Τι σημαίνουν οι τελευταίες εθνοτικές διαμάχες στην Τουρκία;
Η κοινωνική ειρήνη είναι για την Τουρκία η πολυτιμότερη αξία, όταν έχει στους κόλπους της τόσες διαφορετικές εθνότητες
Τα γεγονότα που έλαβαν χώραν την περασμένη εβδομάδα σε δύο πόλεις της Τουρκίας, στο Ινεγκιόλ της Προύσας και το Ντόρτγιολ του Χατάι, αποτελούν την πιο ισχυρή απόδειξη του πόσο εύθραυστη είναι η κοινωνική ειρήνη στη χώρα.
Η εθνοτική αντιπαλότητα μεταξύ των διαφορετικών κοινωνικών ομάδων στην Τουρκία βγήκε και πάλι στην επιφάνεια με μία πολύ απλή αφορμή μάλιστα, οδηγώντας σε μία μεγάλη αναταραχή και ξυπνώντας φόβους μέχρι και εμφυλίου ή διάσπασης της χώρας. Μία φλόγα ήταν αρκετή για να πάρουν φωτιά Ινεγκιόλ και Ντόρτγιολ.
Δύο ξένοι στην ίδια πόλη
Δύο άσχετα περιστατικά μεταξύ τους εκ πρώτης όψεως σε δύο διαφορετικές τουρκικές πόλεις κατέδειξαν για άλλη μια φορά τη μεγάλη διαφορά αντίληψης και νοοτροπίας που διακατέχει Τούρκους και Κούρδους.
Πριν από λίγες ημέρες, στην πόλη Ντόρτγιολ το ΡΚΚ επιτέθηκε και σκότωσε 4 αστυνομικούς, πυροδοτώντας μία οργισμένη αντίδραση από τους Τούρκους της ίδιας πόλης. Ήταν μία επίθεση που θεωρείται εκτός των πλαισίων του τουρκο-κουρδικού «πολέμου», μιας και οι συγκρούσεις είναι συνήθως μεταξύ τουρκικού στρατού και Κούρδων αυτονομιστών. Ένα χρυσοχοείο κι ένα χασάπικο που ανήκαν σε Κούρδους καταστράφηκαν, ενώ επίθεση υπέστη και το τοπικό γραφείο του κουρδικού κόμματος, όπου μάλιστα το οργισμένο πλήθος ύψωσε μία τουρκική σημαία για να δείξει ότι όλοι είναι Τούρκοι ή τουλάχιστον έτσι πρέπει να αισθάνονται και να συμπεριφέρονται.
Στο Ινεγκιόλ, αντίστοιχα, τα γεγονότα άρχισαν με μία διαφορετική και πιο «αθώα» αφορμή. Ο ξυλοδαρμός ενός Κούρδου οδηγού μικρού λεωφορείου μετέτρεψε την επαρχία σε πολεμικό πεδίο. Ομάδα εθνικιστών κατέστρεψε κατοικίες και επαγγελματικούς χώρους που ανήκαν σε Κούρδους, ενώ παράλληλα πραγματοποιήθηκε έφοδος και σε αστυνομικό τμήμα.
Η Προύσα είχε ξανάρθει στην επικαιρότητα με τα επεισόδια, που είχαν δημιουργηθεί στο παρελθόν κατά τον ποδοσφαιρικό αγώνα της τοπικής ομάδας με το Ντιγιάρμπακιρ. Το πρόσφατο γεγονός ότι ένας Κούρδος, ο οποίος ξυλοκοπήθηκε και στη συνέχεια συνοδευόμενος από φίλους του έκανε έφοδο σε καφενείο τραυματίζοντας έξι θαμώνες, κλιμάκωσε την ένταση με συνέπεια 2.000 άτομα να ξεχυθούν στους δρόμους.
Ορισμένοι διαδηλωτές κατευθύνθηκαν προς τις κατοικίες και τους επαγγελματικούς χώρους των Κούρδων, κάνοντας το σήμα του «γκρίζου λύκου» και φωνάζοντας «στο Ινεγκιόλ δεν θέλουμε μέλη του ΡΚΚ» και «δώστε τους σε μας». Καταστράφηκαν έξι αστυνομικά οχήματα, ένα όχημα της Εισαγγελίας, ένα όχημα της Δημοτικής Αστυνομίας και δύο οχήματα ιδιωτών, τα οποία και πυρπολήθηκαν.
Ανάμεσα στους Κούρδους, οι οποίοι υπολογίζεται ότι ανέρχονται περίπου στις 15.000 και οι οποίοι ζουν στην περιοχή, προκλήθηκε νέα ένταση, όταν κυκλοφόρησαν φήμες ότι «από άλλες επαρχίες θα έρχονταν ομάδες εθνικιστών και, αφού ενώνονταν με τις εκεί εθνικιστικές ομάδες, θα επιτίθεντο ομαδικά κατά των Κούρδων». Κατόπιν αυτού, μια μεγάλη ομάδα έκλεισε τον οδικό άξονα Προύσας - Εσκίσεχιρ.
Τα γεγονότα κατεστάλησαν με μεγάλη δυσκολία, ωστόσο ο θυμός και το μίσος κατά των Κούρδων παρέμεινε ενεργός και παρών.
Ο δήμαρχος του Ινεγκιόλ προέρχεται από το κυβερνών κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ). Ο δήμαρχος του Ντόρτγιολ από το εθνικιστικό κόμμα της αντιπολίτευσης ΜΗΡ. Το κοινό, ωστόσο, αυτών των δύο πόλεων είναι ότι διαθέτουν μεγάλο κουρδικό πληθυσμό. Τα γεγονότα σε αυτές τις δύο πόλεις αποτέλεσαν μία προειδοποίηση προς τα κόμματα, τους πολιτικούς και κυρίως τις Αρχές ότι και σε άλλες πόλεις της νοτιο-ανατολικής Τουρκίας, όπου ο κουρδικός πληθυσμός υπερέχει, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να ξεσπάσει αντίστοιχη ένταση ή να εκδηλωθεί τάση εκδίκησης.
Ποιος θα τους καθησυχάσει;
Η κοινωνική ειρήνη είναι για την Τουρκία η πολυτιμότερη αξία, όταν έχει στους κόλπους της τόσες διαφορετικές εθνότητες. Μία κοινωνία που μάχεται με τον εαυτό της εκλιπαρώντας για εσωτερική ειρήνη μπορεί να αποδειχθεί η μεγαλύτερη καταστροφή της. Μία τέτοια χώρα πώς μπορεί να γίνει περιφερειακή δύναμη ή να έχει ισχύ και λόγο σε διεθνές επίπεδο;
Ο ρόλος της πολιτικής ηγεσίας είναι ν' αντιληφθεί αυτήν ακριβώς τη λεπτή γραμμή, που όμως -όπως φάνηκε και στο Ινεγκιόλ- δεν αντιλήφθηκε κι ένα απλό γεγονός οδήγησε σε χάος μία ολόκληρη πόλη. Μεγάλη ευθύνη αντιστοιχεί και στην τοπική ηγεσία και την αποτυχία της να αντιληφθεί εγκαίρως την ένταση ή ακόμη και να την προλάβει. Ωστόσο, το ψάρι -όπως λέει και η λαϊκή ρήση- βρομάει από το κεφάλι. «Αν ο Ερντογάν δεν είχε κόψει την επικοινωνία με το κουρδικό κόμμα, εκείνο θα μπορούσε να παίξει ένα καθησυχαστικό ρόλο στα γεγονότα», υποστηρίζει ο πολιτικός αναλυτής Σεντάτ Εργκίν.
«Διάσπαση»
ΓΙΑ χρόνια, αυτή η λέξη σιγοψιθυρίζεται από την κρατική μηχανή και τα ΜΜΕ, αλλά πλέον η εκστόμισή της σταμάτησε να αποτελεί «αμαρτία», όταν μάλιστα ακούγεται από τους ίδιους τους Τούρκους.
Με ένα άρθρο-παρέμβαση ο Ερτουγρούλ Οζκιόκ, ο πρώην διευθυντής της εφημερίδας «Χουριέτ», έδωσε φωνή σε μία χρόνια σκέψη. «Πρέπει να ζούμε μαζί;», ήταν το ερώτημα που έθεσε, εννοώντας «μήπως ήρθε η ώρα Τούρκοι και Κούρδοι να τραβήξουν τους δικούς τους δρόμους;»
Το άρθρο του Οζκιόκ ξεσήκωσε θύελλα πολιτικών συζητήσεων και βέβαια περισσότερη κριτική παρά ευλογία. Ήταν, ωστόσο, το σπάσιμο του παγόβουνου.
Από τα γεγονότα στο Ινεγκιόλ και το Ντόρτγιολ, αλλά και πολλά άλλα περιστατικά στη χώρα, κατά καιρούς εύκολα διακρίνεται ότι υπάρχει μία αύξηση του εθνικισμού στην τουρκική κοινωνία. Έχοντας κουραστεί η πλειοψηφία από τις πολύνεκρες συγκρούσεις στρατού και ΡΚΚ και τις κηδείες, κάποιοι Τούρκοι έχουν αρχίσει να ονειρεύονται μία «Τουρκία ελεύθερη από Κούρδους», σύμφωνα με το δημοσιογράφο-αναλυτή Μουσταφά Ακγιόλ.
Επικίνδυνη ιδέα
ΑΠΟΨΕΙΣ, όμως, που φοβίζουν έως και σοκάρουν τους θιασώτες της εθνικής ενότητας της Τουρκίας.
Από πού θ' αρχίζουν τα σύνορα του Κουρδιστάν και πού θα τελειώνουν της Τουρκίας; Οι Κούρδοι που ζουν στην εκτός νοτιο-ανατολική Τουρκία και κυρίως στην Κωνσταντινούπολη, θα πρέπει να «μετακομίσουν» και να ζήσει η χώρα νέες ανταλλαγές πληθυσμών ακόμη και συγκρούσεις; Αυτά είναι μερικά από τα πρακτικά ερωτήματα που έθεσε αντίστοιχα στον Οζκιόκ η αντίπαλη σκέψη.
«Αν δημιουργηθεί ένα ανεξάρτητο Κουρδιστάν στην άκρη της χώρας, δεν θα είναι σαν τη διάσπαση της Σλοβενίας από τη Γιουγκοσλαβία το 1991, αλλά σαν -Θεός φυλάξοι- τη διάσπαση της Ινδίας και του Πακιστάν το 1947, που οδήγησε στο θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων. Η ένταση που ζήσαμε αυτές τις μέρες μόνο σε δύο πόλεις, δεν θα είναι τίποτα μπροστά στη γενικευμένη ένταση», εκτιμά ο Μουσταφά Ακγιόλ.
ΣΗΜΕΡΙΝΗ
Δημοσίευση σχολίου