Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Με το «φάντασμα» μιας νέας οικονομικής κρίσης παλεύει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν όσο συνεχίζει να «φλερτάρει» με την επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ, ενώ ακόμη και το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών στην Τουρκία μοιάζει πλέον περισσότερο πιθανό. Σε οικονομικό επίπεδο, η τουρκική λίρα υποχώρησε 12% έναντι του δολαρίου μέσα στο 2019, ωστόσο ο πληθωρισμός σταθεροποιήθηκε και το ΑΕΠ ενισχύθηκε, ωστόσο αναλυτές παρομοιάζουν την οικονομία των 800 δις. δολαρίων με ασθενή που βρίσκεται υπό μηχανική υποστήριξη.
Η τουρκική οικονομία έχει καταγράψει μία πραγματικά τρελή πορεία τα τελευταία χρόνια καθώς από το εντυπωσιακό +7,5% του 2017 βίωσε την κρίση και την ύφεση του 2018 για να επανέλθει το 2019 σε ανάκαμψη. Μάλιστα, τον Αύγουστο του 2018 το τουρκικό νόμισμα έχασε μεγάλο μέρος της αξίας του με αποτέλεσμα το χρέος σε ξένο νόμισμα να εκτιναχθεί και από τότε η οικονομία επιβιώνει με κρατικές παρεμβάσεις.
Το τουρκικό νόμισμα σημείωσε απώλειες 5% έναντι του δολαρίου στο δ? τρίμηνο του 2019 λόγω της αβεβαιότητας που προκάλεσε η στρατιωτική επιχείρηση του Ερντογάν στη Συρία και οι κυρίως οι απειλές του Τραμπ για νέες οικονομικές κυρώσεις. Τον περασμένο Δεκέμβριο ο πληθωρισμός, ένα χρόνιο πρόβλημα της τουρκικής οικονομίας, υποχώρησε στο 11,84%, ολοκληρώνοντας το έτος κοντά στο στόχο που είχε θέσει η τουρκική κυβέρνηση (12%), ενώ για το 2020 προβλέπεται στο 8,5%.
Για να ξεπεράσει την 5η οικονομική κρίση σε διάστημα 40 ετών, η Τουρκία χρειάζεται κάτι περισσότερο από την ανάπτυξη που εμφάνισε στο δ? τρίμηνο του 2019. Το εξωτερικό χρέος του ιδιωτικού τομέα, το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, η υψηλή ανεργία στο 14,5% (27% στους νέους) και η σημαντική εξάρτηση από τις εισροές ξένων κεφαλαίων καθιστούν ευάλωτη μια οικονομία γεμάτη υπερβολές, όπως για παράδειγμα ότι πάνω από το 50% των καταθέσεων είναι σε ξένο νόμισμα. Για να δημιουργηθούν οι απαιτούμενες νέες θέσεις εργασίας εκτιμάται ότι το τουρκικό ΑΕΠ πρέπει να τρέξει με 5% την επόμενη διετία. Ο υπουργός Οικονομικών και γαμπρός του Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, πιστεύει ότι η χώρα θα πιάσει το 5% όμως οι αναλυτές επιμένουν ότι δεν πρόκειται να ξεπεράσει το 3% και αυτό στο καλύτερο σενάριο και όχι σε συνθήκες κρίσης.
Κίνδυνος εκλογών
Σαν να μην έφταναν τα οικονομικά προβλήματα, το πολιτικό σκηνικό πήρε φωτιά το έτος που πέρασε. Ο Ερντογάν δέχθηκε ένα πολύ ισχυρό πλήγμα μέσα στο 2019 παρά το γεγονός ότι κατάφερε να εξισορροπήσει εν μέρει την κατάσταση στην οικονομία, μετά την κρίση του 2018. Ο «σουλτάνος» έχασε δύο φορές από τον Εκρέμ Ιμάμογλου στις δημοτικές εκλογές της Κωνσταντινούπολης, απ? όπου και ο ίδιος είχε αναδειχθεί πολιτικά. Και μόνο το γεγονός ότι η Κωνσταντινούπολη «ευθύνεται» για το 31% του τουρκικού ΑΕΠ αρκεί για να γίνει αντιληπτό το πόσο κρίσιμη είναι η αιώνια πόλη για τη χώρα σε όλα τα επίπεδα.
Η οικονομική κατάσταση δεν θυμίζει σε τίποτα την περασμένη δεκαετία αφού δεν δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας, νέα κόμματα διεκδικούν μια θέση στην πολιτική σκηνή, το προσφυγικό πρόβλημα συνεχίζει να «πνίγει» τη χώρα και οι σχέσεις με τις ΗΠΑ είναι τεταμένες. Στο μεταξύ, ο Ερντογάν είδε τα ποσοστά του κόμματός του να υποχωρούν σε ιστορικά χαμηλά κα δεν είναι λίγοι οι αναλυτές στην Τουρκία που βλέπουν την κλεψύδρα να αδειάζει για τον επί σχεδόν δύο δεκαετίες ηγέτη της Τουρκίας.
Οι επόμενες προεδρικές εκλογές είναι προγραμματισμένες για το 2023 όμως λίγοι πιστεύουν ότι ο Τούρκος πρόεδρος θα εξαντλήσει το χρόνο. Ορισμένοι, μάλιστα, δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών μέσα στο 2020, υποστηρίζοντας ότι ο Ερντογάν θα προσπαθήσει να αιφνιδιάσει τα νέα κόμματα των Αχμέτ Νταβούτογλου και Αλί Μπαμπατζάν πριν αρχίσουν να αυξάνουν τα ποσοστά τους και παράλληλα να πολώσει την εθνικιστική του βάση πριν οι συνθήκες επιδεινωθούν.
«Θύμα» του Ερντογάν και ο τουρισμός
Ο τουρισμός είναι σημαντικός πνεύμονας για την τουρκική οικονομία αφού τα τελευταία χρόνια συνεισφέρει περίπου 100 δισ. δολάρια στο ΑΕΠ, ποσοστό πάνω από 12%, ενώ το 2018 εμφάνισε τη μεγαλύτερη τουριστική ανάπτυξη στην Ευρώπη σύμφωνα με το World Travel & Tourism Council. Όταν 1 στις 8 λίρες που παράγονται προέρχεται από τον τουρισμό είναι εύλογο κάθε αρνητική εξέλιξη στον κλάδο να επηρεάζει συνολικά την οικονομία.
Ο φόβος έχει επιστρέψει και οι προβλέψεις για το 2020 δεν είναι ευοίωνες αφού πολλοί τουρίστες ανησυχούν για την κατάσταση με τη Συρία αλλά και τις ευρύτερες γεωπολιτικές εντάσεις στη Μέση Ανατολή. Είναι χαρακτηριστικές οι μαρτυρίες ταξιδιωτικών πρακτόρων που βλέπουν τη ζήτηση να μειώνεται τόσο στην Κωνσταντινούπολη όσο και στα παράλια της Μ. Ασίας λόγω των ανησυχιών για τον πόλεμο στη Συρία και τώρα την ένταση με το Ιράν και τις ΗΠΑ.
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δημοσίευση σχολίου