Πριν μερικές ημέρες το Foreign Policy δημοσίευσε το παρακάτω άρθρο που αφορά το τι μέλλει γενέσθαι στη Λιβύη όσον αφορά τις αποφάσεις των ΗΠΑ. Πιο κάτω παραθέτω τα σημαντικότερα σε ελεύθερη μετάφραση:
“Η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών, Χίλαρι Κλίντον, παραδέχτηκε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο να επιβάλουν απαγόρευση πτήσεων περιοχών στη Λιβύη, σαν μέσο πρόληψης όσον αφορά τη προσπάθεια της κυβέρνησης Muammar al-Qaddafi να πατάξει τις αντικαθεστωτικές δυνάμεις.
Υπάρχουν πληροφορίες και αναφορές που κάνουν λόγο για βομβαρδισμούς διαδηλωτών από τις δυνάμεις της Πολεμικής Αεροπορίας της Λιβύης, ενώ σύμφωνα με αντικαθεστωτικό ραδιοφωνικό σταθμό φέρεται οι δυνάμεις των ανταρτών να έχουν ήδη καταρρίψει ένα μαχητικό αεροσκάφος στις 28 Φεβρουαρίου. Κάπου στις 200 αραβικές ομάδες της Μέσης Ανατολής φέρεται το περασμένο Σαββατοκύριακο να υπόγραψαν επιστολή που ουσιαστικά επικροτεί τη απόφαση επιβολής κυρώσεων (απαγόρευση πτήσεων) εκ μέρους των ΗΠΑ με την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών.
Πως όμως ακριβώς λειτουργούν οι κυρώσεις απαγόρευσης πτήσεων;
Εξαρτάται από τις περιστάσεις.
Υπάρχουν δύο βασικοί μεθοδοι επιβολής απαγόρευσης πτήσεων από δυνάμεις αέρος.
Η πρώτη μέθοδος, είναι η αμιγώς η στρατιωτική επιβολή της μιας πλευράς έναντι της άλλης όταν αυτές βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση.
Στη πράξη, αυτή η μέθοδος δεν αποτελεί κάτι περισσότερο από μια προειδοποίηση της μιας προς την αντίθετη πλευρά πως θα ενεργοποιηθεί ο εναέριος στρατιωτικός μηχανισμός της στη περίπτωση που δράσουν σε μια ”δεσμευμένη” περιοχή.
Η δεύτερη μέθοδος θεωρείται περισσότερο εφαρμόσιμη στην υπάρχουσα κατάσταση στη Λιβύη, την ώρα που ένας εξωτερικός παράγοντας διαθέτει την συντριπτική εναέρια υπεροχή με συνέπεια να έχει τη δυνατότητα επιβολής απαγόρευσης πτήσεων προκειμένου να αποτρέψει εμφύλιες συγκρούσεις ή μέχρι και κρίσεις κοινωνικού χαρακτήρα.
Η τελευταία μέθοδος, είναι μια τακτική που υιοθετήθηκε σχετικά πρόσφατα και εφαρμόστηκε με επιτυχία στη Βοσνία αλλά και στο Ιράκ τη δεκαετία του 1990.
Εδώ ουσιαστικά οι οριοθετημένες ζώνες αποτελούν ένα μέσο πίεσης συμβιβασμού την ώρα που η Διεθνής Κοινότητα ψάχνει απεγνωσμένα λύσεις όσον αφορά τη συνεχιζόμενη βία την ώρα που μια εξολοκλήρου στρατιωτική επέμβαση θα καταδικαστεί σύσσωμα από το πολιτικό κόσμο.
Η επιβολή απαγόρευσης ζωνών πτήσεων είναι σύμφωνη με το κεφάλαιο 42 του χάρτη των Ηνωμένων Εθνών την ώρα που οι θεωρητικές μη στρατιωτικές μεθοδοι θεωρούνται ανεπαρκείς για την αντιμετώπιση της απειλής που αφορά τη διεθνή ειρήνη (γενικότερα ότι αφορά αποκλεισμούς αέρος, θαλάσσης, ή ακόμη και χερσαίων επιχειρήσεων).
Ωστόσο υπάρχουν και ασάφειες όσον αφορά την εφαρμογή στη πράξη των όρων και κανόνων εμπλοκής που έχουν συσταθεί σχετικά με το ψήφισμα του ΟΗΕ που επιτρέπει την απαγόρευση πτήσεων συγκεκριμένων περιοχών.
Ο συγκεκριμένος όρος φέρει σε κάποια σημεία ασάφειες, όσον αφορά τους κανόνες εμπλοκής που έχουν συσταθεί με βάση το ψήφισμα που επιτρέπει τον αποκλεισμό εναερίων ζωνών.
Στη περίπτωση της Βοσνίας, το 1993, εφαρμόστηκε το λεγόμενο σενάριο και “Deny Flight” το οποίο ουσιαστικά βασίστηκε στο ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας 816 και εφαρμόστηκε σε όλα τα αεροσκάφη (ελικοφόρα και μη) όσον αφορά τον εναέριο χώρο της Βοσνίας Ερζεγοβίνης.
Παράλληλα, η ήδη εγκατεστημένη Δύναμη Προστασίας του ΟΗΕ είχε επιφορτιστεί με την παρακολούθηση του εναέριου χώρου επιτρέποντας ωστόσο κάποιες πτήσεις ανθρωπιστικού αμιγώς χαρακτήρα. Το σενάριο ή καλύτερα μέθοδος “Deny Flight” αποτέλεσε το πρωίμιο μιας λιγότερο αυστηρής μεθόδου με το όνομα “Sky Monitor” που σύμφωνα με εκείνη απαγορεύονταν μόνο οι στρατιωτικές πτήσεις ενώ με ένα μόνο έγγραφο των δυνάμεων του ΟΗΕ θα μπορούσε να αλλάξει.
Η συγκεκριμένη απαγόρευση είχε έμπρακτα αποτελέσματα στον εμφύλιο πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας, καθώς το σύνολο των στρατιωτικών αεροσκαφών βρισκόταν υπό τον έλεγχο της πλευράς των Σερβοβόσνιων. Μια οριοθετημένη (απαγορευμένη) ζώνη ουσιαστικά πέρασε εξετάσεις όταν έξι (6) μαχητικά αεροσκάφη της Σερβίας καταρρίφθηκαν από τα F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ στη Banja Luka.
Τα αποτελέσματα της επιχείρησης “Deny Flight” παραμένουν υπό συζήτηση. Το ΝΑΤΟ από τη πλευρά του θεωρεί σαν επιτυχία τον αποκλεισμό των Εναέριων Σερβοβοσνιακών Δυνάμεων την ώρα που οι επικριτές αυτής υποστηρίζουν πως έπραξε η εν λόγω επιχείρηση έπραξε τα ελάχιστα με δεδομένο σαν παράδειγμα τη σφαγή στη Σρεμπρένιτσα το 1995″.
Την ίδια ώρα το αμερικανικό “Associated Press“ φέρνει στο φως της δημοσιότητας τη κόντρα ΗΠΑ – Ρωσίας για τα τεκταινόμενα στη συγκεκριμένη περιοχή. Οι ΗΠΑ με μαθηματική ακρίβεια “τρώνε” όσους έθρεφαν τις προηγούμενες δεκαετίες.
Πιο συγκεκριμένα:
O πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, τόνισε τη Δευτέρα, μετά τη συνάντησή του με την πρωθυπουργό της Αυστραλίας, Τζούλια Γκίλαρντ, ότι “το ΝΑΤΟ σταθμίζει τις στρατιωτικές επιλογές, σε απάντηση της τρέχουσας κατάστασης στη Λιβύη”.
Αντίθετα, η Μόσχα, διά στόματος του επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας, Σεργκέι Λαβρόφ, διαμήνυσε ότι είναι αντίθετη σε κάθε ενδεχόμενο ξένης στρατιωτικής παρέμβασης στη Λιβύη. “Μόνοι τους οι Λίβυοι θα πρέπει να επιλύσουν τις διαφορές τους” τόνισε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών.
Η σιωπή της Τουρκίας.
Η Τουρκία στη υπόθεση της Αιγύπτου πήρε θέση και εξέφρασε ξεκάθαρες απόψεις. Στη περίπτωση της Λιβύης δεν πράτει το ίδιο. Εδώ διατηρεί χαμηλούς τόνους. Μήπως η Τουρκία είναι ήδη ενημερωμένη για ενδεχόμενη επίθεση των ΗΠΑ και των Συμμάχων της έναντι του καθεστώτος του Καντάφι και συνεχίζει να παρακολουθεί τα γεγονότα από απόσταση ώστε να εκμεταλλευτεί το γεγονός σαν ηγέτιδα δύναμη του Ισλαμικού Κόσμου καταδικάζοντας τη πιθανή επίθεση των ΗΠΑ στη Λιβύη;
Εκλογές έρχονται στη γειτονική χώρα και κάτι τέτοιο θα “κλειδώσει” την ήδη σίγουρη επανεκλογή του έτσι και αλλιώς δημοφιλή Ερντογάν, ωστόσο παράλληλα θα δώσει την ευκαιρία στη Τουρκία να φανεί για ακόμη μία φορά στα μάτια του Αραβικού Κόσμου ως ο ανατέλλων ήλιος στη δική τους περιοχή…
ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου