Τα Στενά του Ορμούζ αποτελούν ένα από τα κυριότερα σημεία ανησυχίας, όσον αφορά στο ζήτημα της ασφάλειας της παγκόσμιας ενέργειας.
Πρόκειται για την μοναδική θαλάσσια δίοδο για τα πετρελαιοφόρα σκάφη που μεταφέρουν αργό πετρέλαιο από τις χώρες του Περσικού Κόλπου, προς τις παγκόσμιες αγορές. Το Ιράν ελέγχει τις βόρειες ακτές τους, ενώ το Ομάν και τα ΗΑΕ ελέγχουν τις νότιες. Το συνολικό τους μήκος είναι 112 μίλια, και το πιο στενό τους σημείο μόλις 21 μίλια φαρδύ.
Σύμφωνα με αμερικανικά επίσημα στοιχεία, η καθημερινή ροή πετρελαίου μέσω των Στενών, ανέρχεται (για το 2011) στα 17 εκατ. βαρέλια, δηλαδή το 35% του συνολικού παγκόσμιου πετρελαίου που διακινείται δια θαλάσσης.
Προς το παρόν υπάρχουν σοβαρές εντάσεις στην περιοχή, αφού το Ιράν απείλησε με στρατιωτική δράση σε περίπτωση που οι ΗΠΑ στείλουν στον Κόλπο το αεροπλανοφόρο USS John C. Stennis.
Οι αναλυτές πιστεύουν πως όσο η Τεχεράνη εμμένει στη στάση της, η τιμή του πετρελαίου θα παραμείνει ανεβασμένη, για τον φόβο συγκρούσεων, που θα έχουν ως αποτέλεσμα την διακοπή της ροής του πετρελαίου.
Οι απειλές που εκτοξεύονται εκατέρωθεν, έρχονται λίγο μετά το τελευταίο κύμα κυρώσεων της Ουάσιγκτον προς το Ιράν, που έχουν σκοπό να το αποτρέψουν από το να συνεχίσει τις προσπάθειες απόκτησης πυρηνικών δυνατοτήτων. Πρόσφατα, ο Ομπάμα επέβαλλε αυστηρά μέτρα εναντίον της ιρανικής κεντρικής τράπεζας, ώστε να καταστήσει τις πετρελαϊκές εξαγωγές της χώρας ακόμη πιο δύσκολες. Η αντίδραση της Τεχεράνης αποτελεί ένδειξη για τους Αμερικανούς, ότι οι κυρώσεις αυτές έχουν αποτέλεσμα.
Η ΕΕ επίσης ανακοίνωσε από την πλευρά της ότι θα επιβάλλει και αυτή ανάλογες κυρώσεις, ενώ οι Ιρανοί ξεκαθάρισαν ότι κάτι τέτοιο θα σήμαινε «οικονομικό πόλεμο», και πως αν γίνει, θα αποκλείσουν τα Στενά του Ορμούζ.
Οι εσωτερικές εντάσεις που επικρατούν στις ΗΠΑ και στο Ιράν δυσχεραίνουν την κατάσταση, αφού και οι δυο χώρες έχουν προγραμματισμένες εκλογές μέσα στο 2012, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολιτικές ομάδες και στα δυο στρατόπεδα, που πιέζουν για στρατιωτική δράση.
Το Ιράν δεσμεύεται να μην υποχωρήσει στρατιωτικά, και τα πρόσφατα γυμνάσια που πραγματοποίησε απέδειξαν ότι έχει την αποτρεπτική ικανότητα που χρειάζεται, αλλά και την δυνατότητα να βλάψει σοβαρά όποιον του επιτεθεί. Σύμφωνα μάλιστα με ανακοίνωση του ναυάρχου Ali Fadavi, τον ερχόμενο μήνα αναμένεται να πραγματοποιηθούν και ναυτικές ασκήσεις του πολεμικού ναυτικού των Φρουρών της Επανάστασης.
Εν τω μεταξύ, το Ισραήλ ανακοίνωσε και αυτό την διεξαγωγή στρατιωτικών ασκήσεων από κοινού με τις ΗΠΑ, με σκοπό την πυραυλική ετοιμότητα και συνεργασία. Πρόκειται για την μεγαλύτερη κοινή άσκηση που έχει γίνει ποτέ, με την συμμετοχή χιλιάδων στρατιωτών.
Ας ελπίσουμε πως όλα αυτά τα στρατιωτικά γυμνάσια θα παραμείνουν γυμνάσια, αλλά με τρεις στρατούς απλωμένους σε ένα μικρό πεδίο, αρκεί μια σπίθα για να ξεσπάσει η φωτιά του πολέμου.
Στο παιχνίδι μπήκε τώρα και η Βρετανία, ο υπουργός Άμυνας της οποίας δήλωσε στη διάρκεια επίσκεψής του στην Ουάσιγκτον ότι: «Η όποια διακοπή της ροής του πετρελαίου στα Στενά θα απειλήσει την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη, Οποιαδήποτε ιρανική απόπειρα θα είναι παράνομη και ανεπιτυχής…». Στη συνέχεια, το Λονδίνο απέστειλε στην περιοχή του Περσικού Κόλπου το πλέον σύγχρονο πολεμικό του σκάφος, το αντιτορπιλικό HMS Daring.
Τέλος, υπάρχουν αρκετές εκτιμήσεις, που θέλουν το Ισραήλ να επιτίθεται στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, με την υποψία ότι πρόκειται για την βιτρίνα ενός προγράμματος που στην πραγματικότητα αποσκοπεί στην κατασκευή πυρηνικών όπλων.
Αν και δεν αμφισβητείται η στρατιωτική δυνατότητα των ΗΠΑ στην περιοχή, ούτε η ναυτική κυριαρχία του 5ου Στόλου, εν τούτοις το Ιράν έχει εδώ και καιρό επενδύσει σε δυνατότητες ασύμμετρου πολέμου, ειδικά σχεδιασμένες για να αντιμετωπιστεί η αμερικανική τεχνολογική ανωτερότητα. Για τον σκοπό αυτό, οι Ιρανοί διαθέτουν μεγάλο αριθμό κατευθυνόμενων πυραύλων, πολλοί από τους οποίους είναι τοποθετημένοι σε ελαφρούς, κινούμενους και σχετικά φθηνούς εκτοξευτήρες ξηράς, αέρος, και θαλάσσης.
Το Ιράν μπορεί επίσης να πλήξει τα αμερικανικά οικονομικά συμφέροντα στον Κόλπο, όπως είναι οι πετρελαϊκές εγκαταστάσεις και τα δεξαμενόπλοια, και να τοποθετήσει υποβρύχιες νάρκες στα Στενά, όπως είχε κάνει και στη διάρκεια του πολέμου με το Ιράκ τη δεκαετία του 1980.
Τέλος, παρά την αναστάτωση των σχέσεων του με τους συμμάχους του, εξαιτίας της συριακής εξέγερσης, το Ιράν μπορεί ακόμη να βασίζεται στην βοήθεια της Χεζμπολάχ και της Χαμάς, προκειμένου να προσβάλλει τους αντιπάλους του.
Ένας μακροχρόνιος αποκλεισμός των Στενών του Ορμούζ θα αφαιρούσε από τις αγορές το 1/5 του παγκόσμιου πετρελαίου, και θα προκαλούσε ένα μεγάλο οικονομικό σοκ, κάτι που έχουμε να δούμε εδώ και πολλά χρόνια.
Ακόμη και αν τα Στενά δεν αποκλειστούν, μια στρατιωτική σύρραξη στην περιοχή θα προκαλούσε τρομακτική αύξηση της τιμής του μαύρου χρυσού, και αυτή η κατάσταση θα παρέμενε ακόμη και μετά το τέλος των συγκρούσεων, μέχρι οι αγορές να σιγουρευτούν ότι δεν υπάρχει πλέον κίνδυνος.
Μια τέτοια άνοδος της τιμής του πετρελαίου θα αποτελούσε καταστροφή για την παγκόσμια οικονομία. Σύμφωνα με τους ειδικούς αναλυτές, ο μερικός αποκλεισμός των Στενών μπορεί να αυξήσει έως κατά $50 το βαρέλι την τιμή του πετρελαίου, μέσα σε λίγες μόνον ημέρες. Κάτι τέτοιο θα επηρέαζε αρνητικά την παγκόσμια οικονομία, και σίγουρα θα επανέφερε την ύφεση στην αμερικανική οικονομία.
Παρά όλα αυτά τα αποτρεπτικά για τον πόλεμο στοιχεία, αρκεί ένας λάθος υπολογισμός από κάποια πλευρά, για να υπάρξει εμπλοκή. Και αν τυχόν αυτή συνεχιστεί, τότε θα δούμε μια στρατιωτική σύγκρουση που στο τέλος θα αποδειχθεί καταστροφική για όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές.
Foreign Policy Journal
ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου