack Obama, ο άνθρωπος του οποίου η σύνεση και η προσοχή έσπειρε την ανασφάλεια. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ είναι μια τραγική φιγούρα. Η διπλωματική και στρατιωτική του επιφυλακτικότητα είναι δικαιολογημένη και μπορεί κάλλιστα να δικαιολογηθεί σε κάθε μεμονωμένη περίπτωση. Και όμως προκύπτει η εικόνα ενός ηγέτη του ελεύθερου κόσμου που δεν το καταλαβαίνει. Στη Συρία, είναι πάρα πολύ ασαφής, στο Ισλαμικό Κράτος, είναι πάρα πολύ ταλαντευόμενος, στο ΝΑΤΟ, πολύ δειλός, σχετικά με την Ισραηλινο-Παλαιστινιακή διένεξη, πάρα πολύ συγκρατημένος, στην Κίνα, πάρα πολύ παθητικός.
Κανείς δεν θέλει πραγματικά να επιστρέψει στον W. Αλλά φαίνεται ότι ο Obama δεν καταλαβαίνει το πόσο πολύ εξαρτάται από τη σταθερότητα της Αμερικής, χωρίς να έχει σημασία το πόσο μη δημοφιλής μπορεί αυτή να είναι τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό.
Επική Αποτυχία της Χρονιάς: η συλλογική ανικανότητα όλων στον τομέα ανάλυσης να προβλέψουν τη δραματική πτώση των τιμών του πετρελαίου. Αυτό είναι ήδη αρκετά κακό για τους οικονομολόγους και γεωπολιτικούς ατσίδες. Αλλά είναι καταστροφικό όταν το όνομά σου είναι Vladimir Putin και η βάναυση αξίωση της χώρας σου στο μεγαλείο, η ευημερία των τσιρακιών σου και η ικανότητά σου να παραμείνεις στο αξίωμά σου τελικά εξαρτώνται από το πετρέλαιο.
Είναι μαγευτικό το να συνειδητοποιήσουμε ότι ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες της δύναμης στην παγκόσμια πολιτική, ένα παράγοντας που παρακολουθείται τόσο στενά και αναλύεται τόσο διεξοδικά σε όλο τον κόσμο, θα μπορούσε να αλλάξει τόσο μαζικά και τόσο γρήγορα, χωρίς κανείς να έχει την παραμικρή ιδέα. Το ίδιο ισχύει και για το Ισλαμικό Κράτος, φυσικά. Ας αποκαλέσουμε τη διεθνή πολιτική λαχείο από τώρα και στο εξής και ας πάμε για μπόουλινγκ.
Αναβάθμιση της Χρονιάς: Αυτό το βραβείο πηγαίνει στη διαβόητα εγωκεντρική φούσκα των Βρυξελλών αφού το Politico, ένα επιτυχημένο Αμερικανικό ειδησεογραφικό και κουτσομπολίστικο outlet, έκρινε πως η Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα είναι μια αρκετά ώριμη αγορά για να κάνει μια τεράστια δημοσιογραφική επένδυση σε αυτήν. Το Politico Europe θα ξεκινήσει στις αρχές του 2015 και ουδείς ξέρει αν θα είναι κερδοφόρο ή όχι. Αλλά το να θεωρούνται ως μια ώριμη αγορά εξέπληξε ευχάριστα το Ευρωπλήθος.
Μύθος της Χρονιάς: η αναποτελεσματικότητα της εξωτερικής πολιτικής της Ευρώπης. Σε μια δημοσκόπηση των μελετητών του Carnegie που διεξήχθη στο σύνολο των πέντε παγκοσμίων κέντρων του, η εξωτερική πολιτική της ΕΕ κρίθηκε πως είναι η λιγότερο αποτελεσματική από αυτή όλων των μεγάλων δυνάμεων ανά τον κόσμο. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά σε μεγάλο βαθμό τη συναίνεση που υπάρχει στη φούσκα της Ουάσιγκτον ότι η ΕΕ είναι το πιο άχρηστο πράγμα υπό τον ήλιο.
Αυτοί στις Βρυξέλλες διαφωνούν. Ενώ η εξωτερική πολιτική της ΕΕ είναι γενικά μια τρελή υπόθεση, το 2014 ήταν το ακριβώς αντίθετο. Όχι μόνο απετέλεσε η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας την αιτία, ακουσίως, φυσικά, για την επανάσταση Euromaidan στην Ουκρανία και τη φοβισμένη και υπερβολική αντίδραση τόσο του Putin, όσο και του πρώην προέδρου της Ουκρανίας, Viktor Yanukovych. Η ΕΕ αντέδρασε επίσης γρήγορα και στην επακόλουθη κρίση, δημιούργησε ένα εκπληκτικά ισχυρό καθεστώς κυρώσεων, έθεσε μεγάλα χρηματικά ποσά στο τραπέζι για την Ουκρανία και κατάφερε να διατηρήσει την ενότητα μεταξύ των 28 κρατών-μελών της.
Η ΕΕ ενεργοποίησε ακόμη και τη Γερμανική ηγεσία στην εξωτερική πολιτική, τον σπανιότερο των Ευρωπαϊκών πόρων. Η ηγεσία των ΗΠΑ ήταν - και είναι - εντυπωσιακά απούσα από το ζήτημα Ουκρανίας/Ρωσίας. Το αν η Ευρώπη μπορεί να κρατήσει τη μπάλα είναι ένα άλλο θέμα. Αλλά το 2014, κρατούσε την μπάλα όσο καμιά άλλη δύναμη.
Αλτσχάιμερ της Χρονιάς: Αυτό το βραβείο απονέμεται σε όλους εμάς για την τεράστια ταχύτητα με την οποία έχουμε ήδη ξεχάσει όλα τα άλλα τρελά πράγματα που συνέβησαν φέτος: τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στο Σότσι, την εξαφάνιση της πτήσης 370 της Malaysia Airlines, το πραξικόπημα στην Ταϊλάνδη, τις διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας στο Χονγκ Κονγκ, τους πυροβολισμούς στο Καναδικό κοινοβούλιο, την επιδημία του Έμπολα, τους 298 θανάτους από την πτήση 17 της Malaysia Airlines που βρίσκεται σε ένα μια πεδιάδα στην ανατολική Ουκρανία, την απαγωγή και τη δολοφονία των Μεξικανών φοιτητών, τους ραβίνους που δολοφονήθηκαν σε μια συναγωγή στην Ιερουσαλήμ, τον θάνατο του Harold Ramis.
Θα έπρεπε να ειπωθούν περισσότερα. Αλλά απλά δεν υπάρχει αρκετός χώρος σε αυτό το ιστολόγιο. Ας ελπίσουμε ότι το 2015 θα χρειαστεί λιγότερο χώρο.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://carnegieeurope.eu/strategiceurope/?fa=57524
πηγή
Δημοσίευση σχολίου