Ανταγωνιζόμενες για επιρροή, οι σχέσεις μεταξύ του Ιράν και της Τουρκίας θα μπορούσαν να χαλάσουν εξαιτίας της Συρίας.
Καθώς οι σχέσεις Συρίας-Τουρκίας αρχίζουν να φθείρονται εξαιτίας της βάναυσης καταστολής που χρησιμοποιεί το καθεστώς Ασάντ, οι διαφορετικές προοπτικές μεταξύ του Ιράν και της Τουρκίας θα μπορούσαν να δημιουργήσουν πρόβλημα στις σχέσεις Τουρκίας-Ιράν.
Οι σχέσεις Τουρκίας-Ιράν οι οποίες τροφοδοτήθηκαν από ένα αμοιβαίο συμφέρον για την καταστολή του κουρδικού εθνικισμού και την ανάπτυξη της ενεργειακής αλληλεξάρτησης, απόκτησαν νέα ώθηση στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Η διπλωματική προσέγγιση συνέπεσε σε μεγάλο βαθμό με την εκλογή του κυβερνώντος AKP και την υιοθέτηση της εξωτερικής πολιτικής "μηδενικών προβλημάτων".
"Οι σχέσεις μεταξύ των δύο βελτιώνονται αρκετά γρήγορα όσον αφορά στην οικονομική και πολιτική συνεργασία. Τα δύο κράτη έχουν πολλά κοινά συμφέροντα στη Μέση Ανατολή τα οποία έχουν φέρει εγγύτερα αυτά τα κράτη. Όμως, η κατάσταση στη Συρία μπορεί να δημιουργήσει πολλή ένταση", είπε ο Αλιρέζα Ναντέρ, αναλυτής διεθνής πολιτικής στην εταιρεία RAND, στους SETimes.
Τα συμφέροντα του Ιράν και της Τουρκίας για σταθερότητα στη Συρία σύγκλιναν προς το τέλος της δεκαετίας του '90, αν και για πολύ διαφορετικούς λόγους. Οι φιλικές σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Συρίας οφείλονται στην επιθυμία της Άγκυρας να καταπολεμηθεί το PKK, καθώς επίσης και να μεγαλώσει η οικονομική παρουσία της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή.
Για το Ιράν, η Συρία αποτελεί μακροχρόνια το σημείο εισόδου της στη σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης και άλλων συγκρούσεων που "σιγοβράζουν" στη Μέση Ανατολή.
"Το Ιράν εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το καθεστώς του Μπασάρ αλ-Ασάντ για την άσκηση επιρροής στη Μέση Ανατολή, ιδιαίτερα στην Ανατολική Μεσόγειο και το Λίβανο", σύμφωνα με τον Ναντέρ. "Εκτός από τη Συρία, το Ιράν δεν έχει σημαντικούς συμμάχους. Εάν το καθεστώς πέσει θα μπορούσε να αποδυναμώσει την επιρροή του Ιράν".
Ο Έλιοτ Χέντοφ, ειδικός στις σχέσεις Τουρκίας-Ιράν, συμφωνεί, λέγοντας στους SETimes ότι εάν το συριακό καθεστώς πέσει, "όλα τα εργαλεία του Ιράν για να μπει στη σύγκρουση Αράβων-Ισραηλινών θα χαθούν. Θα ενισχύσει την περιφερειακή απομόνωση του Ιράν".
Το καλύτερο σενάριο για το Ιράν είναι εάν "ο Ασάντ μπορεί να μείνει στην εξουσία με κάποιο τρόπο και παραμείνει ένας αποδυναμωμένος σύμμαχος".
Η Τουρκία, από την άλλη πλευρά, αποφεύγει να πάρει θέση , λέει ο Ναντέρ. "Διατηρεί ακόμα δεσμούς με το καθεστώς του Aσάντ ενώ συναναστρέφεται με την αντιπολίτευση καταδικάζοντας την καταστολή".
Παρόλα αυτά, μετά από μήνες επαφών σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, η υπομονή της Τουρκίας φθάνει στα όριά της. Ο υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου είπε στις 16 Αυγούστου, χωρίς να επεξηγήσει την απειλή, ότι δεν θα έχουν να συζητήσουν τίποτα για το Συριακό καθεστώς εάν οι επιχειρήσεις κατά των πολιτών δεν σταματήσουν αμέσως.
Το Ιράν έχει λάβει ορισμένα δοκιμαστικά μέτρα για να προετοιμαστεί για την μετά-Ασάντ Συρία. Ο Αλαεντίν Μπορουγερντί, πρόεδρος της Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας και Εξωτερικής Πολιτικής της βουλής, είπε στους δημοσιογράφους ότι "Το Ιράν υποστηρίζει τις προσπάθειες του μουσουλμανικού κόσμου και των περιφερειακών χωρών ώστε να μπει ένα τέλος στην κρίση στη Συρία", σύμφωνα με τον σταθμό Press TV του Ιράν.
Παρόλα αυτά, δεν επέκρινε τον Ασάντ απευθείας, αλλά αντ'αυτού επέλεξε να κατηγορήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ για την ενθάρρυνση των διαδηλώσεων και την υποστήριξη των διαδηλωτών.
Ενώ το Ιράν φέρεται να έχει βοηθήσει το καθεστώς του Aσάντ στην καταστολή των διαδηλωτών, η Τουρκία έχει εργαστεί στενά με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη για να παραδώσει ένα ενωτικό μήνυμα καλώντας τον Ασάντ να πραγματοποιήσει μεταρρυθμίσεις και να τερματίσει τη βία.
Στην ίδια συνέντευξη, ο Μπορουγερντί ξεχώρισε την Τουρκία για την υιοθέτηση ενός "απειλητικού τόνου", παρακινώντας την Άγκυρα να λάβει μία πιο "επαγρυπνούσα" θέση κατά της Συρίας. Επίσης επέπληξε την Τουρκία επειδή σταμάτησε την φερόμενη υποστήριξή της προς το Ιράν, τη Συρία και τη Χεζμπολάχ.
Σύμφωνα με τον Χέντοφ, η αύξηση της ρητορικής κατά της Τουρκίας είναι "περισσότερο από ένα εμπόδιο και αντιθέτως αποτελεί ένδειξη ζητημάτων που έχουν βάθος".
"Η Τουρκία και το Ιράν δεν είναι ένθερμοι αντίπαλοι αλλά ανταγωνιστές" στη Μέση Ανατολή, λέει ο Νάντερ. "[Αυτό] δεν σημαίνει ότι ο ανταγωνισμός θα μετατραπεί σε απόλυτη αντιπαλότητα, αλλά μπορεί να προκαλέσει πολλή ένταση, ιδιαίτερα εάν ο Aσάντ πέσει και το Ιράν θεωρήσει ότι η Τουρκία υποθάλπει την πτώση του".
ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου