Νέα δεδομένα μοιάζει να δημιουργούνται αυτό τον καιρό στην Ανατολική Μεσόγειο, μέσα από μια διπλή προσέγγιση: της Κύπρου και της Ελλάδας με το Ισραήλ. Η Λευκωσία προχωρά – και πολύ καλά κάνει – σε μια, απ’ ότι φαίνεται πολύ σημαντική – ενεργειακή / οικονομική συνεργασία με το Τελ Αβίβ, η οποία φαίνεται να συγκινεί ακόμα και το Βερολίνο, ενώ η Αθήνα δείχνει να έχει πρόθεση για την οικοδόμηση μιας ευρύτατης, δραστήριας στενής σχέσης, πρόθεση στην οποία το Ισραήλ μοιάζει να ανταποκρίνεται πολύ θετικά.
Η οικοδόμηση αυτών των διπλών σχέσεων, αν προχωρήσει τελικά και στην πράξη, μπορεί να δημιουργήσει έναν νέο στρατηγικό, οικονομικό και ενδεχομένως, ακόμα και αμυντικό χώρο. Και μόνον να δει κανείς το χάρτη, θα καταλάβει αμέσως τα πρωτοφανή πλεονεκτήματα και τις μεγάλες δυνατότητες που μπορεί να δώσει αυτή η τριπλή συνεννόηση σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και σε πολλά επίπεδα. Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ, όχι μόνον δεν έχουν τίποτα να χάσουν από αυτή, αλλά, αντιθέτως, και οι τρεις χώρες, έχουν πολλά να κερδίσουν.
Φυσικά, υπάρχουν κάποιοι που ανησυχούν για τις σχέσεις της Ελλάδας με τον αραβικό κόσμο. Όμως, στην πραγματικότητα, αυτές δεν πρόκειται να επηρεαστούν στο ελάχιστο: η εποχή που η επαφή με το Ισραήλ προκαλούσε θέμα με τους Αραβες έχει παρέλθει προ πολλού – άλλωστε, οι πιο πολλές και σημαντικές αραβικές χώρες βρίσκονται πια σε απευθείας επαφή μαζί του. Πρόβλημα αυτής της μορφής δεν υπάρχει. Αντίθετα, η Ελλάδα μπορεί να είναι μια επιπλέον γέφυρα μεταξύ του Ισραήλ και των Αράβων, καθώς χαίρει της εμπιστοσύνης και των δύο πλευρών.
Δύο χώρες μπορεί να ενοχληθούν από μια τέτοια συνεργασία: το Ιράν και η Τουρκία. Ως προς το Ιράν, αν συμβεί κάτι τέτοιο, αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί πρόβλημα για την Ελλάδα, καθώς δεν είναι δυνατόν μείζονες στρατηγικές επιλογές της, που συνδέονται άμεσα με τη δική της ασφάλεια και ανάπτυξη, να κατευθύνονται από τις ανησυχίες άλλων και ειδικά κρατών με τα οποία ο δυτικός κόσμος, στον οποίο ανήκει η χώρα μας, βρίσκεται σε προβληματική σχέση. Δεν υπάρχει βέβαια αμφιβολία ότι η τριπλή αυτή συνεννόηση θα ενοχλήσει πολύ την Αγκυρα, παρά το γεγονός ότι δεν στρέφεται, σε καμία περίπτωση, εναντίον της. Αυτό, επίσης δεν είναι πρόβλημα. Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι κυρίαρχα κράτη, μέλη της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ η πρώτη και της Ε.Ε. η δεύτερη και δικαιούνται να ασκούν την πολιτική τους όπως εκείνες πιστεύουν ότι θα υπηρετήσουν τα συμφέροντά τους. Μακάρι η Τουρκία να μην ενοχληθεί, αφού δεν υπάρχει και λόγος για κάτι τέτοιο. Αν όμως ενοχληθεί, ε, τι να γίνει… Οσο για την «ιδεολογική» ενόχληση που μπορεί να προκαλέσει σε κάποιους η στενή συνεργασία με το Ισραήλ, η συζήτηση είναι ανάξια λόγου. Το ευτύχημα πάντως είναι ότι γίνεται όχι από μια «δεξιά«, αλλά από μία «σοσιαλιστική» κυβέρνηση.
Από την άλλη πλευρά, την ίδια στιγμή, υπάρχουν και άλλες χώρες, οι οποίες μπορεί να δουν αυτή τη συνεργασία πολύ θετικά και να κατανοήσουν την πολλαπλή χρησιμότητά της για την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ευημερία στην περιοχή, όπως λ.χ. οι Η.Π.Α. Η Ουάσιγκτον έχει κάθε λόγο να ενισχύσει αυτή την τριπλή συνεννόηση, ειδικά από τη στιγμή που το θέμα της αντιπυραυλικής ασπίδας παραμένει ανοικτό και οι δυνατότητες της συνεργασίας της Ελλάδας – και, γιατί όχι – και της Κύπρου σε αυτή την υπόθεση, είναι πολύ μεγάλες.
Δεν πρέπει κανείς να λησμονεί ότι η αμερικανική πολιτική για την Κύπρο πέρασε πολλές περιόδους. Μέχρι το Σχέδιο Ατσεσον, το οποίο Ελλάδα και Κύπρος εκ των υστέρων «έκλαψαν πολύ» που το πέταξαν στον κάλαθο των αχρήστων, η αμερικανική πλευρά ενδιαφερόταν ενεργότατα για τη σταθερότητα και την ασφάλεια στο νησί, το οποίο έβλεπε ακριβώς ενταγμένο στο πλαίσιο μιας τέτοιας ευρύτερης συνεργασίας. Οταν αυτή η πιθανότητα χάθηκε, τότε ήταν που άλλαξαν όλα, για να φτάσουμε στην αλυσίδα των γεγονότων που ξεκινούν από το καλοκαίρι του 1974 και καταλήγουν στην αμερικανική πίεση υπέρ του καταστροφικού, για την κυπριακή Δημοκρατία, Σχεδίου Ανάν.
Ομως, αυτή τη στιγμή, το ρολόι της Ιστορίας μοιάζει, υπό ορισμένη έννοια, να γυρίζει πίσω πηγαίνοντας πολύ μπροστά. Οι στρατηγικές δυνατότητες που δημιουργεί η συνεννόηση Αθήνας – Λευκωσίας – Τελ Αβιβ είναι τέτοιες που κάθε άλλο παρά ασυγκίνητες θα αφήσουν τις ΗΠΑ. Είπαμε: και μόνον να κοιτάξει κανείς το χάρτη είναι αρκετό. Κι ίσως, τότε, η τριπλή αυτή συνεννόηση να εξελιχθεί και σε τετραπλή, από τα εξόφθαλμα προφανή και πρωτοφανή οφέλη που μπορεί κάτι τέτοιο να φέρει σε όλες τις πλευρές.
ΤΟ ΒΗΜΑ
Δημοσίευση σχολίου