Η παγίδα του Θουκυδίδη στις αγορές. Τι λένε οι αναλυτές για την αλληλοεξόντωση ΗΠΑ - Κίνας μετά τους G20.

Στη σύγχρονη πολιτική επιστήμη, «παγίδα του Θουκυδίδη» (Thucydides trap) καλείται η ανάλογη σημερινή θέση των ΗΠΑ έναντι της Κίνας.

Αθήνα και Σπάρτη αποδύθηκαν κάποτε σε αγώνα αλληλοεξόντωσης, με αποτέλεσμα την αμοιβαία αποδυνάμωσή τους, την ολιγόχρονη ηγεμονία της Σπάρτης και μία περίοδο ηγεμονία της Θήβας, την οποία τελικώς διαδέχθηκε η κατίσχυση του Φιλίππου του Β’.

Αυτό ήταν και το τέλος του αρχαίου ελληνικού κόσμου.
Στη σύγχρονη πολιτική επιστήμη, «παγίδα του Θουκυδίδη» (Thucydides trap) καλείται η ανάλογη σημερινή θέση των ΗΠΑ έναντι της Κίνας.
Οι Αμερικανοί αναλυτές θεωρούν ότι σε μία δεκαετία η Κίνα θα έχει συσσωρεύσει τόση γεωπολιτική ισχύ, ώστε οι ΗΠΑ δεν θα μπορούν πλέον να αποτρέψουν μία παγκόσμια κινεζική κυριαρχία.

Επομένως, σύμφωνα με αυτήν την ανάλυση, οι ΗΠΑ πρέπει να επιχειρήσουν στο αμέσως επόμενο διάστημα να αποδομήσουν την Κίνα.
Αλλιώς τον επόμενο αιώνα οι ΗΠΑ θα αποτελούν μία χώρα αδύναμη και απομονωμένη σε έναν σινοκρατούμενο κόσμο.

G20

Στη συνάντηση κορυφής της G20 στο Μπαλί, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Joe Biden και ο Κινέζος Πρόεδρος Xi Jinping έδωσαν έναν πιο συμβιβαστικό τόνο, με τον Biden να δηλώνει ότι δεν θα υπάρξει «νέος ψυχρός πόλεμος» με την Κίνα.

Αλλά ακόμα κι αν μια επικείμενη κινεζική εισβολή στην Ταϊβάν φαίνεται τώρα λιγότερο πιθανή, η πρόσφατη κλιμάκωση των αμερικανικών περιορισμών στις εξαγωγές σε κινεζικές επιχειρήσεις υποδηλώνει ότι η οικονομική αποσύνδεση θα συνεχιστεί.

Ο Dani Rodrik του Χάρβαρντ προειδοποιεί ότι πρόκειται για σοβαρό λάθος.
Με τους νέους νόμους της, η κυβέρνηση Biden «δεν στοχεύει τίποτα λιγότερο από το να αποτρέψει την άνοδο της Κίνας ως δύναμη υψηλής τεχνολογίας», «διπλασιάζοντας έτσι την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ, αντί να συμβιβαστεί με την πραγματικότητα ενός μεταμονοπολικού κόσμου».

Η Κίνα θα θεωρήσει τους νέους περιορισμούς των ΗΠΑ ως «επιθετική κλιμάκωση» - αντί για μια «βαθμονομημένη» απάντηση «που συνδέεται σαφώς με τη ζημιά που προκλήθηκε από τις πολιτικές της άλλης πλευράς» - και «θα βρει τρόπους για αντίποινα, αυξάνοντας τις εντάσεις.

Ομοίως, η Pinelopi Koujianou Goldberg του Yale αποδείχνει ότι το επιχείρημα εθνικής ασφάλειας που χρησιμοποιείται για να δικαιολογήσει τους νέους περιορισμούς απλά δεν ευσταθεί.
«Η τεχνολογία που αναπτύχθηκε για εμπορική χρήση χρησιμοποιείται συχνά για στρατιωτικούς σκοπούς», σημειώνει.

Έτσι, «αν η εθνική ασφάλεια είναι πραγματικά το μέλημα, οι ΗΠΑ θα πρέπει να σταματήσουν κάθε εμπόριο με μη φιλικές χώρες, όχι μόνο το εμπόριο τεχνολογικά προηγμένων προϊόντων».

Σύμφωνα με τον πρώην πρωθυπουργό της Σουηδίας Carl Bildt, η απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης να αποφύγει «μια ατζέντα περί ελεύθερων συναλλαγών» δίνει στην Κίνα ένα πλεονέκτημα «ακριβώς στον τομέα όπου βρίσκεται σε ανοδική πορεία».
Εξάλλου, η Κίνα συνεχίζει να επιδιώκει μια «επιθετική εμπορική ατζέντα», χτίζοντας με ανυπομονησία εμπορικές και οικονομικές σχέσεις που θα «ενισχύουν την πολιτική της δύναμη», με «προφανείς γεωπολιτικές προεκτάσεις στο δρόμο»

.
Ο Sergei Guriev του Sciences Po διαφωνεί.

Κατά την άποψή του, η έννοια του «friendshoring» που οι ΗΠΑ και οι εταίροι τους υιοθετούν όλο και περισσότερο είναι «οικονομικά πιο υγιής από ό,τι επιτρέπουν οι επικριτές τους».
Ίσως το πιο σημαντικό, η μείωση της εξάρτησης από το εμπόριο με τις απολυταρχίες είναι ζωτικής σημασίας για να μπορέσει η Δύση να αντιμετωπίσει την απειλή που θέτουν οι «υποστηριζόμενοι από αυτοκράτορες λομπίστες, οι συνταξιδιώτες και οι «κατανοητές» που «προσπαθούν να υπονομεύσουν την ενότητα του δημοκρατικού κόσμου».

Τα διακυβεύματα αυτής της συζήτησης δεν πρέπει να υποτιμηθούν.
Όπως προειδοποιεί ο Nouriel Roubini του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, «η επιστροφή του προστατευτισμού και η σινο-αμερικανική αποσύνδεση θα αφήσει την παγκόσμια οικονομία, τις αλυσίδες εφοδιασμού και τις αγορές πιο βαλκανοποιημένες και κατακερματισμένες» - μια τάση που είναι «βαθιά στασιμοπληθωριστική».

Στην πραγματικότητα, σε αντίθεση με τις πρόσφατες δηλώσεις του Biden, «ο νέος σινο-αμερικανικός ψυχρός πόλεμος γίνεται όλο και πιο ψυχρός μέρα με τη μέρα» - και θα μπορούσε «πολύ εύκολα να… ανάψει».

πηγή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.