Aλέξανδρος Τάρκας
Αν κάποιος πίστευε τις συχνές προβλέψεις του πρωθυπουργού Κυρ. Μητσοτάκη για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τότε -βάσει όσων δήλωσε μετά την προ έτους (13 Μαρτίου 2022) συνάντηση με τον πρόεδρο Ρ.Τ. Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη- όλα θα ήταν ήρεμα από το καλοκαίρι ως σήμερα. Επίσης, θα είχε συγκληθεί το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας ως το κορυφαίο όργανο φιλίας και αναζήτησης αμοιβαίας οικονομικής προόδου. Οι δε παραβιάσεις και υπερπτήσεις, αν και δεν το είπε ευθέως ο Πρωθυπουργός, θα ήταν δυσάρεστο παρελθόν.
Ασφαλώς, τίποτα από αυτά δεν συνέβη στον ένα χρόνο που μεσολάβησε από το ναυάγιο του κ. Μητσοτάκη στο Βόσπορο. Ούτε ήταν δυνατόν να προκύψει, καθώς ο Πρωθυπουργός ακολούθησε, για πολλοστή φορά, τον ολισθηρό δρόμο της άσκησης προσωπικής διπλωματίας. Χωρίς την παρουσία υπηρεσιακών παραγόντων και χωρίς εγγυήσεις ότι, όσα συζήτησε, δεν θα αλλοιωθούν από την τουρκική πλευρά, καθώς δεν έγιναν επίσημες δηλώσεις και δεν εκδόθηκε κοινό ανακοινωθέν.
Ουδείς θέλει να πιστέψει τον Τούρκο πρόεδρο, ο οποίος ισχυρίστηκε, επανειλημμένα, πως ο κ. Μητσοτάκης συναίνεσε στη συζήτηση πλήθους ζητημάτων, πέραν της εκκρεμότητας της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ. Πάντως, ο Πρωθυπουργός, δυστυχώς, δεν προέβη ούτε σε μία διάψευση αυτών των αδιανόητων ισχυρισμών.
Όμως, πέραν των λαθών κατά την τετραετή θητεία του κ. Μητσοτάκη (π.χ. δήλωση Γεραπετρίτη για την περιχαράκωση στα 6 ν.μ.), το μείζον ερώτημα είναι τι θα γίνει κατά τη διάρκεια της προεκλογικής και -πιθανότατα- μετεκλογικής αστάθειας στην Ελλάδα και την Τουρκία. Ο διάλογος είναι αυτονόητος και απαραίτητος για την αποκλιμάκωση της έντασης, αλλά το πρόβλημα είναι πότε και πώς διεξάγεται.
Η παρούσα φάση έχει δύο κύρια χαρακτηριστικά: πρώτον, μετά τους σεισμούς του Φεβρουαρίου στην Τουρκία, μάλλον απομακρύνεται το ενδεχόμενο οξείας κρίσης. Και, δεύτερον, μετά τις δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών Μ. Τσαβούσογλου (στις οποίες αυτοπαγιδεύτηκε, σχεδόν τρέχοντας, η ελληνική κυβέρνηση) για υλοποίηση της άτυπης συμφωνίας Μπούρα-Καλίν του περασμένου Δεκεμβρίου, παγιώνεται, στην Ε.Ε. και στις ΗΠΑ, η άποψη ότι η Αθήνα πρέπει να απαντήσει σύντομα και θετικά.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Αντ. Μπλίνκεν φέρεται να επεσήμανε, στις χωριστές συναντήσεις του με τον κ. Μητσοτάκη και τον υπουργό Εξωτερικών Ν. Δένδια, ότι οι έξι προτάσεις Τσαβούσογλου (σ.σ.: βάσει όσων προηγουμένως συζήτησε η διπλωματική σύμβουλος του Πρωθυπουργού) πρέπει να αποτελέσουν τη βάση νέου κύκλου επαφών Αθήνας-Άγκυρας.
Ο κ. Μητσοτάκης δεν εξέφρασε αντίθετη άποψη στον κ. Μπλίνκεν, ενώ ο κ. Δένδιας συνέδεσε την ελληνική στάση με τη συνέχιση του ανεπίσημου μορατόριουμ παραβιάσεων και υπερπτήσεων. Το Στέητ Ντηπάρτμεντ (υπό το γνωστό φόβο απώλειας της Τουρκίας για τη Δύση) αποδέχεται την άποψη της Άγκυρας ότι, παρά την καταρχήν αποδοχή των δηλώσεων Τσαβούσογλου, η ελληνική πλευρά κωλυσιεργεί. Σε αυτό το πλαίσιο, η παρότρυνση προς τους κυρίους Μητσοτάκη και Ερντογάν είναι να δώσουν ταχεία συνέχεια, μετατρέποντας τα «έξι στάδια» Μπούρα-Καλίν σε γραπτό κείμενο με όσες δεσμεύσεις αυτό θα συνεπάγεται.
Ταυτόχρονα, προτείνεται η επανάληψη των συζητήσεων για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, αλλά και αυτό το κεφάλαιο είναι προβληματικό. Αφενός, επειδή η λίστα πιθανών ΜΟΕ έχει εξαντληθεί και, αν η Άγκυρα είχε πραγματικά καλές προθέσεις, θα εφάρμοζε το Μνημόνιο Παπούλια-Γιλμάζ.
Και, αφετέρου, επειδή δεν νοούνται διαπραγματεύσεις σε προεκλογική περίοδο. Ο Γ. Ράλλης το 1981, ο Αν. Παπανδρέου το 1989 και ο Κ. Σημίτης το 2004 είχαν αναστείλει όλες τις ελληνοτουρκικές επαφές. Μόνον ο κ. Τσίπρας ενέκρινε δύο συνεδριάσεις της μικτής στρατιωτικής επιτροπής για τα ΜΟΕ 40 και 15 ημέρες, αντίστοιχα, πριν από τις εκλογές του 2019. Μένει να φανεί το παράδειγμα ποιου προκατόχου του θα ακολουθήσει ο κ. Μητσοτάκης.
Δημοσίευση σχολίου