Γράφει ο ΜΙΧΑΗΛ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Διαπραγμάτευση ζητάς; Διαπραγμάτευση θα λάβεις! Αυτό είναι το κεντρικό ζήτημα που εξόργισε τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος με περισσή αλαζονεία προσήλθε στην Ουάσιγκτον… για να διαπραγματευθεί. Ακόμα μία φορά. Αισθανόταν ότι η διπλωματική ισχύς της Τουρκίας που προκύπτει από το μπλοκάρισμα της ένταξης Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, θα της έφερναν το μεγάλο δώρο των 40 καινούργιων F-16 (Block 70), αλλά και όλων των απαραίτητων υλικών και απαρτίων για την αναβάθμιση 80 επιπλέον μαχητικών αεροσκαφών, στην ίδια -κορυφαία- διαμόρφωση. Οι Αμερικανοί τον περίμεναν με ανοικτές αγκάλες. Ήταν προετοιμασμένοι όμως να παίξουν ακριβώς το παιχνίδι που επιθυμούσε ο προσκεκλημένος τους…
Όλα δείχνουν ότι η Ουάσιγκτον σταδιακά συνειδητοποιούν ότι προϋπόθεση συνεννόησης με μια χώρα σαν την Τουρκία είναι να μπορέσεις να μιλήσεις “στη γλώσσα της”. Όχι στα τουρκικά, αλλά μιλήσεις δείχνοντας ότι δεν τρέφεις ψευδαισθήσεις για τον τρόπο που αντιλαμβάνονται οι Τούρκοι το συνολικότερο ζήτημα της ιεραρχίας στις διεθνείς σχέσεις, έχοντας αυροαναγορευθεί καταχρηστικά ως υπερδύναμη, δίπλα στις ΗΠΑ, την Κίνα και τη Ρωσία. Νόμιζαν ότι έχουν στριμώξει το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ με το ζήτημα Σουηδία και Φινλανδίας, μη αντιλαμβανόμενοι ότι αυτό που μετράει η βούληση και ότι οι τυπικές εγκρίσεις είναι έως και αδιάφορες εφόσον διαμορφωθεί συναίνεση ανάμεσα στα κράτη-μέλη της της Ατλαντικής Συμμαχίας. Πλην Τουρκίας. Σουηδία και Φινλανδία ήδη αντιμετωπίζονται ως ισότιμα μέλη του ΝΑΤΟ. Και όταν ένα “γεράκι” όπως ο Τζον Μπόλτον καλεί για επανεξέταση της τουρκικής συμμετοχής στη Συμμαχία, τα πράγματα έχουν αγριέψει.
Δεν εκπλήσσει λοιπόν που με όλα τους τα στραβά, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, διά του Άντονι Μπλίνκεν, εμφανίστηκε διατεθειμένο να παζαρέψει. Κι εκεί “τσίμπησαν” οι Τούρκοι, χωρίς να αντιλαμβάνονται τι τους περιμένει. Λέει λοιπόν στον Μπλίνκεν ο Τσαβούτσογλου, κρύβοντας ένα αδιόρατο μειδίαμα: Η Τουρκία θα κάνει πίσω, εάν οι ΗΠΑ αποδεσμεύσουν τα πλέον προηγμένα F-16 (Block 70). Τους είναι αδύνατο να αντιληφθούν πως είναι δυνατόν ολόκληρος Μπάιντεν να λέει “δώστε στην Τουρκία F-16” και να αδιαφορεί το Κογκρέσο, υπό την έννοια της δυνατότητας μπλοκαρίσματος της επιθυμίας του Λευκού Οίκου από το Κογκρέσο. Να μπορεί… ένας Μενέντεζ, να στριμώχνει τη φοβερή και τρομερή Τουρκία. Είναι σαν να μπορεί η τουρκική Εθνοσυνέλευση να βάλει βέτο στις επιθυμίες Ερντογάν. Πώς να χωρέσει το μυαλό τους;
Τι έκαναν όμως οι Αμερικανοί; Ανταπάντησαν στην τουρκική θέση “δώστε F-16 για Σουηδία-Φινλανδία” με τη δική τους: “Αφήστε Σουηδία-Φινλανδία να μπουν στο ΝΑΤΟ για να μπορέσει ο πρόεδρος των ΗΠΑ να υποστηρίξει το αίτημα στο Κογκρέσο που διαφωνεί”. Επί της ουσίας επεσήμαναν στους Τούρκους ότι για να κάνει ο πρόεδρος χρήση των δυνατοτήτων παράκαμψης των ενστάσεων του Κογκρέσου, θα πρέπει να πάρει σοβαρότατα ανταλλάγματα στην πράξη. Παζάρι θέλεις; παζάρι θα λάβεις. Μη θεωρείς όμως το διαφορετικό διπλωματικό στιλ όλων των υπολοίπων ως αδυναμία. Βέβαια, ο πολύς Τσαβούσογλου αγωνίστηκε να πείσει, ότι η συναίνεση της Τουρκίας στη διεύρυνση του ΝΑΤΟ δεν συνδέεται με τα F-16 ή τουλάχιστον -εδώ το στρογγύλεψε- η αμερικανική κυβέρνηση δεν έχει απαιτήσει κάτι τέτοιο επισήμως!
Με απλά λόγια και επανερχόμενοι στα των F-16 για την Τουρκία, οι Αμερικανοί δεν διαμηνύουν στην Τουρκία ότι θα τα πάρουν, αλλά ότι για να προχωρήσει σε στήριξη του τουρκικού αιτήματος στο Κογκρέσο, θα πρέπει να “τσαλακωθούν” προκαταβολικά κάνοντας πίσω στο θέμα της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Οι Τούρκοι θα αντιληφθούν ότι η Ουάσιγκτον έχει ξεσηκώσει και εφαρμόζει την ίδια την τουρκική διπλωματική στρατηγική και τη χρησιμοποιεί εναντίον τους! Πρακτικά σημαίνει, ότι και πίσω να κάνουν στο ζήτημα της ένταξης Σουηδίας-Φινλανδίας, οι ΗΠΑ μπορούν να θέσουν νέους όρους. Αυτό ακριβώς θα έκανε και η Τουρκία! Όλα αυτά εξηγούν τον τεράστιο εκνευρισμό των Τούρκων που δεν κρύβεται.
Στις διαπραγματεύσεις, οι Τούρκοι δεν πήραν απολύτως τίποτα. Οι διατυπώσεις στο κοινό ανακοινωθέν είναι αποκαλυπτικές. Στα ζητήματα της ανατολικής Μεσογείου συμφώνησαν… για τη σημασία διατήρησης της σταθερότητας και της διατήρησης διαύλων επικοινωνίας! Δεν θα περίμενε κάποιος να χρειάζονται αυτά επιβεβαίωση μεταξύ συμμάχων. Γενικές είναι αναφορές και στο ζήτημα της τρομοκρατίας. Οι Τούρκοι εννοούν τους Κούρδους, τους οποίους εξομοιώνουν βολικά με το PKK. Η διαφορά δηλαδή ΗΠΑ-Τουρκίας, είναι ότι οι μεγάλοι εχθροί του ενός είναι κορυφαίοι σύμμαχοι του άλλου. Οπότε συμφώνησαν… “counter-terrorism consultations”. Αντιτρομοκρατικές διαβουλεύσεις. Δηλαδή μηδέν εις το πηλίκον.
Στην… ορθόδοξη χριστιανική πίστη, προσομοιάζοντας με το διεθνές δίκαιο, “αμαρτία” δεν θεωρείται ο μόνο η τέλεση ενός “θρησκευτικού αδικήματος”, αλλά ακόμα και οι σκέψεις περί αυτού. Κάτι σαν το ότι δεν απαγορεύεται μόνο η χρήση βίας, αλλά και η απειλή χρήσης βίας, που αναφέρει ο Καταστατικός Χάρτης του ΟΗΕ. Ανήκει στις θεμελιώδεις υποχρεώσεις των κρατών-μελών του ΟΗΕ που προκύπτει από το άρθρο 2 παρ. 4 του Χάρτη, το οποίο μάλιστα έχει αναδειχθεί σε “κανόνα jus cogens” (αναγκαστικού δικαίου).
Κατά συνέπεια, το να λέει ο Ερντογάν ότι θα ρίξει Tayfun στην Αθήνα, εγκληματική δεν είναι μόνο η υλοποίηση της απειλής (έγκλημα κατά της ανθρωπότητας θα ήταν), αλλά και η απλή αναφορά. Και μόνο η εκτόξευση τέτοιας απειλής εναντίον χώρας-συμμάχου, δεν θα μπορούσε παρά να καταστήσει την Τουρκία αποσυνάγωγο, τουλάχιστον στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Ακόμα και με την παραδοχή της κυνικής επί τη βάση των συμφερόντων και μόνο οικοδόμηση της εξωτερικής πολιτικής, αυτή την τουρκική αλητεία, ουδείς μπορεί έτσι απλά να την προσπεράσει.
Δημοσίευση σχολίου