Τις ημέρες της πασχαλινής ανάπαυλας όλοι όσοι ασχολούνται καθ’ έξιν ή κατ’ επάγγελμα με τις σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας είναι καλό να αφήσουν το σχετικό κλίμα χαλάρωσης να τους παρασύρει. Μήπως και κατορθώσουν να βγουν έξω από το κουτί στο οποίο πολλές φορές τους περιορίζει η καταιγιστική ροή πληροφοριών. Πριν από τις 6 Φεβρουαρίου η Ελλάδα ήταν στα πρόθυρα πολέμου με την Τουρκία. Μετά τις 6 Φεβρουαρίου, Ελληνες και Τούρκοι ετοιμάζονται να χορέψουν γύρω από το γαϊτανάκι της ειρήνης, ανέμελοι και μονιασμένοι. Αυτή η εναλλαγή συναισθημάτων δεν είναι, βέβαια, πραγματική, αλλά αντικατοπτρίζει τις προτεραιότητες των κυβερνήσεων, στη συγκεκριμένη περίπτωση κυρίως της Αγκυρας, η οποία αυτή τη στιγμή επαφίεται στις θετικές σχέσεις με τη Δύση προκειμένου να επιτύχει γρήγορα την ανοικοδόμηση ενός μεγάλου κατεστραμμένου τμήματος της Τουρκίας.
Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν ορισμένες μακροπρόθεσμες τάσεις και μια μεγάλη εικόνα η οποία δεν μπορεί να παρακαμφθεί.
Η Ελλάδα είναι μια χώρα δυτική, σε μια εποχή συρρίκνωσης του αποτυπώματος του δυτικού κόσμου. Αντιθέτως, η Τουρκία είναι μια χώρα δισυπόστατη, που έχει κατακτήσει το προνόμιο να τοποθετεί την καρέκλα σε όποιο τραπέζι θεωρεί ότι τη βολεύει κάθε φορά. Σε έναν κόσμο στον οποίο σταδιακά επικρατεί η πολυπολικότητα, η διπλωματική πολυγαμία ίσως είναι πιο αποδοτική από την αγκίστρωση σε μια μονόπλευρη σχέση.
Τα δημογραφικά μεγέθη αποτελούν μια αξία, όχι τόσο για το αριθμητικό όσο για το ποιοτικό σκέλος τους. Οι Τούρκοι ήταν πάντα περισσότεροι από τους Ελληνες, αν και όχι με λόγο που τείνει στο 1 προς 9. Επίσης, όσο περνούν τα χρόνια η ύπαιθρος ερημώνει, οι παραγωγικές δυνατότητες της χώρας συρρικνώνονται, ενώ η Τουρκία, με τα γνωστά προβλήματά της, είναι ένα κράτος που στηρίζεται σε μια αρκετά ισχυρή (πλέον) βιομηχανική βάση.
Υπάρχει και ένα τρίτο σκέλος. Ψυχολογικό και πολιτικό. Η Ελλάδα είναι μια εδραιωμένη δημοκρατία. Εδραιωμένη, ωστόσο, στα θεμέλια μιας γρανιτένιας αναξιοκρατίας, μιας ακύρωσης κάθε κοινωνικής κινητικότητας. Ενας τόπος για λίγους. Τα κόμματα και οι πολιτικές δυνάμεις δεν ενδιαφέρονται. Η Τουρκία των εκατομμυρίων φτωχών, δισυπόστατη καθώς είναι, αποτελεί πεδίο σύγκρουσης ανάμεσα στον πολιτικό ισλαμισμό και την κεμαλική πολιτική κληρονομιά. Μια Τουρκία αστική, εναντίον μιας Τουρκίας συντηρητικής. Η άνοδος του ΑΚΡ έφερε νέες δυνάμεις. Αυτές τώρα μάχονται για να κρατηθούν στο ενδεχόμενο ανάκαμψης του νέου (πιο ισλαμικού) κεμαλισμού. Είναι μια κοινωνία εσωτερικών συγκρούσεων και δυναμισμού. Οι συγκρίσεις μπορεί να ξενίζουν. Αλλά αυτή είναι μια εκδοχή της πραγματικότητας, είτε πιστοποιεί τη ναρκισσιστική μας αντίληψη είτε όχι.
Δημοσίευση σχολίου