Οι αναλυτές προσπαθούν να εκτιμήσουν πόσο ευάλωτη είναι η οικονομία της Τουρκίας εν μέσω ταραχών στη Μέση Ανατολή.Της Αλίνα Λέχτινεν για τους Southeast European Times Η αλματώδης άνοδος των τιμών πετρελαίου προκαλεί φόβους μεγαλύτερου πληθωρισμού. [Reuters] Τις τελευταίες εβδομάδες, την Τουρκία την εγκωμίασαν ότι αντιπροσωπεύει ένα πρότυπο που μπορούν να ακολουθήσουν οι χώρες της Μέσης Ανατολής
και της Βόρειας Αφρικής στην πορεία τους προς τη δημοκρατία.
Ωστόσο, η Τουρκία η Τουρκία ενδέχεται να μην είναι και τόσο απρόσβλητη στις ταραχές, όπως είχε μεταδοθεί. Η αύξηση στις τιμές του πετρελαίου, που προκάλεσε η κρίση, θα μπορούσε να είναι άσχημα νέα για την οικονομία της χώρας, η οποία προετοιμάζεται ήδη για μεγαλύτερο πληθωρισμό προς τα τέλη του έτους.
«Με τρέχον έλλειμμα που ήδη προσεγγίζει το 7% του ΑΕΠ, μια νέα απότομη άνοδος των τιμών πετρελαίου παγκοσμίως είναι το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται η Τουρκία», είπε στους SETimes ο οικονομολόγος Νηλ Σίαριν από την Capital Economics, ο οποίος εξειδικεύεται στις αναδυόμενες αγορές.
Από πολιτική σκοπιά, η Τουρκία παρουσιάζει μια σχετική σταθερότητα. Κανείς δεν περιμένει μαζικές διαδηλώσεις στους δρόμους της Άγκυρα, ζητώντας την παραίτηση του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, ιδίως εν όψει των προγραμματισμένων εκλογών του Ιουνίου.
Ωστόσο, η οικονομική σταθερότητα της Τουρκίας έχει κιόλας επηρεαστεί από τις ταραχές. Η απόδοση των κρατικών ομολόγων, που αποτελούν σημείο αναφοράς για την Τουρκία, αυξήθηκε στο 8,98% το Φεβρουάριο, ενώ ο κύριος δείκτης IMKB-100 της χώρας σημείωσε πτώση 7,5% στο χρηματιστήριο της Ιστανμπούλ.
«Η επίταση της κρίσης στη Μέση Ανατολή οδήγησε τις τουρκικές μετοχές σε πτώση της τάξης του 7% [πριν δύο εβδομάδες], ενώ η λίρα έχασε σχεδόν 2% έναντι του αμερικανικού δολαρίου», σημειώνει ο Σίαριν.
«Στην περίπτωση ενός δυσμενούς σεναρίου εξάπλωσης των ταραχών στην υπόλοιπη περιοχή και σε περίπτωση που η αίσθηση του κινδύνου καταστεί άκρως αρνητική, η Τουρκία εξακολουθεί να είναι μεταξύ των ευάλωτων χωρών λόγω του υψηλού της τρέχοντος ελλείμματος» είπε ο Σελίμ Σακίρ, οικονομολόγος της τράπεζας ΤΕΒ.
Η Τουρκία καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος των ενεργειακών της αναγκών με εισαγωγές από τη Μέση Ανατολή. Το Ιράν είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής αερίου της Τουρκίας, μετά τη Ρωσία. Σύμφωνα με τον Τόμοθι Ας από την Royal Bank of Scotland, οι ετήσιες ενεργειακές δαπάνες της Τουρκίας ανέρχονται στα $20 δις.
 Οι αναλυτές είναι διχασμένοι ως προς το εάν οι ταραχές στην περιοχή θα πλήξουν τις τουρκικές εξαγωγές. [Reuters] |
Πέρσι, οι τουρκικές εξαγωγές στη Μέση Ανατολή ανέρχονταν στο 20,3%, αυξημένες δηλαδή από το 9,6% του 2002. Η χώρα έχει επίσης προβεί σε σημαντικές επενδύσεις στην περιοχή κατά την τελευταία δεκαετία. Οι τουρκικές επιχειρήσεις στις περιοχές αυτές ενδεχομένως να υποστούν ζημιές ως συνέπεια των σημερινών ταραχών.
«Με τις οικονομίες χωρών, όπως η Λιβύη και η Αίγυπτος, να πλήττονται από πολιτικές ταραχές, οι κυβερνήσεις εδώ ενδέχεται να επενδύσουν περισσότερα χρήματα στο εσωτερικό, εστιάζοντας λιγότερο σε προγράμματα ξένων επενδύσεων, π.χ. στην Τουρκία» είπε ο Ας.
Ωστόσο, ο Νίκολας Ντάνφορθ, ερευνητικός συνεργάτης μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης, του Προγράμματος Εκδημοκρατισμού της Μέσης Ανατολής ή POMED, δεν ανησυχεί για το οικονομικό μέλλον της Τουρκίας εν όψει ταραχών.
«Αν και βραχυπρόθεσμα η αστάθεια μπορεί να μειώσει την κερδοφορία των τουρκικών επιχειρήσεων στη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική, δεν υπάρχει λόγος για να σκεφτεί κανείς ότι η άνοδος νέων κυβερνήσεων θα μεταβάλλει, μακροπρόθεσμα, την οικονομική δυναμική ή θα μειώσει τη ζήτηση τουρκικών προϊόντων και υπηρεσιών» είπε στους SETimes.
Μολονότι υπάρχουν ενδείξεις ότι η Τουρκία αντιμετωπίζει οικονομικές δυσχέρειες, η αστάθεια στην περιοχή είναι απίθανο να έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις στην οικονομία της χώρας. Μετά την τραπεζική κρίση στη χώρα, την περίοδο 2000-2001, ο τραπεζικός τομέας της Τουρκίας είχε προετοιμαστεί δεόντως για την παγκόσμια χρηματοοικονομική κατάρρευση. Παρόλα αυτά, μερικοί αναλυτές ανησυχούν ότι οι τουρκικές τράπεζες χορηγούσαν φέτος πολύ γενναιόδωρα δάνεια.
«Αριθμός τουρκικών τραπεζών χορήγησε υπερβολική πίστωση κατά τους δύο πρώτους μήνες του έτους και ο τομέας ή μεμονωμένες τράπεζες ενδέχεται να βρεθούν αντιμέτωποι με πρόσθετα μέτρα για «κουτσούρεμα» του δανεισμού εάν συνεχιστεί η κατάσταση» λέει ο υπουργός Οικονομίας Αλί Μπαμπατσάν.
Παρά τις ταραχές στην γύρω περιοχή, η τουρκική οικονομία εξακολουθεί να παρουσιάζει τη μεγαλύτερη ανάπτυξη στην περιοχή. Μολονότι οι επενδύσεις της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική είναι σχετικά μεγάλες, η ΕΕ παραμένει ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της χώρας. Πέρσι, οι τουρκικές εξαγωγές προς τη Δυτική Ευρώπη ανέρχονταν στο 46,3% των εξαγωγών της χώρας.
«Αν και οι εμπορικοί δεσμοί της Τουρκίας με τη Μέση Ανατολή είναι πιο ισχυροί από ότι με άλλες χώρες αλλού στην αναδυόμενη Ευρώπη, η Δυτική Ευρώπη παραμένει αδιαφιλονίκητα η πλέον σημαντική εξαγωγική της αγορά» είπε ο Σέαριν.
Πολλές τουρκικές εταιρείες δραστηριοποιούνται σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική. Μόνο στη Λιβύη, υπάρχουν 25.000 περίπου Τούρκοι πολίτες και περισσότερες από 200 επιχειρήσεις.
 Η τουρκική κατασκευαστική TAV Construction, θυγατρική της Akfen Holding, κατασκευάζει σήμερα το νέο αεροδρόμιο της Τρίπολης. [Reuters] |
Σύμφωνα με τον οικονομολόγο Σακίρ της ΤΕΒ, μολονότι το ένα τρίτο περίπου των τουρκικών εξαγωγών προορίζονται για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική, η αστάθεια είναι απίθανο να πλήξει πολύ σκληρά την οικονομία της Τουρκίας αφού οι χώρες που σήμερα δοκιμάζονται από ταραχές, όπως η Λιβύη και η Αίγυπτος, αντιπροσωπεύουν μόνο το 5% των συνολικών εξαγωγών της Τουρκίας.
«Ακόμα και στην ακραία περίπτωση που υποθέσει κανείς ότι διακόπτονται οι τουρκικές εξαγωγές προς τις χώρες που αποτελούν επίκεντρο ταραχών, αυτό θα έθετε σε κίνδυνο ένα σχετικά μικρό μέρος των εσόδων που προέρχονται από τις εξαγωγές» είπε ο Σακίρ.
Ενδέχεται δε να υπάρξουν και θετικές επιπτώσεις. Οι ταραχές κάνουν την Τουρκία να φαίνεται σαν ένα ασφαλή τόπο για επενδύσεις. Περισσότερες επενδύσεις, που διαφορετικά θα είχαν καταλήξει σε άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής, ενδέχεται τώρα να προσελκύονται στην Τουρκία – μια χώρα η οποία θεωρείται ως η πλέον σταθερή στην περιοχή.
«Μετά τα γεγονότα στην Τυνησία, μια γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία, η οποία κατασκευάζει αυτοκίνητα κυρίως για την Ανατολική Ευρώπη, σχεδιάζει να μεταφέρει τις επενδύσεις της στην Τουρκία» είπε την 1η Μαρτίου στην ημερησία «Χουριέτ» ο Στέφαν Χέιλμαν, σημαντικός μέτοχος της IEG. Πρόσθεσε δε ότι κι άλλες εταιρείες έχουν εκφράσει το ενδιαφέρον τους για τη μεταφορά κεφαλαίων από τη Βόρειο Αφρική στην Τουρκία.
Ο Ντάνφορθ της POMED συμφωνεί: «Οι ταραχές θα μπορούσαν να ενισχύσουν την ελκυστικότητα της Τουρκίας ως προορισμό ξένων άμεσων επενδύσεων, τονίζοντας την σταθερότητά της χώρας έναντι των άλλων χωρών της περιοχής».
ΠΗΓΗ
Δημοσίευση σχολίου