ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΟΥΒΑΡΔΑΣ
Το διεθνές status quo τελεί υπό αναμόρφωση. Οι διακρατικοί ανταγωνισμοί ανακατανέμουν τις σφαίρες επιρροής στον πλανήτη και τους ρόλους στη διεθνή τάξη που τις νομιμοποιεί. Οι εξελίξεις ωθούνται από τη διαμάχη Ευρασίας (Κίνα, Ρωσία, Ιράν)-Δύσης (ΗΠΑ, ΗΒ, ΕΕ), τους υπερπόλους του διεθνούς συστήματος, ενώ αναδύονται νέα κέντρα ισχύος [π.χ. Ινδία, Τουρκία, Σαουδική Αραβία (ΒΣΑ)]. Η ισχύς σμιλεύει και πάλι τον κόσμο.
Αναπόφευκτα, η δημόσια συζήτηση εισέρχεται στο χαρακτήρα της διαδικασίας. Η κυρίαρχη άποψη μιλά για πόλεμο εθνικών συμφερόντων, δεχόμενη το κράτος ως ενσάρκωση των συμφερόντων όλου του έθνους. Μία άλλη θέση κάνει λόγο για αναμέτρηση κρατών Δικαίου με κράτη τραμπούκους, ανάγοντας το Δίκαιο σε οδηγό της ανθρωπότητας. Μία τρίτη οπτική αναφέρεται σε σύγκρουση πολιτισμών, βλέποντας την κουλτούρα ως κινητήρα και κύριο ενοποιητικό στοιχείο των κοινωνιών. Ωστόσο, η παρούσα ανάλυση διαφωνεί μαζί τους.
Αντίθετα, δείχνει ως υποκινητή των ανταγωνισμών τα οικονομικά συμφέροντα. Η απόκτηση στρατηγικών γεωγραφικών/τεχνολογικών πλεονεκτημάτων, η χάραξη οδών εμπορίου, η διανομή αγορών, πρώτων υλών, εργατικού δυναμικού, πλουτοπαραγωγικών πηγών, είναι το βασικό διακύβευμα της υπόθεσης. Εν τέλει, αυτή αφορά την εγγενή τάση του μονοπωλιακού κεφαλαίου κάθε πλευράς για διευρυμένη αναπαραγωγή, έχει χαρακτήρα ιμπεριαλιστικό.
Σε αυτή τη βάση, η διαμάχη εκτείνεται στις ιδέες και στους θεσμούς της διεθνούς «κοινότητας». Οι αντιλήψεις, η ηθική και τα μοτίβα συμπεριφοράς επανακαθορίζονται. Τα προϊόντα τους, το Δίκαιο, οι Οργανισμοί και οι Μηχανισμοί, αναδιαμορφώνονται. Ένα νέο οικοδόμημα θα κυρώσει το νέο χάρτη του κόσμου, μία νέα ιμπεριαλιστική τάξη αναδύεται.
Σε αυτή τη διαδικασία, η Δύση είναι ένα συνεκτικό σχήμα με ηγέτη τις ΗΠΑ. Η στρατηγική της είναι η διασφάλιση μοναδικής επιρροής στην υφήλιο και του ρόλου του μοναδικού ηγέτη στη διεθνή τάξη. Ακολούθως, η διατήρηση της πρωτοκαθεδρίας της ισχύος των ΗΠΑ σε ένα αναστηλωμένο μονοπολικό διεθνές σύστημα είναι κεντρικό ζητούμενο.
Αντίθετα, η Ευρασία είναι ένα ανολοκλήρωτο σχήμα. Ωστόσο, όλα τα μέρη του επιδιώκουν την αναγνώριση του «δικαιώματος» τους στην κατοχή σφαίρας επιρροής και έναν ηγετικό ρόλο στη διεθνή τάξη, ανάλογο της ισχύος τους. Επομένως, συμμαχούν για να ισορροπήσουν τη Δύση στο νέο διεθνές σύστημα των πολλών πόλων και κέντρων ισχύος.
Τέλος, τα νέα κέντρα ισχύος υλοποιούν μία ανεξάρτητη πολιτική. Το κάθε ένα επιχειρεί τη διεύρυνση της αυτονομίας του στο διεθνές σύστημα και την απόκτηση της δικής του ζώνης περιφερειακής επιρροής. Αντιστοίχως, όλα αξιοποιούνε τις αντιθέσεις Δύσης-Ευρασίας για να πολλαπλασιάσουν την ισχύ τους. ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου